Kıbrıs'ta, 1960'ta cumhuriyet kurulmasına ilişkin sorunlar giderilemedi. BM Genel Kurulu, 11-17 Aralık 1965'teki toplantılarında, Ada'da iki farklı toplumun varlığını göz ardı ederek, cumhuriyetin egemenliğini esas alan öneriyi kabul etti.

Bu arada Yunanistan istikrarsızlığa sürüklendi. 21 Nisan 1967'de Albay Yorgo Papadopulos'un öncülük ettiği albaylar, yönetimi ele geçirdi.

Bu dönemde Başbakan Süleyman Demirel ile Yunan Başbakanı Konstantin Kollias, 9 Eylül 1967'de Keşan'da, 10 Eylül'de de Dedeağaç'ta bir araya geldi. Görüşmelerde Yunanistan, Türkiye'nin, Kıbrıs'ın Yunanistan ile birleşmesini kabul etmesi durumunda, Ada'da üsler ve Batı Trakya'da tavizler verme önerisinde bulundu.

Bu öneri, daha önce 1966'da Stefanopulos hükümetince de yapılmış ve Türkiye tarafından reddedilmişti. Başbakan Demirel'in öneriyi aynı şekilde reddetmesiyle görüşmeler bitti.

Türkiye'nin, "geçerliliğini koruyan anlaşmaların tarafların rızası olmadan değiştirilmemesi, Kıbrıs'ta iki toplumdan hiçbirinin ötekine egemenlik kurmaması, Lozan Anlaşması ile sağlanan dengenin bozulmaması ve Kıbrıs sorununa Enosis dışında çözüm aranması" konularındaki kararlı tutumuna karşın Yunanistan, Enosis'i gerçekleştirme çabalarına hız verdi.

Askeri hazırlıklara girişen Yunanistan, Batı Trakya'daki Türkler üzerinde baskısını artırdı.

Bu arada, 1964 bunalımı sırasında Ada'ya geri dönen Albay Grivas'ın örgütlediği Rum Milli Muhafızları, Boğaziçi ve Geçitkale köylerinde Türkleri imhaya kalkıştı.

TBMM, 16 ve 17 Kasım 1967'de yaptığı gizli oturumlarda durumu değerlendirdi, 19 Kasım'da ise hükümete gerekirse ülke dışına asker gönderme yetkisi verdi. Donanmanın Akdeniz'e açılmasından sonra Türkiye, Grivas'ın Ada'dan ayrılması ve 1964'ten beri Kıbrıs'a gönderilen 12 bin Yunan askerinin geri çekilmesi koşuluyla müdahaleden vazgeçebileceğini açıkladı.

ABD Başkanı Lyndon Johnson'un özel temsilcisi Cyrus Vance'nin ve BM'nin arabuluculuk çabalarıyla Yunanistan, askerlerini geri çekmeyi kabul etti. Bunalım, Türkiye ile Yunanistan'ın 2 Aralık 1967'de anlaşmaya varmalarıyla sona erdi.

Bu anlaşmadan hemen sonra Kıbrıs Türkleri, 29 Aralık 1967'de 1960 Anayasası tam anlamıyla işletilinceye kadar "Kendi yönetimlerinin kendilerince sağlanması" anlamına gelen "Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi"ni kurdu. Geçici yönetim, bir süre sonra "Kıbrıs Türk Yönetimi"ne dönüştürüldü. Bu yönetim biçimi, "Otonom Türk Yönetimi"nin ilan edildiği 1974'e kadar sürdü.

EOKA'cı Nikos Sampson darbesinden sonra 20 Temmuz 1974'te Kıbrıs Barış Harekatı gerçekleştirildi. 15 Kasım 1983'te de KKTC kuruldu.

 Dünya halterinin efsanesi: Naim Süleymanoğlu

Bulgaristan'ın Kırcaali kentinde, 23 Ocak 1967'de dünyaya gelen Naim Süleymanoğlu, halterdeki muhteşem performansıyla tüm otoritelerin dikkatini çekerken, "Cep Herkülü" lakabını aldı.

