İSTANBUL - Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi (GEKAP) verecek işletmeler için son gün resmi tatil nedeniyle 31 Temmuz yerine 4 Ağustos’a uzatıldı. Eski Hesap Uzmanı ve Yeminli Mali Müşavir İlyas Emre Yayla da, GEKAP beyannemesini tüm yönleriyle anlattı. Beyanın hiç yapılmaması durumunda idari para cezası olduğuna dikkat çeken Yayla, “Geri Kazanım Katlım Payının Beyanın hiç yapılmaması durumunda GEKAP payı hariç 22 bin 109 Türk Lirası idarî para cezası kesilecektir. GEKAP beyanının hiç veya eksik yapılması nedeni ile tam olarak ödenmeyen katılım payı tutarının yüzde 20 fazlası idari para cezası olarak verilecek ve ayrıca gecikme faizi alınacaktır” dedi. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi (GEKAP) olarak nitelendirilen, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya, ilaç, plastik ambalaj, plastik poşet, lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, metal ambalaj, cam ambalaj, ahşap ambalaj geri kazanım katılım payı ile ilgili Mazars Denge’den Eski Hesap Uzmanı ve Yeminli Mali Müşavir İlyas Emre Yayla da merak edilen soruları yanıtladı. 

GEKAP NEDİR? 

İlyas Emre Yayla, GEKAP hakkında şu bilgileri verdi; “Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP); amacı bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin idamesi olan Çevre Kanunu kapsamında esas itibari ile çevreye olumsuz etkisi olan atıkların kullanımını sınırlamak, farkındalık yaratmak ve bu atıkların maliyetinin karşılanması için alınan vergidir denilebilir. Hayatımıza ilk defa -halk arasında bilinen adı ile- Poşet Vergisi olarak giren GEKAP’ın daha sonra kapsamı genişletilerek Ambalajlar, Bitkisel Yağlar, Elektrikli ve Elektronik Eşyalar, İlaçlar, Lastikler, Pil ve Akümülatörler ve Madeni Yağlar da GEKAP’ın kapsamına alınmıştır. 

Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP); 2020 yılı başından geçerli olmak üzere ürün yelpazesinin genişletilmesi ve özellikle ambalajlardan da alınması ile birlikte neredeyse bütün mükellefleri ilgilendirir duruma gelmiştir. Pandemi nedeni ile aylık olan beyan dönemi 2020 yılı için 6’a çıkartılmış olup 31.07.2020 (resmi tatil nedeni ile 04.08.2020) tarihi beyan ve ödeme için son gündür. Pandemi kaynaklı oluşan olağanüstü durum nedeni ile sektör temsilcilerinin beklentisi en azından 2020 yılı için bir erteleme olmasıdır ancak beyan ve ödeme için son günlere girmemize rağmen henüz bir erteleme gelmediğini ve mükelleflerin yaptırıma tabi olmamak için en azından beyana hazır hale gelmesi gerektiğini hatırlatmakta fayda bulunmaktadır.” 

GEKAP BEYANNAMESİNİ KİMLER VERMEK ZORUNDADIR? 

GEKAP beyannamesini kimlerin vermesi gerektiğiyle ilgili Yayla şunları söyledi;  

“Geri Kazanım Katılım Payı beyan etmek zorunda olanlar poşetlerde nihai tüketiciye satış yapanlar, diğer ürünler de ise piyasaya sürenler ve/veya ithal edenlerdir. Burada, Poşette harici beyan zorunlukları bulunan durumlar için piyasaya arz kavramı önemli olmaktadır. Piyasaya arzdan kasıt ürünlerin veya ambalajlı eşya/malzemelerin piyasaya sunumu yani nihai tüketiciye olmasa dahi ürünün ticari dolaşıma çıkması yani ürünler üzerindeki tasarruf hakkının bir alıcıya veya onun adına hareket edenlere devredilmesi fiilini ifade etmektedir. Örneğin; Fabrikada üretilen bir ürünün ambalajlanarak toptancı şirkete satımı durumunda piyasaya arz eden olarak imalatçı şirketin beyan yükümlülüğü bulunmaktadır.” 

NELER ÜZERİNDEN GEKAP VERİLİR? 

Eski Hesap Uzmanı ve Yeminli Mali Müşavir İlyas Emre Yayla, neler üzerinden GEKAP verileceğiyle ilgili, “GEKAP Çevre Kanunu ek-1’de ayrıntıları ile belirtilen ürünlerin tamamı için verilir. Bu ürünler oldukça kapsamlı olup, poşet, ambalaj (cam, plastik, karton),  Bitkisel Yağlar, Elektrikli ve Elektronik Eşyalar, İlaçlar, Lastikler, Pil ve Akümülatörler ve Madeni Yağlar olarak ana hatları ile sınıflandırılabilecektir. 

Bu ürün yelpazesinin iyice analiz edilerek GEKAP kapsamında olunup olunmadığı ile ayrıca ihracat, depozito sistemine kaydedilmiş depozito mahiyetinde ki ambalajlar, bağış gibi GEKAP’tan istisna olan haller içerisinde yer alınıp alınmadığına dikkat edilmelidir. Son olarak kutu imalatçıları gibi GEKAP ödeme yükümlülüğü olmamakla birlikte beyan yükümlülüğü bulunan mükelleflerinde olduğunu hatırlatmak gerekmektedir.” diye konuştu. 

BEYANNAME NE ZAMAN VERİLECEK VE ÖDENECEKTİR?  

Resmi tatil nedeniyle beyan ve ödemenin uzadığını belirten Yayla, “Esas itibari ile aylık olarak belirlenen GEKAP beyan ve ödeme dönemi, pandemi nedeni ile 22 Mart 2020 tarih ve 31076 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ değişikliği ile, 2020 yılında altı aylık, takip eden yıllar için üç aylık olarak belirlenmiştir. Buna göre; 2020 ilk 6 aylık beyan ve ödemesi 31.07.2020 (resmi tatil nedeni ile 04.08.2020) tarihine kadar yapılması gerekmektedir. 

Ayrıca, Ocak 2020 ve Şubat 2020 dönemleri için GEKAP beyannamesi vermiş olanlar 2020 yılının ilk altı aylık dönemi için verecekleri beyannamelere daha önce beyanname verdikleri dönemlere ilişkin bilgileri dâhil etmeyeceklerdir. Ocak 2020 ve Şubat 2020 dönemi için verilen GEKAP Beyannamelerin ödemeleri 31.07.2020 (resmi tatil nedeni ile 04.08.2020) tarihine kadar yapılabilecektir.” ifadelerini kullandı.  

BEYAN ETMEME CEZASI NEDİR? 

Beyan etmeme cezasına dikkat çeken Yayla, “GEKAP beyannamesinin verilmemesi veya eksik verilmesi nedeni ile ayrı cezalar söz konusudur. Geri Kazanım Katlım Payının Beyanın hiç yapılmaması durumunda GEKAP payı hariç Çevre Kanun’un 12’nci maddesi uyarınca bilgi ve bildirim yükümlülüğünü kapsamında 22.109 Türk Lirası idarî para cezası kesilecektir. GEKAP beyanının hiç veya eksik yapılması nedeni ile tam olarak ödenmeyen katılım payı tutarının yüzde 20 fazlası idari para cezası olarak verilecek ve ayrıca gecikme faizi alınacaktır." şeklinde konuştu.