Başarılı olmanın şartlarından fikir üretebilme bahsine geçen hafta başlamıştık. Bu yazımda da konuya devam ediyorum. BEYİN FIRTINASININ U

Başarılı olmanın şartlarından fikir üretebilme bahsine geçen hafta başlamıştık. Bu yazımda da konuya devam ediyorum.

BEYİN FIRTINASININ UYGULANMASI
Beyin fırtınasının kullanıldığı seansta şahsilik, kendini gösterme isteği, başkalarını küçük görme gibi tepki davranışları kesinlikle engellenmelidir. Fikirler açıklanırken üyelerin bu fikirleri eleştirmeleri, ortamı tatsızlaştırıp yeni fikirlerin üretilmesini engelleyebilir. Üyeler tenkit edilmeleri halinde gülünç duruma düşeceklerini sanarak kendilerini kısıtlama yoluna gidebilirler veya başkalarının tenkit edildiğini gören bir üye, aynı şeyin kendi başına gelebileceğini düşünerek huzursuz olabilir. Aynı şekilde beyan edilen fikirlerden bir veya birkaçının diğerleri tarafından beğenilmesi de dikkatleri tek bir noktaya yoğunlaştırabileceğinden beyin fırtınası seanslarında engellenmesi gereken bir husustur. Üretilen fikirlerden biri hakkında soru sormak da yine dikkatleri o fikrin üzerine çekerek seansın amacından sapmasına sebep olabilir.

Yukarıda belirtilen bütün bu istenmeyen durumlarla karşılaşılmaması için, beyin fırtınası metodu kullanılacak bir oturumun başına, lider veya üyelerden biri, önce oturum süresince uyulacak genel kuralları hatırlatır.

Genel kuralların hatırlatılmasından sonra, her üyeye sırasıyla konu ile ilgili bir fikir söyleme hakkı verilir. Her üyenin kendisine her sıra geldiğinde bir tek fikir söyleme hakkı vardır. Oturum devam ederken, birkaç sefer sonunda fikirleri tükenen üyeler, sıraları geldiğinde pas diyerek sözü bir sonraki üyeye bırakırlar. Bu durum herkesin pas demesine yani kimsenin artık söyleyecek bir fikri kalmamasına kadar sürer. Beyan edilen fikirler kurallar gereği, üzerinde hiçbir düzeltme ve tenkit yapılmadan lider veya üyelerden biri tarafından, herkesin görebileceği şekilde bir büyük panoya yazılır.

Üyeler tarafından açıklanan bütün fikirlerin listesi bittiğinde oylamaya geçilir. Oylama iki merhalelidir. Birinci merhalede her üye listedeki fikirlerden en çok benimsediği ve önemli bulduğu birkaç tanesine oy verir. İlk tur oylamada, genellikle her üyenin oy verebileceği fikir sayısı, pratik sebeplerle 3 ila 4 olarak sınırlandırılır.

Oylama sonunda fikirler aldıkları oy sırasına göre yeniden bir liste halinde düzenlenir. Daha sonra sıra, bu listeden tek bir fikrin veya fikir gurubunun seçilmesine gelir. Bunun için üyeler, yeni listede oy sayısına göre bir baraj belirleyerek daha az oy alan fikirleri listeden çıkarma yoluna da gidebilirler veya liste aynen muhafaza edilir. İkinci tur oylamada her üye yalnızca bir tek fikre oy verebilir. Oylama sonunda en çok oy alan fikir, grup elemanlarının çoğunluğunun fikri olduğundan beyin fırtınası metodu amacına ulaşmış olur.

N.N.N.N.N.K. METODU
Beyin fırtınası oturumları esnasında, bazen bir düşünme safhası olan Ne? Neden? Nasıl? Ne zaman? Nerede? Kim? sorularına üyeler tarafından sistematik şekilde cevap aranmasını hedefleyen oturumlar da yapılabilir.

Bu metot, kalite çemberleri ve benzeri grup çalışmalarında, özellikle fikir üretilmesi gereken buluculuk seanslarında ve zaman zaman da çözüm tekliflerinin düzene sokulmasında çok sık kullanılmaktadır.

Bu metot aynı zamanda bir faaliyetin analizinde, bir faaliyetler zincirinin merhalelerinin izlenmesinde ve bir işlemin irdelenmesinde ve belli kurallara göre şekle sokulmasında kolaylıklar sağlayabilmektedir.

Bu metot belirli bir sistem dâhilinde uygulanan altı merhalede yapılır.

(a) Önce tasviri yapılacak durum formüle edilir.
(b) Söz konusu durumda metodu oluşturan aşağıdaki 6 sorunun üyelerce teferruatlı bir şekilde cevaplandırması ile analiz edilir.
NE: Üzerinde inceleme yapılacak konu, ne tür işlemlerden, faaliyetlerden, müşahhas şeylerden ve merhalelerden oluşmaktadır?
NEDEN: İncelenen durumda görülen bu işlemler neden yapılmakta?
NE ZAMAN: Söz konusu durum veya problem hangi anlarda, ne kadar süreyle ve hangi sıklıklarda olmalıdır?
NEREDE: Durumun oluştuğu ortamın, merhaleler ve diğer faktörlere mesafesi nedir?
NASIL: Durumla ilgili malzemelerin, teçhizatın, gerekli imkânların ve prosedürlerin nicelik ve nitelikleri nasıldır?
KİM: İncelenen durumla ilgili olarak, kimler sorumludur, bu durumdan kimler etkilenmektedir ve aktörler kimlerdir?
(c) Üyeler bu soruların her birine mümkün olduğu kadar çok sayıda müşahede, cevap ve fikir getirirler. Bu merhalede önemli olan, problemlere getirilen cevapların adedileştirilmeye çalışılmasıdır. Bu metodun bir amacı da başlangıçta mücerret gibi görünen problemleri ve olayları sayısal verilere dökerek irdelemektir.
(d) Bu safhada, incelenen problemin veya durumun özelliklerine göre, üyeler gerekli gördükleri şekilde, bazı soruları ve cevaplarını çaprazlayarak karşılaştırabilirler. Bu işlemde amaç, yapılan analizi bazı noktalarda biraz daha derinleştirmek ve detaylandırmaktır.
(e) Son merhale ise analizin ve alınan sonuçların, çember faaliyetlerinin daha sonraki çalışmalarında işlenmesi ve kullanılmasıdır.