Haber: Damla Oya Erman
Bu büyük plazma atımı, gezegenimizi çevreleyen manyetik balon olan manyetosferi sadece (2 Ocak Salı) hafifçe süzecek, ancak bu, iletişimi ve enerji altyapısını etkileyebilecek bir geomanyetik fırtınayı tetikleyebilir.
Koronal kütle atımı (CME), Pazar günü (31 Aralık) EST saatine göre 16:55'te (GMT 21:55) yüzeyden fırlayan X sınıfı bir güneş patlaması tarafından uzaya fırlatıldı. Bu, 2019 Aralık ayında başlayan güneş döngüsü, güneş döngüsü 25 sırasında Güneş'te gerçekleşen en güçlü patlamadır. Aslında, 2023'ü bir patlama ile sona erdiren bu güneş lekesi, 10 Eylül 2017'den bu yana gözlemlenen en büyüğüdür, NOAA Uzay Hava Tahmin Merkezi'ne göre.
Bu Dünya'ya yönlendirilmiş CME bileşeni, hafif bir "G1" geomanyetik fırtınayı tetikleme potansiyeline sahip. Bu tür fırtınalar, enerji şebekelerinde zayıf dalgalanmalara neden olabilir ve uydu operasyonları üzerinde küçük etkilere sahip olabilir. Bunun yanı sıra, G1 geomanyetik fırtınalar, genellikle daha yüksek enlemlerde görülen, etkileyici auroralara yol açabilir.
Güneş lekesinin kaynağı, NOAA 3536 olarak adlandırılan güneşin bir aktif bölgesiydi ve NOAA 3514 adlı güneş lekesi grubu ile eşleşiyordu. Aynı bölge, 14 Aralık'ta önceki güçlü bir güneş patlaması olan X2.8 patlamasını başlatmıştı.
NASA'ya göre, yukarıda bahsedilen X sınıfı patlamalar, güneşten gelen bu enerji patlamalarının en güçlü sınıfıdır. En zayıf sınıf bir B sınıfı güneş patlaması iken, bir sonraki güçlü sınıf C sınıfıdır, ardından M sınıfı ve en güçlü olanı X sınıfıdır.
Depremlerin şiddetini ölçmek için kullanılan Richter ölçeği gibi, bu ölçek her adımda 10 kat artar. Bu nedenle, bir C sınıfı patlama, bir B sınıfı patlamasından 10 kat daha güçlüdür ve bu nedenle bir X sınıfı patlama, bir B sınıfı patlamasının en az 1.000 katı kadar güçlüdür.
Bu sınıflar içinde, 1 ile 9 arasındaki kaydırma ölçeğinde X sınıfı patlamaların X9'u aşma potansiyeli vardır. 31 Aralık'taki güneş lekesi, 5.0 X sınıfında kaydedildi.
2003 yılında, son güneş maksimumunda - güneş döngüsü 24'ün zirvesinde - Güneş'ten çıkan X45 sınıfında bir patlama gözlemlendi, ölçülen en güçlü güneş patlamasıydı.
B ve C sınıfı patlamalar, burada Dünya üzerinde bizi fark edilebilir şekilde etkilemeyecek kadar zayıftır, ancak M sınıfı patlamalar kutuplarda kısa radyo kesintilerine ve astronotları tehlikeye sokabilecek minör radyasyon fırtınalarına neden olabilir.
Yılbaşı Günü'nde görülen güçlü X sınıfı bir patlamada, GPS dahil uydu sistemlerine zarar verebilecek uzun süreli radyasyon fırtınaları potansiyeli vardır ve Dünya'nın kutuplarına yakın uçuş yapan uçakları etkileyebilir, hatta bu uçuşlardaki yolculara küçük radyasyon dozları verebilir. X sınıfı patlamalar, uygun koşullar altında dünya çapında elektrik kesintilerine neden olma potansiyeline sahiptir.
