Kişisel ve Davranışsal bağımlılıkları incelediğimizde, günümüzün gelişen teknoloji ile birlikte bilgisayar, akıll

Kişisel ve Davranışsal bağımlılıkları incelediğimizde, günümüzün gelişen teknoloji ile birlikte bilgisayar, akıllı telefon, tabletin hayatımızdaki yerini internetin kolaylığı psikososyal problemlerle birlikte , bilgisayar ve internet bağımlılığı gerçeği


İnternet bilgisayarımızda kullanırken şimdi ise akıllı telefon, tabletlerde ve birçok elektronik cihazda kullanabiliyoruz. internetin bize sağladıklarına yer veya zaman ayırt etmeden her an her yerde ulaşabiliyoruz. Bunun daha kötüsü de internet bağımlılığının yaş sınırının olmaması. Çocuklarda dahi görüyoruzki ellerinde tablet günlük yaşamlarında dahi neredeyse yemeklerini bile bu şekilde yemekteler. Her an her yerde ulaşılabilinen bu durum çağın en büyük sorunudur.


İnternet bağımlısı olan kişi interneti aşırı kullanarak, internete bağlı olmadan geçirilen zamanın önemini kaybetmektedir. İnternet kullanmadığı zamanlarda ise aşırı sinirlilik hali, saldırgan olma durumu gözlenmekte, kişinin iş-sosyal yaşantısı ve aile hayatı giderek bozulmaktadır. Yapılan araştırmalarda görülmektedir ki erkeklerin interneti kullanma oranı ve dolayısıyla internet bağımlılık oranı bayanlara göre daha fazladır. İnternet bağımlılığının 12-18 yaş döneminde, yoğun olarak görüldüğü ve bu bağımlılığın gelişmesi ve bağımlılık davranışlarının pekiştirilebilmesi için uygun bir dönem olduğu bilinmektedir. Erkeklerin kızlara oranla 2-3 kat daha fazla internet bağımlılığı geliştirme riskleri olduğu yapılan birçok araştırma ile saptanmıştır. 


İnternet bağımlılığı ile ilgili ilk olarak Goldberg, DSM-V’ te  yer alan bağımlılığı ölçütlerini kontrol edilemeyen internet kullanımına uyarlamıştır. Young internet bağımlılığı teşhisi konulabilmesi için tanımlanan sekiz ölçütten beşinin karşılanmasını yeterli görmüştür. Young’ın tanımladığı ölçütler şu şekildedir:


•İnternet ile ilgili aşırı zihinsel uğraş (sürekli olarak interneti düşünme, internette yapılan aktivitelerin hayalini kurma, internette yapılması planlanan bir sonraki etkinliği düşünme, vb.),


•İstenilen keyfi almak için giderek daha fazla oranda internet kullanma ihtiyacı duyma,


•İnternet kullanımını kontrol etme, azaltma ya da tamamen bırakmaya yönelik başarısız girişimlerin olması,


İnternet Bağımlılığı, Siberilişki / Sosyalleşme Bağımlılığı (Facebook, Twitter, MSN, vb.), Kişisel Kimlik Bozukluğu Olanlar (fantezi anime ve  avatar oluşturma vb.), Net Kompülsiyonu (online kumar, online alışveriş), Siberseks Bağımlılığı (seks chatleri ve porno sitelerine bağımlılık), Bilgi Yüklemesi (durdurulamayan surf yapma ya da bilgi arama), Oyun Bağımlılığı (takıntılı bir biçimde bilgisayarda oyun oynama, online oyunlar vb.).


İnternet kullanımına baktığımızda gün geçtikçe bu kullanım artmaktadır ve bu durum çeşitli sağlık problemlerine neden olabilmektedir. İnternet bağımlılığında psikolojik davranış bozuklukları artış göstermektedir. 6 ay ve daha fazlası asosyal durumda olan, eğitim ve zorunlu işler dahil olmak üzere dışarı çıkmayı reddeden, sosyal ilişkileri ve yakın arkadaşı olmayan kişi olarak tanımlamaktadır. Gençler arasında akut sosyal geri çekilme olarak başlamakta ve  kronik bir hal almaktadır. Psikolojik açıdan Kişinin internet üzerinde yaratmış olduğu sanal alemde iletişim bağımlılığı geliştirip kendini sosyal çevreye kapatmasıdır. Bu internet bağımlılığının nedeni olarak sosyal uyumsuzluk, başarısızlık ve onaylanmama kaygısı gösterilmektedir. En çok erkek çocuklarda görülmektedir. Bu bağımlılıkta kişi yaşamdaki tüm sorumlulukları erteler, temel fizyolojik ihtiyaçlarını (yemek yeme) bile bilgisayar karşısında giderir. Bu yaşam biçimi karamsarlık, mutsuzluk, yaşama dair bir beklenti oluşmaması, depresif bir ruh haline bürünme olarak kendini göstermektedir. İnternet bağımlısı olan kişilerin karakter özelliklerine bakıldığında, insan ilişkilerindeki hayal kırıklıklarına karşı aşırı duyarlı oldukları ve yabancılarla iletişime girmenin bu kişilerdeki anksiyete düzeylerini belirgin olan kişilerde olduğu gözlemlenmiştir.


INTERNET BAĞIMLILIĞI İÇİN YAPILMASI GEREKEN TAVSİYELER...


İnternet Bağımlılığı için Uygulanan Yöntemler için bilişsel ve davranışçı terapiler uygulanmakta ve internet bağımlılığı tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Davis, bilişsel ve davranışçı terapide 11 haftalık bir protokol önermiştir.


Bu tedavi protokolünde;


Kişinin internetten uzak kalıp kalamadığının tespiti,


Bilgisayarın yerinin değiştirilmesi ve diğer insanların bulunduğu yere nakli,


Diğer insanlar ile beraber internete bağlanılması,


İnternete bağlanma zamanının değiştirilmesi,


Arkadaşlardan ve yakınlardan internet ile ilgili problemleri olduğunun saklanmaması,


Spor aktivitelerine katılınması,


İnternet tatillerinin verilmesi,


Otomatik düşüncelerin ele alınması,


Rahatlama ve Gevşeme egzersizleri,


İnternete bağlanma sırasında hissedilenlerin not edilmesi,


Yeni sosyal becerilerin kazandırılması  gibi hedefler yer almaktadır.


İnternet kullanımını tam zıt saatlere kaydırmak,


İnternet kullanımıyla ilgili hedefler belirlemek,


Özellikle belli bir işlevden uzak durmaya çalışmak,


Yapılacakları not tutmak ve Hatırlatıcı kartlar kullanmak,


İnternet yerine yapmak istediklerini not edebileceği kişisel bir defter,


Sosyal bir grubla faaliyete katılmak.


Sağlıklı Günler....


Sağlıklı Yaşam Koçu


Neslihan Baykal Yakışan


[email protected]