Sınava hazırlanan eğer bağımlıysa “kafayı toplamak, konsantre olmak için” ‘bi tane yakar.’ Canı sıkılan, stres yaşayan “rahatlamak için” ‘bi tane yakar’ şok yaşayan uzatılanı yakar, yemekten sonra şööle denize karşı “içilen sigaranın verdiği keyfe” diyecek yoktur.
Bu yazdıklarım dünyanın en saçma aldatmasıdır, yanılmadır. Ve sigaradan büyük paralar kazanan soygun siteminin insan beynini ne kadar programlayabileceğini çok iyi gösteren müthiş bir örnektir.
Dünyada hangi madde insan vücudunu en tehlikeli 4000 çeşit zehirle hurdaya çıkarırken aynı anda hem konsantrasyonu arttırsın hem can sıkıntısını alsın ve de keyif versin!
Kişi hayatının ilk sigarasını içerken öksürmeye başlar.
Bu bir sinyaldir. Dumanla birlikte ciğerlere dolan zehirlere karşı vücudun tepkisidir. “Bana zehir veriyorsun yapma” demektir öksürüğün anlamı.
Bu kadar pis bir mereti ilk içen “buna benim alışmam mümkün değil, alışsam da istediğim zaman bırakabilirim” dese de zokayı yuttuğunun farkına bir zaman sonra varacaktır.
Sigara zararlı bir alışkanlık değildir. Sigara dünyanın en tehlikeli uyuşturucu bağımlılığıdır. İçeni uyuşturur, hantallaştırır, yanıltır, kendini sevdirerek ülkemizde her gün ortalama 300 kişiyi öbür tarafa yolcu eder. Sigara içen iki tiryakiden birinin ölüm nedeniyken diğerinin yaşam kalitesini oldukça düşürür.
En büyük tuzak nikotin midir?
Hayır değil. Nikotin kapana konan peynirdir. O kapan ömür boyu içinde kalacak şekilde dizayn edilmiştir. 30 yılda sizden bir servet parası alırken hayatınızın kalitesini de yok edecek ve yine size dost(!) kalacaktır!
Esas büyük tuzak içine düştüğünüz kapanı anlayamamanız, sizin işinizi bitiren, bitirdiği halde size dost görünebilen sigarayla ilgili tamamen yanlış düşünceleriniz, korkularınız ve ona yüklediğiniz anlamlardır.
Hangi tiryaki hiç başlamamış olsaydı tekrar başlardı ve sevdiklerinin tiryaki olmasını isterdi?
Büyük tuzak nasıl işliyor?
Sigara söndürüldükten bir saat sonra kanımızdaki nikotin seviyesi %25’e düşer. Çok mükemmel ve dayanıklı vücudumuzun zehri dışarı atma, temizlenme aşamasında yaşananlara “nikotin çekilmesi” denir.
Nikotin çekilmesi anında tiryaki boşluk, huzursuzluk, güvensizlik ve acıkma hissine benzer gerginlik, sıkıntı, rahatsızlık yaşar. Aslında bu gerginlik söndürülen her sigara ile birlikte yaşanan iyileşmenin yan etkileridir. Ve geçicidir. Vücut kendini onardığından dolayı hiç kimse sağlığından olmaz.
Tiryaki sigarasız geçen saatlerde yaşadığı nikotin temizlenmesinden kaynaklanan sıkıntılarını, iyileşmenin yan etkilerini sigara yakarak yok eder. Yaktığı sigara bir sonraki sigaraya ihtiyaç hissettirendir aynı zamanda. Bu bir kısır döngüdür. Nikotin tuzağıdır. Kapanda ki peynirdir.
Esas büyük tuzak ise sigara içince oluşan haz duygusu ve rahatlamaya yüklediğimiz anlamlardır.
Büyük tuzak nedir?
“Sigara bana keyif veriyor, rahatlatıyor, konsantre olabiliyorum, stresimi alıyor” dedirten yanlış inançlarımızdır. Bu yanlış inanç psikolojik bağımlılık yapan bir illüzyondur.
Ayrıca nikotin çekilmesini sigara içerek giderilmesinin yanında ek olarak sigaradan olumlu beklenti ile plasebo etkisi oluşur. “Sigarayı bırakırsam kötü olurum” korkusu nocebo etkisi yaratır.
Yani bilinçaltında yer eden “içersen iyi olursun, bırakırsan kötü olursun ” yanılsaması büyük tuzağın özetidir. İşin doğrusu ise tam tersidir.
“Sigara içmek bana keyif veriyor”
Tiryaki hiç sigaraya başlamadığı dönemlerde ortalama mutluluk seviyesinin 10 üzerinden 7-8’lerde olduğunu farz edelim. Sigara bağımlılığından sonra içmediği anlarda bu seviye 2-3’lere beklide daha aşağılara düşer. İçici sigara içerek bu seviyeyi yukarı çıkartsa da ortalama seviye 5-6 arasında kalacaktır.
Mutluluk seviyesi 2’lerden 6’lere çıkarken yaşananlar “keyif alıyorum” dedirtir. Aslında ortalamanın düştüğünü hiç anlayamayacaktır.
Sigara içme anında oluşan rahatlama dar ayakkabının çıkartılması gibidir. Söndürüldüğü anda nikotin çekilmesiyle birlikte yine o dar ayakkabı yine ayağa giyilmiş olur.
Sigara içmek konsantre olmamı sağlıyor
Beynimiz vücuda giren oksijenin %25 ini harcar. En iyi odaklanma sakin bir ruh hali ve temiz havada sağlanır.
4000 çeşit zehrin dumanla birlikte ciğerimizden beyne ulaşması, damardan verilen uyuşturucudan daha hızlıdır ve oksijen alımını azaltır. Oksijeni beyin nasıl daha iyi odaklanabilir ki?
Ortalama zihinsel, bedensel ve ruhsal olarak aynı durumda olan iki kişiden sigara içmeyenin konsantrasyon seviyesi 10 üzerinden 8-9’larda ise sigara içenin tüm sistemin tahrip olmasından dolayı ortalama seviyesi yıllarca belirsizce artarak düşme eğilimine girer.
Ve nikotin çekilme anında bu ortalama sıfıra yaklaşır. İçtiği sigara ile 8-9 un altına yükselen seviyeyi “sigara benim konsantrasyonumu arttırıyor” olarak ifade eder.
“Sigara benim tek dostumdur”
Tiryaki yaşamı her geçen gün yıpranmanın verdiği tahammülsüzlükle hayat stresine olan toleransı azalır. Sigaranın yıprattığı tiryaki sürekli sinirlilik halindedir, tahammülsüzdür ve sakinlikten uzaklaştığı için sağlıklı düşünme kapasitesindeki azalmaları fark edemez.
Yaktığı her sigara onu dipsiz çukura doğru sürüklediğinin farkına varamazken içme anında yaşadığı rahatlamayla kendini perişan eden sinsi düşmanı dost bilir.
Eroin alıştırdığı kişiye eroin sağlayan satıcı o an en büyük “dost” gibi algılanır bu en büyük tuzaktır.
Sigaranın tek faydası içildiği anda içmeyen seviyesine yaklaştırmasıdır. İçmeyen insan, nikotin çekilmesi kaynaklı stres hiç yaşamaz; o acısızlık hali içindedir; iyi haline adapte olmuş farkında bile değildir iyi halinin.
(Devam edecek)