Kıymetli okuyucularım bugünkü yazımda, kış aylarında özellikle sert geçen kış mevsimlerinde çokça tartışma konusu olan kombi arızalarıyla ilgili kiracı ve ev sahipleri arasında çıkan uyuşmazlığa değinmek ve bu hususta kanunlarımızdaki düzenlemeler ışığında bilgi vermek istiyorum.

Konuya başlarken öncelikle hukuki düzenlemeyi belirtelim. Kural olarak taşınmazın demirbaş eşyalarına ait olan gider ve masraflar ev sahibi tarafından ödenir. Yani kiracılar demirbaş giderlerini ödemekle yükümlü değildir. Bu giderler daire sahibi tarafından ödenir. Bu husus Borçlar Kanunumuzda (BK) hüküm altına alınmıştır. Kira sözleşmesinde kiraya verenin asli borcu BK, Madde 301’de düzenlenen kiralananı sözleşmeye uygun biçimde teslim etmek ve sözleşme süresince bu hâlde bulundurmaktır. Kiraya veren kiralananda sözleşme yapılırken var olan veya sonradan ortaya çıkan ayıplardan da sorumludur.

Kombilerin Arızaları ve Bakımlarıyla İlgili Husus

Günlük yaşantımızın artık vazgeçilmezi olan ve hem ısınma hem de sıcak su ihtiyacımızı karşılayan kombiler, dairelerin demirbaşlarından sayılır. Fakat kombilerin bakım ve onarımları ile arızalarına göre masrafının kime ait olduğu konusu farklılık gösterecektir. Şunu belirtmek gerekir ki; herhangi bir arızası olmayan kombinin rutin periyodik bakımını kiracı yaptırmakla mükelleftir ve bu şekildeki bakım masrafları kiracıya aittir. Bu konuda BK, 317. madde hükmü: “Kiracı, kiralananın olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlenmiştir. Bakım sırasındaki parça değişikliği gibi durumlarda oluşan masrafları ise ev sahibi öder.

Kiralananda ortaya çıkan ayıp kiracının kendi kusurundan kaynaklanıyorsa bu durumda kiraya verenin sorumluluğuna gidilemez. Kiralanandaki ayıbın kiracının kendi kusurundan kaynaklanmasına, kiracının kiralananı kötü kullanması sonucu ortaya çıkan eksik ve bozukluklar örnek gösterilebilir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, yapılması gerektiği hâlde kombinin düzenli bakımlarının yapılmamış olmasından kaynaklanan arızaların giderilmesi de kiracının sorumluluğundadır ve masrafları kiracı tarafından ödenmelidir.

Donan Kombilerin Tamir Masrafı

Şayet kombi bozulmuşsa bu durumda tamir masrafının kime ait olduğu hususu, arızaya göre değişecektir. Demirbaş eşyada meydana gelen arıza kiracının kusuruyla meydana gelmişse, bu durumdan doğan zararları kiracı ödemekle yükümlüdür. Bu tür arızalar veya zararlar demirbaş eşyanın kullanımındaki hatalardan kaynaklanabilir. Örnek olarak eğer kışın kombi tamamen kapatılmış ve hava soğuk olmasına rağmen kullanılmamışsa ve bundan dolayı donmuşsa; bunun tamir masrafını kiracı ödeyecektir. Çünkü arızaya kiracı kendi kusuruyla sebebiyet vermiştir.

Netice olarak kiralık evlerde kombilerin periyodik bakım masraflarının kiracıya ait olduğunu; diğer taraftan oluşan arızalarda da kiracının kusurlu olması durumunda masrafın kiracı tarafından ödenmesi gerektiğini, kiracıdan kaynaklı değilse kombi arızasının masraflarının ev sahibine ait olduğunu söyleyebiliriz. Ayıbın kiracıdan kaynaklandığını ispat yükü kiraya verenin üzerindedir. Kiralananın ayıplı hâle gelmesinde kiracı ile birlikte yaşayanların da kusurunun bulunması kiracının sorumluluğunu doğuracaktır.