Bu gün bir ton zeytinyağı 3200 dolar, bir ton mermer 500 dolar, bir ton kömür 200 dolar!

Madenler yeşerip çoğalmıyor oysa zeytin her yıl ürün vermeye devam ediyor. Böylesine önemli bir ağaç iken gereken saygıyı görmüyor!

Bin yıllardır kutsal bir ağaç ve meyve olarak nitelenen, birçok kültürde barışı temsil eden, bin yıl kadar yaşayabildiği için Anadolu’da “ölmez ağaç” olarak anılır zeytin ağacı. Yaşlandıkça da gövdesi kendi etrafında dönerek adeta bir sanat eseri görünümüne bürünen her dem yeşil ağaç. Barış, bereket, güç ile dinsel inanışlarda “günahlardan arınmış olma”nın sembolü.

Zeytin yetiştiriciliğinin ilk insanlarla birlikte başladığı kabul edilmekte ve “zeytin bütün ağaçların ilkidir” denilmektedir. Meyvesinin hasat öncesinde gökyüzünün (mor) rengini aldığı bilinir. 

Zeytinin insanlık tarihindeki önemine tüm kutsal kitaplarda, yaratılış ve kuruluş efsanelerinde yer verilmektedir. Kutsal sayılmasının ve derin kültürel etkilerinin temelinde, zeytin ağacı ve zeytinyağının tıbbi amaçla kullanımı ve insan metabolizmasına etkileri de önemli rol oynamak da. Zira kendisinden, Hititlerden bu yana ilaç da elde edilmektedir. 

Antik çağ filozofları okullarını zeytin ağacı bahçelerinde kurarlar, derslerini ve felsefe söyleşilerini de zeytin ağaçları altında yaparlardı. Günümüz bilim ve felsefesinin kökenlerinin de kaynağı zeytin bahçeleri idi.

Zeytinyağı ve yaprağı günümüz halk hekimliğinde yatıştırıcı, tansiyonu ve kan şekerini düşürücü olarak kullanılır. Bütün bunlar insanların sinirlerini yatıştıran, savaşmayı düşüneni fikrinden caydıran, sükûneti ve barışı getiren uygulamalardır. Savaşı başlatan hiddeti engelleyen bir ağaçtır zeytin.

Gelelim felsefe ve bilgelikle olan ilişkisine; bilgi ile özdeşleşen ışık kaynağı amacıyla kullanılmasının verdiği sembolizminin yanı sıra, sakinleştirici, yatıştırıcı ve beyin fonksiyonlarını düzeltici etkileri filozofların düşünebilmelerine zemin hazırlar.

İşte böyle sihirli bir ağaçtır zeytin. Mümkünse bahçenizden zeytin ağacını, mutfağınızdan zeytinyağını, kitaplığınızdan ise bilimi ve felsefeyi eksik etmeyin, sükûnet ve bilgelikle, bilgi ve cesaretin gücüyle karanlıklar mutlaka aydınlığa çıkacaktır. Gelecekte biz olmasak da ‘Ölmez ağaç’ zeytin, her zaman burada olacaktır. 

Kaynak: Hasan Torlak – “Anadolu Kültüründe Ağaçlar Zeytin”