Herkese selamlar, 

Son günlerde ortalıkta bir video dolaşıyor. 

Bu videoya göre Çin’de 40 tane banka batmış ve bu bankalar battığı için parasını alamayanlar bankaların önünde protesto yapmaya başlamış. 

Bu protestolar daha fazla büyümesin diye de, Çin devleti, Çin ordusunu bankaların önüne göndermiş ve batan bankalardan parasını çekmek isteyen halka karşı bankaları tanklar koruyormuş. 

Peki, bu bilgi doğru mu?

Değil! 

Arkadaşlar evvela şunu söyleyelim, Çin’de ekonomik anlamda gerçekten işler iyiye gitmiyor! 

1949’da Pekin Dünya’nın en yoksul başkentiydi, ancak bir balon gibi büyümek yerine, kaliteli gelişmeyi ekonomik politika haline getiren Çin ve Pekin bugün çok başka yerlerde. 

Şimdi başa dönelim, şu tankları gördüğümüz ve sosyal medyada 40 çin bankası battı, halk ayaklandı, araya tanklar girdi hikâyesinin önce nasıl gerçek dışı olduğunu anlatalım. 

Sonra da olayın aslı nedir ondan bahsedelim. 

Yani önce yanlışı tarif edelim, sonra doğruyu gösterelim! 

Çin’in Henan eyaletinde Bank of China’ya ait şube önünde paralarını çekmek isteyen kişilere karşı, iddiaya göre Çin hükümeti bankayı ve bankaları tankla koruyordu. 

Görüntülerde gerçekten de halk sokaktaydı ve tanklar vardı. 

Atılan haberbaşlıklarında ise “Çin’de emlak sektöründe başlayan kriz bankalara sıçradı. Bankaların bir çoğu battı ve halka parayı vermiyor, mudilerin banka önünde protestosu sürerken bankaları Çin ordusuna ait tanklar koruyor” diyordu. 

İddiaya göre görüntüler Çin’in Zenghou şehrinde “Henan” isimli bankanın önünde kaydedilmişti. 

Hatta bu bilgiyi nereden aldılarsa, bankaların el koyduğu paraların artık yatırım ürünü olduğu ve el konulduğu söyleniyordu. 

Yani banka battıysa iflas etmiş gitmiştir kardeşim, hiç batan banka sizin paranız artık yatırım ürünü der mi? 

Tankların gösterildiği o video 17 Temmuz’da çekilmiş görüntülerdi. Görüntülerin bankaları korumayla uzaktan yakından alakası yoktu. Birincisi görüntülerde ki yer Çin’in Henan eyaletinde değil, doğu sahilinde bir eyalet olan Şantung’da çekilmiş bir görüntüydü. 

40 Banka battı diyenler, tankların hemen arkasında ki ışıklı bir binayı kanıt olarak sunuyorlar ve bunu da Bank Of China’nın Henan şubesi olduğunu iddia ediyorlardı. 

Ancak bu iddia da doğru değil! 

Çünkü videoda banka diye gösterilen yer aslında Rizhao isimli kasabada bulunan Ji isimli bir otel. 

Evet! Yanlış duymadınız orası banka değil bir otel! 

Kısa bir araştırma ile otelin adını yazarak arama yaparsanız, buranın banka değil, otel olduğunu çok rahat görebilirsiniz.  

Görüntülerde bina önünde tanklar var yolun bir kısmı kapatılmış ve arkada ki ışıklı bina banka şubesi olarak lanse edilmiş. 

Ancak söylediğimiz gibi hem orası Henan değil Şantung, banka değil otel! 

Çine yolunuz düşerse kalabilirsiniz birazcık pahalı ama güzel otel! 

İddia sahipleri, bu videoda ki tankların bankayı koruduğunu söylüyordu, öyle olsaydı tanklar orada bekliyor olurdu ama görüntülerde tanklar hareket ediyor. Ayrıca kenarlarda bekleyenlerde protesto eder gibi bir hal yoktu maalesef hepsi askeri araçların fotoğrafını çekmekle meşguldü. 

