a. Dersi aktif olarak uygulamak, katılımı sağlamak. (1) Dersi kendi anladığı şekilde ifade etmek isteyen ve soru soran öğrencilere söz hakkı verere

a. Dersi aktif olarak uygulamak, katılımı sağlamak.
(1) Dersi kendi anladığı şekilde ifade etmek isteyen ve soru soran öğrencilere söz hakkı vererek.
(2) Doğru cevaplar veren öğrencileri aferin, bravo gibi kelimelerle teşvik ederek.
Öğretmenin iltifatları, bir zevk halesi oluşturmakta ve yapılan işe karşı öğrencinin alâkasını arttırmaktadır. Öğrenciler, övgü kaynağını seçerek bulmaktadırlar. Hayranlık duydukları bir kimsenin övgüsünü kazanmak için bütün gayretleriyle çalışırlar. Ancak bu hayranlıkları tanımış oldukları şahısların zafiyetlerini gördükçe hayranlıkları tarihi kahramanlara döner. Bu şahıslara ait yazıları iştiyakla okur ve onlar gibi olmaya çalışır.
b. Öğrencileri motive etmek.
Bilindiği gibi motivasyon, yani teşvik edilerek yönlendirme, ikna edilerek yönlendirme iki şekilde meydana gelmektedir. Diğer bir deyişle öğrencide öğrenme arzusu uyandıran motif veya sebep kaynakları ikidir. Dâhili motivasyon faktörleri ve harici motivasyon faktörleri. Öğrenciler, başarı veya başarısızlıklarını iç ya da dış motivasyon kaynağına bağlama eğilimi taşırlar. Başarı veya başarısızlık sebeplerini kendileri ile ilgili özelliklere ve iç faktörlere bağlayanlar, daha yüksek başarı beklentisi göstermektedirler.
(1) Dâhili motivasyon: Yukarıda açıklanan temel arzular harekette oldukça, gencin dürtüklenmesine ihtiyaç yoktur. Öğrencinin yaptığı şey, onun alâka ve arzularıyla çok yakından ilgilidir. Bu arzu ve alâkalar, çocuk için taşıdığı önem derecesi sayesinde dâhilden motive edilmiştirler.
Bu açıdan yaklaşıldığında iç motivasyon faktörleri;
(a) Öğrencide kendine güven duygusunu geliştirmek.
(b) Öğrencinin halihazırda sahip olduğu motiflerden hareket etmek.
(c) Öğrenmeyi öğrenci için anlamlı ve değerli yapmak.
(d) Herkesin kendine göre hedef ve projeler seçmesine yardım etmek.
(e) Sınıfta öğrenme için zevk verici bir ortam hazırlamak.
(f) Öğrencilerin ideallerinden ve tutkularından yararlanmak.
(g) Gerektiğinde olumlu teşvik (pekiştirme) ilkesini ve teşvik tarifelerini yerinde kullanmak.
Genel anlamıyla pekiştirme; davranışların tekrar edilme sıklığını artıran uyarıcıların verilmesi işlemidir.
Öğrenci önceden ön görülen sonuca ulaştığında bunu bir ödül veya hoşa giden bir uyarıcının izlemesi durumuna pozitif pekiştirme denir.
Bazen de öğrenci kendisi için hoş olmayan sıkıcı veya rahatsızlık verici bir durumdan kurtulmak için bir takım hareket veya davranışlarda bulunur. Anne veya babasının üzülmemesini sağlamak, öğretmeninin kızmasını ve cezalandırmasını önlemek ya da harçlığının kesilmemesi için ders çalışmak negatif pekiştirmeye örnek olmaktadır.
Yapılan her doğru davranışın takdir ve teşvik edilmesi ise sürekli pekiştirmeyi meydana getirir. Bu tür pekiştirmeler, özellikle yeni davranışların kazanılmasında çok önem taşır. Ancak davranış öğrenildikten sonra aralıklı pekiştirmeler daha yararlıdır.
Ancak bazı hâllerde, pekiştirme gecikmeli olarak yapılmalı. Mesela bir yazılı sınavdan hemen sonra sonuçların duyurulması, öğrencinin cevapları kontrol amacıyla yapacağı çalışmayı engeller.
(i) Öğrencinin izleyeceği ve taklit edebileceği model davranışlar oluşturmak, ortaya koymak.
(ii) Öğrenciye, kendisine olan saygısını ve onur duygusunu güçlendirmek, önemli faydalar sağlar.
(2) Harici Motivasyon: Öğrenciyi, bir yerde dürterek, zorlayarak veya mecbur bırakarak öğrenmeye sevk etme usulüdür. Ceza, mükafat, takdir, teşekkür gibi faktörler birer harici motivasyondur. Negatif pekiştirme de harici motivasyona bir misaldir.
(a) Öğrencileri motive etmek için yapabilecek en önemli tavsiye; öğrencilerin belli dönemlerde baskın olan motiflerinden hareket etmektir.
(i) İlköğretimde baskın olan motifler:
• Öğretmenin takdirini ve beğenisini kazanmak.
• Öğretmene benzemek.
• Derslerinde başarılı olmak.
• Belirsizlikleri çözme merakını gidermek.
• Çevresini kontrol etme, kuvvet sahibi olma, statü kazanma.
(ii) Ergenlikte (ortaöğretimde) etkili olan motifler:
• Araştırma ve öğrenme için somut sebeplere ihtiyaç duyma.
• Kendi amaçları ile okulun çalışmaları arasında bir ilişki olduğunu görme isteği.
• Bağımsız çalışma ve kazanma isteği.
• Akran grubunun değerlerine bağlılık.
c. Aşağıdaki tavsiyeler de motivasyonu sağlamada ve sürdürmede büyük önem taşır:
(1) Sözlü ödül kullanın.
(2) Ayırt edici testler ve puanlama uygulayın.
(3) Öğrencide merak uyandırın. Bunun için hayret, şaşkınlık, şüpheye düşürme ve çelişkilerden yararlanın.
(4) Ara sıra beklenmeyen şeyler yapın.
(5) Heveslendirin.
(6) Örneklerde bilinen materyal kullanın.
(7) Kavramları ve kuralları uygularken, tekil ve alışılmamış şartları kullanın.
(8) Taklit ve oyunlara yer verin.
9) Öğrenci iştirakini teşvik edin, ancak bunun olumsuz sonuçlarını sınırlandırın.
(10) Okulların sosyal havasını iyi tanıyın ve bundan yararlanın.
(11) Öğretmenler ve öğrenciler arasındaki kuvvet ilişkisini kavrayın, uzmanlığınız ile kişiliğinizden kaynaklanan yetkilerinizi ön plana çıkarın.