Rusya’nın bir çok bölgede öne sürdüğü paralı asker grubunun şefi Yevgeny Prigozhin, Rus ordusunu Wagner savaşçılarını yok etmekle suçlayarak isyanın ilk fitilini yaktı.Başlatmış olduğu isyanın adalet yürüyüşü olduğunu savunarak,”Ülkenin askeri liderliğinin getirdiği kötülük durdurulmalı" dedi.Wagner grubunun hareketliliğine karşı Putin’in sert söylemleri bu işin paralı asker grubunun şefi Yevgeny Prigozhin için çok zor olacağını gösteriyor.
Yevgeny Prigozhin, Putin’e yakınlığı ile bilinen daha önce restoranları ve catering işletmeleri olan ve sonrasında Wagner grubunun başına geçirilen bir lider. Başına geçtiği Wagner Grubu ise bilindiği üzere Afrika, Suriye ve Ukrayna bölgelerinde çatışmalara katılan Rus devlet destekli bir paralı asker topluluğu. Sovyetler Birliği döneminde hapishanelerde dokuz yıl hükümlü olarak kalan Prigojin, Mayıs 2014'te Donbass Savaşı'nda Rus güçlerini desteklemek için özel olarak Wagner Grubu'nu kurduğunu açıklamıştı.
Peki, Putin şimdi vatana ihanet ile suçladığı Wagner kurucusunun ve paralı asker grubunun ileriki zamanlarda böylesine bir isyana girişeceğini hesap edemedi mi?
Geçmiş dönem savaş tarihine baktığımızda “paralı asker” olarak ifade edilen unsurlar birçok ülke tarafından çokça kullanılmıştır. Bunun ilk örneğini Antik Yunan döneminde görmekteyiz.Yakın dönemde ise ABD ‘de Blackwater Rusya’da ise krize neden olan Wagner karşımıza çıkıyor.
Paralı asker olgusu asırlar önce de uluslararsı ilişkiler literatürünün yapısını oluşturan düşünürler tarafından da tartışılmıştır. Thomes More Ütopya adlı eserinde paralı askerlerin kullanımını savunurken, Nicollo Machiavelli ünlü Prens adlı eserinde bu konuya tamamen karşı çıkmıştır.
Günümüzde ise bu konuyu Birleşmiş Milletler uluslararası hukuk bağlamıyla ele almış ve tamamen ret etmiştir. Savaş suçları, esirler ve soykırım bahisleri içinde paralı askerlerin asla kabul edilmemesi yönünde çıkışları olmuştur.BM’nin isteği devletlerin resmi ordularla savaşmasıdır.
Her ne kadar şu an için ülkelerin paralı asker ile bölgelere nüfus etmesi kendilerine lehlerine olduğunu göstersede tehlikesinin de azımsanamayacak kadar fazla olduğunu Wagner krizi ile gösteriyor. Çok kutuplu dünya sisteminde kullanılmaya başlayan paralı asker çağının sonlandırılması gerektiği ortadadır.
Böylesine kaotik bir ortamın ilerlemesinin önlenmesi için devletlerin istihbarat ve askeri güç unsurlarını çoğaltıp güçlendirmesi gerekiyor. Paralı asker döneminin sonlandırılması açısından bu olay bütün dünyaya ders niteliğinde olmuştur.
Vekalet Savaşı,Siber Savaş ve Hibrit Savaş olgularının öne çıktığı şu dönemde paralı askerler her ne kadar avantaj olarak görülse de sonuçlarını hesap etmek gerektiğini tüm dünya görmüş oldu.
