Osmanlı Hanedan Reisi Şehzade Dündar Efendi 18 Ocak 2021 günü akşam saatlerinde, bazı kayıtlara göre 88 bazılarına göre de 90 yaşında Şam’da vefat etti. Dedesi Şehzade Mehmed Selim Efendi’nin medfun bulunduğu Şam’daki Sultan Selim Camii haziresindeki Hanedan Kabristanı’na defnedilmesi ne yazık ki mümkün olmadı. 2017’de vefat eden eşi Yüsra Hanımefendi’nin defnedildiği kabristanda da yer bulunamadı. Neticede 19 Ocak günü öğle saatlerinde, Şam şehir merkezine 20 kilometre kadar mesafede, Ürdün istikametinde Şam-Süveyda kara yolunun kenarındaki yer alan Necha Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Merhumun defni için en münasip yer olan Sultan Vahideddin Han’ın da medfun bulunduğu Hanedan Kabristanı’na defnedilemesinin sebebi, tahmin edeceğiniz gibi Esed yönetimi ile diplomatik ilişkilerimizin uzunca bir süredir kopuk olması. Yoksa Dışişlerimiz bu hususu kolaylıkla halledebilirdi.

Dündar Efendi 2017: Merhum Şehzade Dündar Efendi yeğenleri Orhan ve Abdülhamid Kayıhan Osmanoğlu ile İstanbul'da (2017)

2017’de İSTANBUL’A GELMİŞTİ

Merhum Şehzade’nin hanımı 25 Temmuz 2017’de vefat etmişti. Çocuğu olmayan Şehzade’ye hanımının Şam’daki akrabaları bakıyordu. Yengesinin vefatından hemen sonra Şam’a giden yeğeni Nurhan Sultan tarafından güçlükle ikna edilerek Beyrut yoluyla İstanbul’a getirildiyse de 3 ay kalıp geri dönmüştü. İstanbul’da bulunduğu süre içinde kendinden iki yaş küçük kardeşi Şehzade Harun Efendi’nin evinde kalmıştı. Muhtemelen onlara daha fazla yük olmamak düşüncesiyle bütün ısrarlara rağmen geri dönmüştü.

6 Mart 2018 tarihli Yeni Çağrı gazetesindeki yayınlanan “Osmanlı Hanedan Reisi İstanbul’da Olmalı” başlıklı yazımda şöyle demiştim: “Yapılması gereken en acil iş, hâlihazırdaki Osmanlı Hanedanı Reisi yani Osmanlı şehzadelerinin en yaşlısı olan Dündar Efendi’nin Şam’dan İstanbul’a getirilmesidir. Dündar Efendi bir an evvel İstanbul’a getirilmeli, kendisine maaş bağlanmalı, ev ve bakacak kimseler tahsis edilmeli, son günlerini babası Şehzade Mehmed Abdülkerim Efendi’nin doğduğu yerde geçirmelidir.”

Mehmed Abdülkerim Efendi: Mehmed Abdülkerim Efendi'nin vefatından iki sene önce oğlu Dündar Efendi'ye ithaf ettiği fotoğrafı (1933)

TARİFSİZ ACILAR VE SIKINTILAR

Yine aynı yazımda özellikle yurt dışında yaşayan Osmanlı Hanedanı azalarına devletimiz eliyle sahip çıkılması konusundaki hissiyatımı şöyle dile getirmiştim:

“1924’te vatanı çıkarılırken birkaç sene sonra bu hatadan vazgeçileceği ve geri dönecekleri konusunda umut içindeydiler. Hatta önlerindeki yaz mevsimine kadar döneceklerini düşünen bazıları kışlık elbiselerini bile yanlarına almamıştı. Ama yıllar yılları kovaladı ve bir türlü dönüş izni çıkmadı. Vatansız ve parasız olarak dünyanın dört bir yanına savrulup maddi ve manevi çok sıkıntı çektiler. Pek çoğu bir daha İstanbul’u göremeden yad ellerde vefat edip karma mezarlıklara defnedildiler.

Geçen zaman nasıl geri gelmez ve nehirler nasıl tersine akıtılamazsa artık olan olmuştur. Bize düşen ecdadımızla -haklı olarak- daima iftihar etmek ve onlara layık evlatlar olmak için çok çalışmak, aynı zamanda onlardan bize yadigâr kalan tarih ve kültür varlıklarını korumaktır. Bu yadigârlardan birisi de 1924 Mart’ında yurt dışına çıkarılan Osmanoğulları ailesinin günümüze kadar ulaşan üyeleridir. Kişisel olarak hiçbir suçları olmadığı hâlde, 623 yıllık vatanlarından, padişah dedelerinin kanlarını dökerek fethettiği topraklardan, damarlarında sadece padişah kanı taşıdıkları için sürülmek acısını tattırdığımız ve bu acıyı yarım asır sürdürdüğümüz için bu kutlu ailenin yaşayan mensuplarına her bakımdan sahip çıkmak boynumuzun borcudur diye düşünüyorum.”

ŞEHZADE DÜNDAR OSMANOĞLU KİMDİR?