16 yaşında ilk dünya rekorunu kıran Süleymanoğlu, 1984, 1985 ve 1986 yıllarında dünyada yılın haltercisi seçilirken, 1992'de Uluslararası Halter Basın Komisyonunca dünyanın en iyi sporcusu ilan edildi.

Naim Süleymanoğlu, Bulgaristan'daki baskılardan kurtulmak ve Türkiye adına müsabakalara katılmak için 1986'da Avustralya'da düzenlenen Halter Dünya Kupası sırasında Türk Büyükelçiliği'ne sığınarak iltica etti.

1988 Seul Olimpiyatları'na Türkiye adına katılabilmesi için Türk hükümetince Bulgaristan'a 1 milyon dolar ödenerek gerekli izin alındı. O tarihten itibaren Naim Süleymanoğlu, şampiyonalara milli mayoyla katıldı.

Süleymanoğlu, 1986'da dönemin başbakanı Turgut Özal ve ilgili birimlerin başarılı operasyonuyla Türkiye'ye getirildi. İlk önce İngiltere'nin başkenti Londra'ya götürülen, bir gece kaldıktan sonra da Türkiye'ye gelen "Cep Herkülü", uçaktan iner inmez toprağı öperek Türkiye'ye özlemini gösterdi.

Süleymanoğlu, 5'i Türkiye adına olmak üzere 7 kez dünya şampiyonluğuna ulaştı.

Başarılı sporcu Avrupa şampiyonalarında 7 altın madalya kazanarak, 46 dünya rekorunu kariyerine ekledi.

Uluslararası Halter Federasyonu (IWF) üyeliğine 2000 ve 2004 yıllarında seçilen "Cep Herkülü", karaciğer naklinin ardından tedavisinin sürdüğü hastanede 18 Kasım 2017'de yaşamını yitirdi.

Naim Süleymanoğlu, siyaset, iş ve spor camiasından çok sayıda ismin katıldığı törenle Edirnekapı Mezarlığı'na defnedildi.

Belli başlı öteki olaylar

13 Kasım

1805- Napolyon Bonapart komutasındaki Fransız ordusu Viyana'ya girdi.

1885- Sırp-Bulgar Savaşı başladı.

1907- Paul Cornu, ilk helikopter uçuşunu başardı.

1914- Caresse Crosby tarafından geliştirilen sütyenin patenti alındı.

1918- Birinci Dünya Savaşı sonunda, Atatürk'ün "Geldikleri gibi giderler" dediği İtilaf Devletleri donanması, İstanbul Boğazı'na demirledi.

1920- Milletler Cemiyeti'nin Cenevre'deki açılışına 41 ülkeden 5 bin temsilci katıldı.

1945- De Gaulle, Fransa Cumhurbaşkanı seçildi.

1960- 27 Mayıs darbesinin ardından oluşturulan Milli Birlik Komitesi'nin 14 üyesi komiteden atıldı. Bu kişiler yurt dışına gönderildi.

1970- Suriye'de Hafız Esad darbe yaptı.

1976- BM Genel Kurulu, Kıbrıs'taki bütün yabancı askerlerin çekilmesini ve mültecilerin yerlerine dönmesini öngören tasarıyı kabul etti.

1983- YSK, 12 Eylül 1980'den sonra yapılan ilk seçimin kesin sonuçlarını açıkladı: ANAP 211, HP 117, MDP 71 milletvekili çıkardı.

1985- Kolombiya'da Nevado del Ruiz Yanardağı patladı, 20 binden fazla kişi öldü.

1994- Ressam Nedim Günsur, 70 yaşında hayatını kaybetti.

2006- Eski Milletvekili Sedat Edip Bucak, hakkındaki beraat kararının bozulmasının ardından yargılandığı "Susurluk Davası" kapsamında İstanbul 2'nci Ağır Ceza Mahkemesince, 1 yıl 15 gün hapis cezasına çarptırıldı. Bucak'ın cezası ertelendi.