Peki, diyeceksiniz ki 17 Temmuz’da çekilen bu tanklar o zaman neyin nesi? 

Rizhao kentinde askeri bir tatbikat gerçekleştirildi. Bu tanklarda sevk edilme sürecinden görüntüler. Hatta görüntülere dikkat ettiyseniz, kenarda duran insanlarda Tank’lardan sıradan görüntü alıyor protestoculara benzeyen hiç birisini görüyor musunuz?

Bu söylediğimi, Çin hakkında yaptığı haberler ile insanların güvenini kazanan Çin’li aktivist Jennifer Zeng’de ifade etti ve o gece hareket halinde ki tankların tatbikat alanına doğru gittiğini beyan etti. 

Şimdi arkadaşlar buraya kadar anlattıklarımız sosyal medyada ya da haber sitelerinde hepimize anlatılan 40 banka battı, halkın parasına el konuldu, bankaları tanklar koruyor iddilarının gerçek dışı olan kısmı! 

Bir kere öncelikle şunu söyleyelim, Çin’de batan 40 banka değil 6 banka! 

Bankalar protesto edildi mi? Evet edildi!

Ama az önce gösterdiğimiz ve anlattığımız üzere, bankalar tanklarla korunmadı, ya da o görüntüler protestolara ait değil ve uzaktan yakından alakası yok! 

Peki, gerçekte Çin’de ne olmuştu?

Bazı bankalar Çin vatandaşlarına konut sattılar, bu satıştan sonra Çin’li vatandaşlardan taksit topladılar. Ancak daha sonra kendilerine beklenmedik faizler yüklenmeye başladı. 

Tam bu sırada ilginç bir şey oldu. Bankaların vatandaşlara konut yapsın diye anlaştığı şirketin en tepesinde ki isim dolandırıcı çıktı. 

Mali suçlardan dolayı polis bu kişiyi tutukladı ve yine mali suçlardan aranan bir kişi olduğu anlaşıldı. 

Daha sonraysa yine konutların yapımında yetkili olan başka bir şirket hakkında da Çin polisi soruşturma başlattı. 

İnşaatı tamamlanmayan evler için para ödeyen Çin’liler hal böyle olunca parasını geri almak istedi. Ancak olaylar nihayete kavuşmadığı, tutuklanan kişi veya soruşturma açılan şirketin akıbeti belli olmadan banka ben sizin paranızı veremem dedi. 

Çin’liler de bankayı protesto etti, hatta bazı Çin’lilere polis zor kullandı.

Dahası o sorunlu olan bankalarda müşterilere mevduatlarını geri vereceklerini ancak biraz sabretmesi gerektiğini söyledi. Yani bekleyin kardeşim biraz bakalım ne olacak, eğer bunlar dolandırıcısı ise biz banka olarak evlere el koyarız, daha sonra da size paranızı öderiz dedi. 

Ve bunu söyleyen bankaların, batan Çin bankaları ile de alakası yok! 

Yani kısaca, emlak konusu sebebiyle başlayan banka protestosu doğruydu, ancak parasını alamayan Çin’liler bankayı bastı, araya tanklar girdi olayı tamamen sahteydi. 

Bu haberlerse, Çin karşıtı Avrupa’lı gazeteciler tarafından abartılarak patlatıldı. Tabi bizde bu zokayı yedik ve twittır başta olmak üzere bir çok sosyal medya da Çin’de 40 banka battı küresel ekonomik kriz geliyor, Türkiye’de de bankalar batacak diye yaygaralar koparıldı. 

Ama gördüğünüz üzere bunların hiçbiri doğru değildi ve Çin’de olan protestolar münferit protestolardan ibaretti. 

Lakin Çin’in ekonomisi hakkında çok daha farklı detaylar var onu da başka bir yazıda anlatalım.