"Dünya Kayısı Başkenti" Malatya'da üretilen kayısılar, hem lezzetleri hem kaliteleri hem de büyüklükleri bakımından dünyada ilk tercih edilen meyveler arasında yer alıyor.
Dünya kuru kayısı ihtiyacının yaklaşık yüzde 85'inin karşılandığı Malatya'ya özel toprağın ve iklim özelliklerinin buluşmasıyla yetişen kayısılar, lezzet açısından da pek çok ülkede yetiştirilenlere fark atıyor.
Tarihte Büyük İskender'in Asya seferleri sırasında İpek yolu vasıtasıyla Malatya'ya getirdiği düşünülen kayısının 2 bin 500 yılık geçmişi bulunduğu tahmin ediliyor. Yazılı bulgulara göre ilk olarak Evliya Çelebi'nin 1653'te kaleme aldığı Seyahatnamesi'nde rastlanan Malatya kayısının lezzet sırrını, İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bayram Murat Asma, AA muhabirine anlattı.
Her yıl Malatya'dan yaklaşık 100 bin ton kuru kayısı ihracatı yapıldığını kaydeden Asma, ihracattan 300 milyon dolara yakın bir gelir elde edildiğini belirtti. Prof. Dr. Asma, "Bu özellikleriyle bakıldığında dünyada neredeyse hiçbir meta bir şehirle bu kadar özdeşleşmemiştir" dedi.
"Kayısı seçici bir bitkidir"
Malatya kayısısının kurutmalığa son derece uygun olduğunu anlatan Asma, "Malatya kayısısının şeker miktarı son derece yüksektir. Çok önemli özelliklerinden biri de Malatya kayısılarını başka bir şehre götürdüğünüz zaman Malatya'da ulaşmış olduğu kaliteye ulaşmaması. Aynı kalite ve aynı verim sonuçları vermemesidir. Bu nedenle Malatya'ya özgü bir özellik kazanmıştır. Kayısı, aslında biraz seçici bir bitkidir. Yani bir elma, bir şeftali gibi değildir" değerlendirmesinde bulundu.
Kayısının iklim ve toprak istekleri bakımından bazı farklı ve özel istekleri bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Asma, şöyle devam etti:
"Mesela Malatya kayısılarının çiçek açabilmesi için mutlaka kışın en az bin saat soğukta beklemesi gerekiyor. Yani karın yağması veya soğuk hava koşullarının oluşması gerekiyor. Aksi takdirde sıcak bir yere Malatya kayısısını götürdüğünüz zaman aynı şekilde sonuç alamazsınız, meyve alamazsınız. Soğuk bir yere götürdüğünüzde de bu sefer gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkının, karasal iklimin olması gerekir. Diyelim bu da oldu, Malatya kayısısının çok önemli bir diğer özelliği de toprakta kireç farkının fazla olması gerekiyor. Yani kayısı kireçli toprakları seviyor. Mesela asidik topraklardan kayısı nefret eder. Bunların tümünü üst üste koyduğunuz zaman Malatya'da yetişen Hacıhaliloğlu ve Kabaaşı gibi çeşitlerin o bölgenin iklim koşullarına uyum göstermesi gerekir. Bunda da bir sorun var. Malatya kayısıları başka iklim ve toprak koşullarına iyi adapte olamıyor. Dolayısıyla toprak, iklim ve bir de çeşitlerimizin farklı iklim koşullarına adapte olmaması gibi özellikleri üst üste koyduğun zaman işte Malatya kayısıları bu bölge koşullarına iyi adapte olmuştur. En başarılı sonuçları burada vermektedir."
Editör: TE Bilisim
