Kültür ve Sanat

Tarihte Bugün: Julian Takvimi ilk kez yürürlüğe girdi

Julian Takvimi'nin ilk kez tarih sahnesine çıkışı olan M.Ö. 45 yılında, 1 Ocak'ta kutlanan Yılbaşı Günü, tarihte bir dönemeç olarak kaydedildi.

Haber: Damla Oya Erman

Julius Caesar, Roma diktatörü olduktan hemen sonra, geleneksel Roma takviminin acil bir şekilde reforma ihtiyaç duyduğuna karar verdi. M.Ö. yedinci yüzyılda başlatılan Roma takvimi, ay takvimini takip etmeye çalışsa da sık sık mevsimlerle uyumsuz hale gelir ve düzeltilmesi gereken birçok hata içerirdi. Ayrıca, takvimi denetleme görevi olan Roma'daki pontifexler, politik dönemleri uzatmak veya seçimlere müdahale etmek amacıyla yetkilerini kötüye kullanıyorlardı.

Caesar, yeni takvimini tasarlamak için Mısır'lı bir astronom olan Sosigenes'ten yardım aldı. Güneş yılını takip etme önerisi üzerine çalışan Caesar, yılı 365 ve 1/4 gün olarak hesapladı ve M.Ö. 46'ya 67 gün ekleyerek M.Ö. 45'in 1 Ocak'ta başlamasını sağladı. Aynı zamanda, her dört yılda bir Şubat ayına bir gün eklenmesini kararlaştırdı, böylece takvimini teorik olarak mevsimlerle uyumlu tutmaya çalıştı. Ancak, Caesar'ın suikaste uğramasının ardından Mark Anthony, Quintilis ayını Julius (Temmuz) olarak değiştirdi ve ardılı Augustus'a ithafen Sextilis ayını Augustus (Ağustos) olarak yeniden adlandırdı.

Orta Çağ boyunca Ocak ayında Yılbaşı Günü kutlamaları terk edildi ve Julian takvimine tam olarak uyanlar bile 1 Ocak'ta Yılbaşı'nı tam olarak gözlemlemediler. Bu, Caesar ve Sosigenes'in Güneş yılının doğru değerini hesaplamamış olmalarından kaynaklanan bir hata nedeniyleydi. Bu hata, bin yıl içinde 11 dakikalık bir artışa yol açtı ve 1000 yılına gelindiğinde yedi gün, 15. yüzyılın ortalarına kadar ise on gün eklenmişti.

Kilise, bu hata fark edildiğinde, 1570'lerde Papa Gregory XIII tarafından Cizvit astronom Christopher Clavius'a yeni bir takvim oluşturma görevi verildi. 1582'de uygulanan Gregoryen takvimi, o yıl için 10 günü atlayarak ve her dört yüzyılda bir yılın sadece birinin artık yıl olması kuralını getirerek daha doğru bir takvim sistemini başlattı. O tarihten bu yana, dünya genelinde insanlar 1 Ocak'ta Yılbaşı'nın kesin olarak başlamasını kutlamak için bir araya geldi.