1943 yılı başlarında 30. Denizaltı filosu Karadeniz’de operasyonlarına başlamıştı. Denizaltılar 25 Ağustos 1944'e kadar Sovyet donanmasına karşı 56 operasyon gerçekleştirip, toplam 45 bin 426 grostonluk 26 gemi batırdılar. Sovyetler Birliği bu arada tespit edebildiği denizaltıların üçünü (9, 18 ve 24) batırmayı başardı.

25 Ağustos 1944'te Romanya'nın Almanya'ya savaş açmasıyla denizaltılara yapılan ikmal olanaksız hale geldi. Böylece Karadeniz’de sıkışıp kalan 3 denizaltının bir an önce oradan çıkması gerekiyordu. Bu amaçla Alman hükümeti yeniden İsmet İnönü’ye'e bir teklif getirerek, 3 denizaltının Türkiye’ye satılması karşılığında mürettebatın Almanya’ya teslim edilmesini önerdi. 

İsmet İnönü bu teklifi reddetti. Daha sonra teklif denizaltıların hediye edilmesi ile yenilendi. İsmet İnönü bu teklifi de reddetti. Geriye tek bir çare kalıyordu. Denizaltılar batırılacak ve mürettebat kendi yetenekleri ile kaçıp Yunanistan üzerinden Almanya’ya geçecekti.

1944 Yazı sonunda 9 Eylül’de Amiral Karl Dönitz’in emri ile U-23 Ağva, U-20 Karasu ve U-19 Karadeniz Ereğlisi kıyılarında batırıldı. Gemilerden botlarla ayrılan Alman mürettebat, bilemediği bu coğrafyada Ege’ye çıkıp oradan Yunanistan’a geçmeye çalışıyordu. Bunu başaramadılar.

Kumandanları Helmut Rosenbaum, Clemens Schöler ve Klaus Petersen ile beraber toplam 81 kişi olan mürettebat küçük gruplara ayrılıp yanlarına yetecek kadar kumanya alıp yollara düştüler ancak 2 gün sonra hepsi Türk güvenlik güçleri tarafından yakalanmıştı. 

Yakalanan Alman subaylar ve askerler esir muamelesi görmediler. Önce Beyşehir'e götürüldüler, sekiz ay Kızılay kampında tutuldular. Sonra Isparta'ya götürüldüler, 1.5 yıl kadar da orada tutuldular.

Türkiye’de kaldıkları süre içinde misafir gibi yaşadılar. Hayatlarını insanca sürdürebilmeleri için Kızılay tarafından kendilerine maaş ödendi, günlük yaşama katıldılar, kimisi Kızılay hastanesinde hekimlik yaptı, kimisi fabrika ve atölyelerde Türklerle birlikte çalıştı. Çoğu teknik personel olduğu için özellikle makine tamiratında çok işe yaradılar.

İkinci Dünya Savaşı sona erdikten sonra Alman denizciler trenle İzmir'e getirildi, barış anlaşması gereğince Amerikalılara teslim edildi. Gemiyle İtalya'ya gönderildiler, Almanya'da bir süre gözaltında tutulup sorgulandıktan sonra, 1946 yılı eylül ayında, hepsi sağ salim evlerine döndüler. Kaynak/Sedat Karadayı