Besin öğeleri vücudun fonksiyonlarını sürdürmesi için gerekli olan ve yiyeceklerde bulunan kimyasal öğelerdir. Macro be

Besin öğeleri vücudun fonksiyonlarını sürdürmesi için gerekli olan ve yiyeceklerde bulunan kimyasal öğelerdir. Macro besin öğeleri Karbonhidratlar, yağlar, proteinler olup vücudumuza gerekli enerjiyi sağlarlar. Bu besin öğelerinin birinin bile gerektiği kadar vücuda alınmaması ciddi sağlık problemlerine ve hastalıklara sebep olabilmektedir.


Karbonhidratlar, beyin için temel enerji kaynağı olup vücutta önemli ve başta gelen enerji kaynağıdır. Bu sebeple karbonhidrat kısıtlı diyetler uzun vadede ciddi sağlık problemlerine sebep olabilirler. Dİyetlerde karbonhidrat kısıtlamasına sık rastlanmaktadır. 


Yağlar, yağda çözünen vitaminlerin vücuda alınmasını sağlamakla birlikte vücudun en büyük enerji kaynağıdır. Proteinler ise dokuların onarımı, büyümesi ve korunmasında önemli yere sahip olup vücut için ancak gerekli duyulduğunda enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır.


Mikro besin öğeleri dediğimiz vitaminler ve mineraller vardır.  Vitaminler vücuttaki işlevlerin düzenlenmesini sağlar. Kalsiyum, demir, çinko gibi mineraller vücutta kemiklerin onarımı ve oluşumu, kas kasılması, sinir iletimi, dokulara oksijen taşınması gibi birçok işlevden sorumludur…


Enerji ve besin öğelerinin çok fazla veya çok az tüketimi kötü beslenme denen malnütrisyona neden olmaktadır. Hızlı kilo verme daha çok sıvı ve kas kaybına neden olur. Kişiye özel yeterli fiziksel aktivite ve beslenme zaten yeterli kilo verimini sağlamakta ve hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır.


Vücut için gerekli olan makro ve mikro besinleri sağlayabilmek için tahıllar, sebzeler, meyveler, süt ve süt ürünleri, et grubu (et, yumurta, kurubaklagil) enerji gereksinimimiz kadar yeterli ve dengeli şekilde tüketilmelidir. Enerji gereksinimi ise yaş, cinsiyet, boy, vücut ağırlığı ve fiziksel aktivite düzeyine göre farklılık gösterir.  


Bunlar göz önüne alındığında kişinin kilo vermek ya da almak için her besin öğesinden yeterli kadar tüketmesi gerekmekte olup herhangi bir besin öğesini gereksiniminden fazla artırma veya azaltma yoluna gitmek hem metabolizmayı bozmakta hem de yetersiz veya dengesiz beslenme nedeniyle çeşitli hastalıklara zemin hazırlar.


Vücudumuz oldukça karmaşıktır, yani hayatta kalabilmek ve işlev görebilmek için besinsel ihtiyaçların hepsine sahiptirler. 


Besinlerin kalorileri protein, karbonhidrat ve yağdan oluşur.


1 gram protein 4 kalori.


1 gram karbonhidrat 4 kalori.


1 gram yağ 9 kaloridir.


Besinlerde bulunan gramları, besinlerin toplam kalorilerini oluşturur.


Bu makroların içlerindeki mikrolar ise gerekli vitamin, mineral ve iz elementleri vücuda  sağlar.


Makro Besinler


Protein, Karbonhidrat, Yağ


Üç makrobesin, vücutta kendi özel rollerine ve işlevlerine sahiptir ve bize kalori veya enerji sağlar.


Her makrobesin hemen hemen her öğünde bulunur; tek fark, makro besinlerin nasıl dengelendiğidir. Bir örnek verecek olursak, avokadinin besleyici bileşimi genellikle% 75 (iyi) yağlar,% 20 karbonhidratlar ve% 5 proteinden oluşur, bu nedenle bu yağ esaslı bir besindir. Diğer taraftan, bir muz% 95 karbonhidrattan oluşur, sadece az miktarda protein ve yağ içerir. 


Yağlar


Yağlar, sağlıklı bir beslenmenin ve diyetin önemli bir kısmıdır. Tükettiğiniz şeylerin yaklaşık% 15-20'sini oluşturmalıdır. Beyin gelişimini, genel hücre fonksiyonlarını geliştirmeyi, vücudun organlarını koruyarak ve hatta gıdalarda bulunan vitaminleri emmenize yardımcı olur. Örnek verecek olursak, badem, ceviz, tohum (kabak, chia), zeytin, avokado.


Protein


Protein, vücut dokularını ve hücrelerini,  bağışıklık sistemini ve üretim hormonlarını tamir etmek ve yenilemek için gereklidir. 


İyi protein kaynakları : Fasulye, baklagiller ve baklagiller, tohumlar (kenevir, chia, keten), fındık (tuzsuz), quinoa, avokado, pancar, çiğ yeşillikler (lahana, ıspanak).


Karbonhidratlar


Karbonhidratlar, vücudun birincil enerji kaynağı olarak kullanmak için sindirim sisteminin glikoza girdiği ve bu nedenle diyetin yaklaşık% 45-65'ini oluşturması gereken küçük şeker zincirlerinden oluşur. Elma, muz, karnabahar, havuç, yulaf, kahverengi pirinç, darı, kinoa, nohut, barbunya fasulyesi.


Mikro Besinler


Vitaminler, Elementler, İz Elementler


Makrolarla aynı miktarlarda gerekli değildir, ancak yine de aynı derecede önemlidir. Mikrobesinler, vücut seviyesini korumak için makro besinlerle birlikte çalışır ve enerji düzeylerini, metabolizmayı, hücresel işlevi ve fiziksel ve zihinsel sağlığı korumak için çok önemlidir.


Her bir bitkinin yetiştiği toprağın mineral içeriğine büyük ölçüde bağlı olduğu için  diğerinden daha fazla mikrobesin içermeyeceğinden emin olamaz. A vitamini, B, C ile her şeyden çok çeşitli mikrobesinler vardır. K için ve magnezyum ve çinko gibi mineraller vücut için hayati önem taşır. Bunların çoğunu aldığınızdan emin olmak için, her yemeğe farklı farklı 'renkler' ekleyerek mümkün olduğunca çeşitli yemeye dikkat edilmelidir. 


Sağlıklı Kalmak İçin, Sağlıklı Beslenin... 


Sağlıkla Kalın... 


Neslihan Baykal Yakışan 


Sağlıklı Yaşam Koçu 


[email protected]