Haber: Damla Oya Erman
“En yaygın renk kahverengi, kahverengi tonlarında,” diyor Tennessee Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi'nde pediatrik gastroenteroloji bölümü başkanı Dr. Mark Corkins.
Kahverengi, eski kan hücrelerinin karaciğerde parçalanmasıyla oluşan bir pigment olan bilirubin ve tipik olarak koyu kahverengi veya yeşil olan safra sindirimde küçük bağırsakta salgılandığında dışkının rengini dönüştüren bir süreçtir, McGill Üniversitesi Bilim ve Toplum Bürosu'na göre. Sindirim sırasında safra ve bilirubin bağırsaklarda salgılandığında, sonunda dışkıyı kahverengine dönüştürürler.
Bu fizyolojik süreç aynı zamanda yeşilin ikinci en yaygın dışkı rengi olma nedenidir.
Yeşil dışkılar, gıdanın GI yol boyunca hızla hareket ettiğini gösterebilir, bu nedenle dışkıdaki yeşil safra hala orijinal formunda ve kahverenge dönüşmemiştir, diyor California Üniversitesi San Diego Tıp Bölümü gastroenteroloji profesörü Dr. Rena Yadlapati.
“Bunu bazen ishal veya enfeksiyonlarla görüyoruz,” diye ekliyor Yadlapati. “Ancak dışkının iyi hacmi varsa ve yeşilse, genellikle daha fazla beslenme faktörüne veya belki demir (takviyeleri) almaya bağlanacak.”
Dışkı rengi aynı zamanda yediğiniz ve içtiğiniz şeylerden de etkilendiği için uzmanlar, panik yapmadan önce son 24 saat içinde ne yediğinizi veya içtiğinizi hatırlamanın herhangi bir alışılmadık dışkı renginin nedenini belirlemek için iyi bir kural olduğunu söylüyor. Çok fazla domates suyu, pancar veya kırmızı jelatin tüketmek veya kırmızı boyalar içeren enerji içecekleri içmek, dışkının kırmızı olmasına neden olabilir, diyor Corkins.
Bazı ilaçlar ve takviyeler dışkınızın rengini yan etki olarak etkileyebilir. Ancak tükettiğiniz şeylerin muhtemelen neden olduğu durum değilse, ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini bilmeniz gerekenler şunlardır.
Sarı veya turuncu dışkının anlamı
Sarı veya turuncu dışkılar fazla yağın belirtisi olabilir, özellikle de yağlı veya yağlı görünüyorsa, diyor Yadlapati.
“Ayrıca kötü bir koku ile ilişkilendirildiklerini de belirleyen bazı insanlar olacaktır,” diye ekliyor. Renk “yağların kötü bir şekilde emilimi olabilir ve bu çölyak hastalığı, pankreas koşulları veya belirli enfeksiyonlar olabilir.”
Çölyak hastalığı, protein gluteni yemenin — ekmek ve tahıllarda bulunan — ince bağırsağa zarar verdiği kronik bir bağışıklık ve sindirim bozukluğudur.
Küçük çocuklar genellikle diğerlerine göre turuncu ve sarı sebzeleri — havuç gibi — tercih ederler, bu nedenle dışkıları bu nedenle bu renklerde olabilir, diyor Corkins. “Tehlikeli değil,” diye ekliyor. “Orada sarı-turuncu pigment keratindir. Beta karoten bir besin maddesidir, ancak dışkılar sarı veya turuncu renkte çıktığında herkesi endişelendirir.”
Dışkınız siyahsa
Hastalar siyah dışkı rapor ettiğinde, “doktor bakış açısından, her zaman bakmaya çalıştığımız siyah katranlı görünüme, çünkü bu bir uyarı işaretidir,” diyor Yadlapati. “Bu, bir hastanın melena olduğu anlamına gelebilir.”
Melena genellikle üst GI yolunda iç kanamanın bir belirtisidir — yemek borusu, mide ve ince bağırsağın ilk kısmı.
“Oradan kan kaybettiğinizde, kan sindirim yolunun boyunca hareket ederken siyaha döner,” diyor Yadlapati. “Bu şeylerden, ülserlerden (veya) kanamaya neden olan iltihaplanmaya kadar olabilir. Daha az görmesek de, endişelendiğimiz bir tür mide kanseri türüdür.”
Demir gibi takviyeler veya bismuth subsalicylate içeren ishal ilaçları da dışkıları siyaha çevirebilir.
Beyaz dışkılar veya renksizlik
Dışkınız beyaz veya çok soluksa, sindirim yolunuzun yeterince safra ulaşmamış olabilir, diyor Yadlapati.
“Bu belki daha ciddi bir nedeni gösterebilir, örneğin karaciğer, safra yolları veya pankreas gibi bir durum,” diye ekliyor. “Aynı zamanda, örneğin baryum gibi bazı ilaçlar — hastalar belirli X ışınları alırken içerken içtikleri tebeşirli sıvı — bunun da dışkının rengini soluk beyaz bir renge dönüştürebileceği gibi.”
Kırmızı dışkı bir uyarı işareti olabilir
Kırmızı dışkı daha büyük bir endişe kaynağıdır çünkü “alt kısımdan belirli bir kanama olabilir, bu nedenle kolon veya rektum,” diyor Yadlapati. Genellikle gastroenterologlar, dışkıdaki kanın kalın bağırsağın veya rektumun daha altından geldiğini düşünürler, çünkü dışkıdaki kandaki kan henüz rengini değiştirme zamanı bulamadı demektir.
“Bazen, hasta halk arasında anüs içi kanamalar olarak da bilinen hemoroidlerle not alacak ve bu tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan veya tuvalet kabında parlak kırmızı kan ile sonuçlanabilir, ancak dışkı ile karışık değil,” diye ekledi.
Diğer nedenler, ilaçlardan veya ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi durumlardan kaynaklanan gastrointestinal yoldaki ülserler veya arteriyovenöz malformasyon (AVM) polipleri de olabilir, diyor Yadlapati. Kolon kanseri daha az yaygın bir nedendir, ancak yine de bir endişe kaynağıdır.
Corkins, “Dışkıda kırmızı renginiz varsa ve bu, tükettiğiniz şeylerle bağlantılı değilse, dürüst olmak gerekirse, genellikle yaşadığınız tek semptom bu değil,” diyor. Kırmızı dışkı, yakın zamanda tükettiğiniz herhangi bir şeyle ilişkilendirilmediyse, mide ağrısı veya yorgunlukla da gelebilir.
Tüm bu nedenlerden dolayı,” Yadlapati diyor ki, “Eğer dışkıda kırmızı görürseniz ve bu tükettiğiniz bir şeyle veya aldığınız ilaçlarla ilişkili değilse, doktorla konuşmak için bir neden vardır.”
