Probiyotikler, fermente gıdalar veya takviyeler yoluyla tüketilebilen canlı, faydalı bakterilerdir. Giderek daha fazla çalışma, sindirim sistemindeki bak

Probiyotikler, fermente gıdalar veya takviyeler yoluyla tüketilebilen canlı, faydalı bakterilerdir.
Giderek daha fazla çalışma, sindirim sistemindeki bakterilerin dengesinin veya dengesizliğinin genel sağlık ve hastalık ile bağlantılı olduğunu göstermektedir.
Probiyotikler, bağırsak bakterilerinin sağlıklı bir dengeye ulaşmasını teşvik eder ve sağlık için başka birçok faydayla ilişkilendirilmiştir. Bu faydalar arasında kilo kaybı, sindirim sistemi sağlığı ve bağışıklık fonksiyonu yer alır.
Probiyotikler yararlı bakterileri içerir. Bunlar tüketildiğinde sağlık için fayda sağlayabilen canlı mikroorganizmalardır. Bu faydaların, probiyotiklerin bağırsak bakterilerinin doğal dengesini geri kazanma yeteneğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Dengesizlik, çok fazla zararlı bakteri olduğu ve yeterince faydalı bakteri olmadığı anlamına gelir. Bu dengesizlik, hastalık, antibiyotikler, zayıf beslenme ve daha fazlası nedeniyle görülebilmektedir.
Probiyotikler, ishali önlemede veya şiddetini azaltmadaki etkinlikleriyle bilinmektedir. İshal, antibiyotik kullanmanın yaygın bir yan etkisidir. Birçok çalışma, probiyotik kullanımının antibiyotik kaynaklı ishal riskinde azalma ile ilişkili olduğunu bildirmektedir.
Probiyotikler, antibiyotiklerle ilişkili olmayan diğer ishal formlarına da yardımcı olabilir. 35 çalışmanın kapsamlı bir analizi, bazı probiyotik türlerinin bulaşıcı ishal süresini ortalama 25 saat azaltabildiğini göstermiştir.
Probiyotikler seyahat eden kişilerde görülen ishal riskini %8 azaltmıştır. Ayrıca diğer nedenlerden kaynaklanan ishal riskini çocuklarda %57 ve yetişkinlerde %26 azaltmıştır.
Alınan probiyotiğin etkinliği, tipine ve dozuna bağlı olarak değişir. Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus casei ve Saccharomyces boulardii mayası gibi türler ishal riskinde azalma ile en çok ilişkili olan probiyotiklerdir.
Probiyotikler bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve zararlı bağırsak bakterilerinin büyümesini engellemeye yardımcı olabilmektedir.
Aynı zamanda ülseratif kolit, irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve nekrotizan enterokolit gibi bağırsak bozukluklarının semptomlarını azaltmada etkili olabilmektedir.
Artan sayıda çalışma bağırsak sağlığını, ruh hâli ve sağlığına bağlamaktadır. Araştırmalar, probiyotik almanın, depresyon, anksiyete, stres ve hafıza gibi zihinsel sağlık bozukluklarının semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Probiyotikler çeşitli gıdalardan veya takviyelerden alınabilmektedir. Canlı probiyotik kültürler genellikle yoğurt ve diğer fermente süt ürünlerinde bulunmaktadır. Probiyotikler aynı zamanda bakterileri kurutulmuş formda içeren tabletler, kapsüller ve tozlar olarak da alınabilmektedir.
Bununla birlikte bazı probiyotikler, bağırsaklara ulaşmadan önce mide asidi tarafından yok edilebilmektedir. Bu nedenle doğru türde ve miktarda probiyotik alımı, o probiyotikten fayda sağlamada büyük önem taşır. Takviye olarak probiyotik alacak kişilerin öncesinde bir doktor veya diyetisyene danışması faydalı olacaktır.

Dyt. Gülsüm Serra BALKAN
@eatpraydietitian