KIRIM'IN OSMANLI'LARA BAĞLANMASI Karadeniz ticaret yollarının denetim altına alınabilmesi için Karadeniz'de kıyısı olan toprakların Osmanlı hakimi

KIRIM'IN OSMANLI'LARA BAĞLANMASI

Karadeniz ticaret yollarının denetim altına alınabilmesi için Karadeniz'de kıyısı olan toprakların Osmanlı hakimiyetine katılması gerekliydi. Bu amaçla ; Osmanlı Devleti, FATİH SULTAN MEHMET DÖNEMİNDE KIRIM'I OSMANLI TOPRAKLARI'NA KATTI...önce Kerç ve Sudak limanlarını aldı. Daha sonra Cenevizlilerden Kefe Limanı'nı alarak onları teslim olmak zorunda bıraktı. Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması Kırım'ı alarak Osmanlıya bağlı bir hanlık haline getirdi (1475 ).

1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Ordu'nın yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldı.

RUSYA'NIN VERGİYE BAĞLANMASI

Hacı Giray ölünce oğlulları Mengli ile Nur Devlet arasında taht kavgası yaşandı. 1475'te bölgeyi fetheden Gedik Ahmet Paşa ile Osmanlılar duruma el koydu ve Mengli Giray, han ilan edildi.

Kırım kuvvetleri, bir Osmanlı savaşına ilk defa, Sultan II. Bayezid'in, 1484'teki Akkerman Seferi'nde katıldılar. 1502'de ise Mengli Giray Saray'a hücum etti ve Altın Ordu Hanlığı'na son büyük darbeyi vurdu. Bundan sonra Kırım Hanlığı, Altın Ordu topraklarında hakimiyet kurmaya başladı, Kazan ve Astrahan Hanlıkları da ele geçirildi. Bu ise Moskova Knezliği ile rekabete sebep oldu.

1521'de Mehmed Giray, Moskova'yı kuşatıp, Rusları yenerek onları vergiye bağladı. Ruslar, vergiyi, I. Petro zamanına kadar ödediler.

Devlet Giray'ın 1577'de ölümünden sonra, Kırım'da taht mücadelesi başladı. 1588 tarihinde tahtı "Bora" lâkaplı II. Gazi Giray ele geçirdi. Gazi Giray Han 1591'de Moskova üzerine yürüdü, büyük başarılar kazandı ve Ruslar bir kez daha vergi ödemeye mecbur kılındı. Rus milleti ancak bu tarihten sonra güney isteplerinde savunma tedbirleri almaya başlayabildi. II. Gâzi Giray, Osmanlı-Avusturya savaşlarında büyük başarılar kazandı, Macaristan seferlerine katıldı ama 1607'de vebadan öldü. 17. yüzyıl ortalarına gelirken de hem Rus Ordularıyla hem de başıbozuk birliklerle yağmalara girişen Kozaklarla mücadele edildi.

Ruslarla yapılan 1676-81 Savaşı sonunda, Osmanlı Devleti, Ruslarla görüşme yapma yetkisini Kırım Hanlığı'na verdi. Kırım Hanı Murat Giray da Ruslarla 20 yıllık bir barış imzaladı.

II. Viyana Kuşatması'nda da Murat Giray ve Kırım Ordusu Osmanlılara yardıma gelmiştir; ama bazı kaynaklar bu kuşatmada Murat Giray'ın Viyana'yı kurtarmaya gelen Lehlerin önünü bilerek kesmediğini yazar, yânî kuşatmanın başarısızlığı Murat Giray'a mâl edilir. Viyana başarısızlığından sonra Murat Giray azledildi ve II. Hacı Giray tahta geçti. II. Hacı Giray'ın çok kısa süren hanlığından sonra, 1684'te tahta geçen ve parlak bir hükümdâr olan I. Selim Giray, Kutsal İttifak güçlerinin Osmanlı Devleti'ne karşı giriştiği savaşlarda önemli rol oynadı; Rusların Kırım Seferleri'ni, Lehlerin 1687-1688 seferlerini püskürttü, dört kez geçtiği Kırım tahtında büyük başarılar elde etti.