Osmanlı Hanedanı’nın hayattaki şehzadelerinden yaşça en büyüğü olan merhum Dündar Efendi, nüfus kayıtlarına göre 20 Aralık 1930 Şam doğumluydu. Ancak nüfusa 2 yaş büyük yazdırıldığı bilgisi de mevcuttur. Babası Mehmed Abdülkerim Efendi, Sultan II. Abdülhamid Han'ın en büyük oğlu olan Mehmed Selim Efendi'nin tek oğlu idi. Mehmed Selim Efendi Dolmabahçe Sarayı’nda, Mehmed Abdülkerim Efendi Yıldız Sarayı’nda doğmuştu. 1924'de Osmanlı Hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılması sırasında 5 Mart 1924 akşamı İtalyan bandıralı Giulio Cesare isimli gemi ile Beyrut'a gitmişlerdi. Mehmed Abdülkerim Efendi, Şam'da evlenip Dündar ve Harun isimli iki çocuğunu küçük yaşta yetim bırakarak 1935'te New York’ta bir suikast neticesinde hayatını kaybetti. Oğlunun başına gelenlerden sonra kalp krizi geçirerek yatağa düşen Mehmed Selim Efendi'nin de 1937'de vefatından sonra, Dündar ve Harun Efendi’nin annelerinden başka kimsesi kalmadı. Uzun sürgün yılları süresince yad ellerde hayat mücadelesi veren ailenin Harun Efendi kolu, 1974'de Hanedan üyelerinin vatana dönmelerine izin verilmesinden hemen sonra Şam'dan İstanbul'a geldi. Dündar Efendi ise emekli maaşını Suriye’den alması sebebiyle doğduğu, büyüdüğü yer olan Şam’da kalmayı tercih etti. Şehzade Dündar Efendi, önceki Hanedan Reisi Osman Bayezid Efendi'nin 6 Ocak 2017’de New York’ta vefatından sonra Osmanlı şehzadeleri içinde yaşça ilk sırada olması hasebiyle Osmanlı Hanedan Reisi olmuştu.

Dündar Efendi'nin mezarı

99 SENE SONRA OSMANLI HANEDAN REİSİ İLK DEFA İSTANBUL’DA

Dündar Efendi’nin vefatı üzerine 2 yaş küçük kardeşi Şehzade Harun Efendi yeni Hanedan reisi oldu. Saltanatın 1922’de, halifeliğin de 1924’te kaldırılmasından sonra 11 kişi bu unvanı taşıdı. Dokuzu 1924 sürgününden önce İstanbul’da doğmuştu. Merhum Dündar Efendi ile Harun Efendi sürgün sırasında Şam’da doğdular. Bunlardan 10’u yurt dışında yaşadılar. İçlerinden sadece Osman Ertuğrul Efendi, ziyaret için geldiği İstanbul’da vefat etti ve İstanbul’da defnedildi. Diğer dokuzu yurt dışında vefat edip yurt dışında defnedildiler. Bunlardan da birinin kemikleri, vefatından 23,5 sene sonra İskenderiye’den İstanbul’a getirildi. Yurt dışında defnedilenlerin mezarları Şam (3 kişi), Medine, Paris, Nice (2 kişi) ve New York’da bulunuyor.

Şimdi 1922’den sonra ilk defa Osmanlı Hanedan reisliği İstanbul’da ikamet eden bir şehzadeye geçmiş bulunuyor. 1974’ten beri İstanbul’da yaşayan yeni Hanedan Reisi Şehzade Harun Efendi’nin, 3 çocuğu, büyük oğlundan 5, küçük oğlundan 2 ve kızından 2 olmak üzere 9 torunu ile 2 torun çocuğu var.

Hanedan İkinci Reisi olan Şehzade Osman Selaheddin Efendi ise yılın yarısını İstanbul’da diğer yarısını Londra’daki evinde geçirmektedir. Harun Efendi’nin oğulları ve torunları ile Osman Selaheddin Efendi dışındaki 17 Osmanlı şehzadesinin tamamı yurt dışında bulunuyor. Bunlardan 11’i İngiltere, 3’ü Avusturya, biri İsviçre, biri ABD, biri de Lübnan’da yaşamaktadır.

Osmanlı hanedanı üye ve mensuplarından hâlen hayatta, 24 şehzade, 13 sultan ile sultan çocukları olan 20 sultanzade ve 13 hanımsultan bulunuyor.

Dündar Efendi'nin tabutu

BEYRUT’TAKİ ŞEHZADE

Beyrut’ta yaşayan Sultan Abdülaziz Han neslinden tek şehzade olan Orhan Efendi 1959 Beyrut doğumlu. Eşi ile orada yaşıyor. Çocuğu yok. Babası Süleyman Saadeddin Efendi ve dedesi Mehmed Cemaleddin Efendi 1924’te sürgüne giden şehzadelerden. Mütevazi emekli maaşı ile dünyanın en karışık yerlerinden biri olan Beyrut’ta hayat mücadelesi veren şehzade İstanbul’a dönmeyi çok istiyor. Ancak maddi imkansızlıklar belini büküyor. Halbuki özellikle büyük amcası Yusuf İzzeddin Efendi’den kalan miraslarla ilgili davalar, uzun yıllardır İstanbul mahkemelerinde görülmeye devam ediliyor. Bu gidişle Şehzade’nin ömrü bu davaların sonuçlanmasını görmeye vefa etmeyecek. Dolayısıyla da İstanbul’a gelip yerleşme hayali ne yazık ki gerçekleşmeyecek.

Biz gariplerin elinden ise Çemberlitaş’ta bulunan türbeye gidip Şehzade’nin büyük dedeleri Sultan Abdülaziz Han ve Şehzade Mehmed Şevket Efendi’nin kabirleri başında Cenab-ı Allah’a yalvarmaktan başka bir şey gelmiyor.

Ne kadar garip değil mi? Çaresizlik içinde kıvranan bu şehzadenin padişah dedelerinin makam, mansıp, rütbe verip bol maaşla çalıştırdıkların paşaların torunları, dedelerinden kalan devasa miraslarla yedi sülaleleri zenginlik içinde yalılarda, köşklerde yaşıyor, ama onların velinimetleri olan padişahların torunları, hakları olan miraslar için mahkeme kapılarında sürünüyor.