Kemal Tahir'in "Devlet Ana" adlı romanı; İmparatorluğun kuruluş yılları olan 1299 tarihi devrinde geçer. Osmanlı İmparatorluğunun aşiretliğindeki y
Kemal Tahir'in "Devlet Ana" adlı romanı; İmparatorluğun kuruluş yılları olan 1299 tarihi devrinde geçer. Osmanlı İmparatorluğunun aşiretliğindeki yaşam tarzı, adaletleri gelenek ve görenekleri konu edilerek nasıl devlet olma mertebesine yükseldiğinin destansı bir anlatımıdır.Eserde Osmanlı İmparatorluğunun Söğüt'deki yaşam tarzı dikkatlere sunulmuştur. Bu mekan içerisinde Osmanlı imparatorluğunun yükselmesine sebep olan tarihi şahsiyetler dahil edilmiştir. Bu şahsiyetler içinde Osmanlı aşiretinin kurucusu Ertuğrul Gazi ile oğlu Osman Bey ve onun oğlu Orhan Bey mütalaa edilmektedir.
Eser, Ertuğrul Beyin at bakıcısı Demircan'ın öldürülmesi olayı ile başlar. Olay, atla geziye çıkan Kerim ve Orhan Bey aracılığı ile görülür ve herkes bu olaydan haberdar edilir. Kerim, Demircan'ın kardeşidir. Gördüğü bu olay karşısında şok geçirir ancak aynı tepkiyi annesi Bacıbey'in göstermemesine şaşar. Bacıbey'in herhangi bir tepki göstermemesindeki sebep oğlu Demircan'ın vurulduğu anın hoş bir manzara arz etmeyişidir. Ama intikam ateşiyle yanıp tutuşmaktadır.
Daha sonra romanda ikinci derecedeki olay Ertuğrul'un ölümü ve Osman Bey'in oymağın beyliğini üstlenmesidir. Diğer yandan oğlu ölen Bacıbey Kerim’in ağabeyisinin yerini alması için onu zorlaması söz konusudur.
Bu amaçla Kerim kılıç derslerine başlar. Orhan Bey'le birlikte Kaptan Çavuş'tan kılıç dersi alırlar. Bu arada kaptan Çavuş'un güzel kızı Aslıhan ile Kerim'in arasında bir duygusal ilişki söz konusudur.
Öte yandan Osman Bey zamanının ulularından Şeyh Edebali'nin kızını alır ve Edebali'nin kızı olan Bala Hatun Osman Bey'in ikinci hanımıdır. Evlendikten sonra Osmanlı aşiretinin geleneklerine kolaylıkla uyar. Diğer yandan Orhan Bey, Nilüfer Hatun’la olan ilişkisini evlenmeye kadar vardırır. Ancak, roman Orhan Bey evlenmeden son bulur.