Selim Giray'ın başarılarına rağmen Osmanlı Devleti bu savaşları kaybedip Karlofça Antlaşması'nı imzaladı. Sonraki dönemlerde Osmanlı'nın Avrupa karşısında gerilemesi ve Rus Çarlığı'nın büyük yükselişi Kırım'ı oldukça etkiledi.

1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı içerisinde, 1736'da, Ruslar Bahçesaray'a kadar inip bölgeyi yağmaladılar.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda; Besarabya 1770'lerde, Kırım Yarımadası da 1771'de, Ruslar tarafından işgal edildi. Bu saldırılara Kırım Giray karşı koymaya çalıştı. Savaşı sona erdiren 21 Temmuz 1774 tarihli Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım, Osmanlı himayesinden çıkartılıp bağımsız hale getirildi. Sadece dînî işler için Osmanlı halifesinin yetkisi tanındı.

1567 lerde ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİ'NE YARDIM ULAŞTIRMA

PROJELERİ...

Sokullu Mehmed Paşa, Orta Asya'ya ve Kafkasya'ya giden yol için alâkadarlarla görüştüğü zaman bunlar kısa yolun Azak denizi'ne akan Volga nehrinin en yakın yerinden bir kanal açılarak Don nehri  ile birleşmesiyle mümkün olacağını söylediler.Böylece, Karadeniz'deki Osmanlı Donanması, Hazar Denizi'ne ulaşabilecekti... Eğer bu kanal işi olursa Rusların Volga havalisinden elleri kesilecek, eski bir Türk ve Müslüman şehri olan Ejderhan ve etrafı devletin nüfuzu altına girecekti. Bundan başka İran üzerine yapılacak seferlerde de Hazar Denizi vasıtasıyla asker, zahire ve harp levazımı yetiştirmek kabil olacaktı.

ABD'nin çok milletli bir ulus olduğu söylenir ama Rusya 182 farklı etnik yapıdan meydana gelen bir federasyondur...

Rusya nüfusunun 25-28 milyonunun Müslüman olduğu kabul edilmektedir.

RUSYA'NIN ETNİK YAPISI:

01-RUSLAR    115,900 BİN 
02-TATAR     6,100 BİN 
03-UKRAYNALI      2,900 BİN
04-ÇUVAŞ       1,637 BİN  
05-BAŞKURT    1,635 BİN  
06-ÇEÇEN     1,360 BİN
07-ERMENİ      1,130 BİN 
08-MORDVİN     843 BİN  
09-AVAR      814 BİN
10-BEYAZ RUS     808 BİN 
11-UDMURT    637 BİN 
12-AZERİ TÜRKÜ    622 BİN
13-ÇİRMİŞLER    604 BİN 
14-ALMAN   597 BİN  
15-KABARDEY     580 BİN
16-OSET        515 BİN 
17-DARGİ   510 BİN
18-BURYAT      445 BİN 
19-YAKUT      444 BİN
20-KUMUK      422 BİN 
21-İNGUŞ        413 BİN
22-NENETS    413 BİN
23-LEZGİ          412 BİN 
24-TUVA         314 BİN
25-KARAÇAY-BALKAR  300 BİN
26-KOMİ        233 BİN 
27-MUSEVİ       230 BİN
28-GÜRCÜ      198 BİN  
29-KALMIK       174 BİN 
30-MOLDOVALI    172 BİN
31-LAK       157 BİN
32-ADİGE      141 BİN
33-TABASARAN     132 BİN
34-KOMİ-PERMYAK    125 BİN
35-AHISKA TÜRKÜ    96 BİN
36-KARELYALI      93 BİN
37-NOGAY       90 BİN
38-HAKAS       76 BİN
39-ALTAY      67 BİN
40-ABAZA         38 BİN
41-EVENK      36 BİN
42-HANTI         29 BİN
43-ÇUKÇE       16 BİN 
44-MANSİ        12 BİN 
45-DOLGAN      7 BİN
46-DİĞER     1.523 BİN