2007- Resmi ziyaret için Türkiye'ye gelen İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ve Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas, TBMM Genel Kurulunda konuştu.

2009- Radyo ve televizyonların farklı dil ve lehçedeki yayınlarında süre sınırlamasını kaldıran yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı.

2015- Fransa'nın başkenti Paris'te terör örgütü DEAŞ'ın konser salonu ve futbol sahası dahil 6 noktada düzenlediği saldırılarda 130 kişi hayatını kaybetti, 350'den fazla kişi yaralandı.

2018- Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün, Kurtuluş Savaşı'nın ilk işaretini verdiği 107 yaşındaki "Kartal İstimbotu" restorasyonun ardından Deniz Kuvvetleri Komutanlığına teslim edildi.

14 Kasım

1517- Sadrazam Piri Mehmet Paşa öldü.

1526- Kanuni Sultan Süleyman, Orta Avrupa seferinden İstanbul'a döndü.

1900- Dr. Karl Land Steiner, 3 ayrı kan grubunu belirledi.

1908- Einstein, Kuantum Teorisi'nin sunumunu yaptı.

1950- Şair Orhan Veli, Ankara'da yol yapım çukuruna düştükten iki gün sonra İstanbul'da öldü.

1976- Çayırhan Termik Santrali ve Kömür Üretim Tesisleri'nin temeli atıldı.

1985- Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu.

1993- Naim Süleymanoğlu, Melbourne'deki Halter Şampiyonası'nda 3 altın madalya kazandı.

1999- ABD Başkanı Bill Clinton resmi ziyaret için Ankara'ya geldi.

2001- A Milli Futbol Takımı, Dünya Kupası Avrupa Elemeleri baraj mücadelesinde Avusturya'yı yenerek, 48 yıl aradan sonra Dünya Kupası finallerine katılma hakkı elde etti.

2005- Esenboğa Havalimanı İç Hatlar Terminali yandı.

2012- Yunanistan, İspanya, Portekiz ve İtalya başta olmak üzere Avrupa genelinde kemer sıkma önlemlerine karşı başlayan grev ve protesto dalgasında Belçika'da trenler durdu, binlerce protestocu Almanya Büyükelçiliği'ni yumurta yağmuruna tuttu.

2013- Norveç Edebiyat ve İfade Özgürlüğü Akademisinin milli şair Bjornstjerne Bjornson adına verdiği "Bjornson Ödülü"ne Yaşar Kemal layık görüldü.

2015- Çin'in Cıciang eyaletinde meydana gelen toprak kaymasında 38 kişi hayatını kaybetti.

2016- Moldova'da cumhurbaşkanlığı seçimini Rusya yanlısı Sosyalist lider İgor Dodon kazandı.

2016- Ay'ın Dünya'ya en yakın konuma gelmesi sonucu, 70 yıldır insanlığın gördüğü en yakın Ay gözlendi.

2018- İngiltere'de Bakanlar Kurulu, Avrupa Birliği ile varılan Brexit anlaşmasına onay verdi.

15 Kasım

1638- Osmanlı ordusu Bağdat'ı kuşatmaya başladı.

1889- Brezilya'da monarşi devrildi ve cumhuriyet kuruldu.

1956- Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) kuruldu.

1960- Nükleer silah taşıyan ilk denizaltı USS George Washington, Güney Carolina Charleston'da suya indirildi.

1967- Kıbrıs'ta 3 Türk köyüne saldırarak işgal eden Rum tedhişçiler, 28 Türk'ü öldürdü, 200'ün üzerinde Türk kayboldu. Olağanüstü toplanan Bakanlar Kurulu, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları ile durumu değerlendirdi.

1969- Washington DC'de çeyrek milyon kişi Vietnam Savaşı'na karşı gösteri yaptı.

1977- Türk atlet Veli Ballı, Pakistan'da yapılan Uluslararası Atletizm Yarışmaları'nda maraton dalında birinci oldu.

1979- Yunan şilebi Evrenia ile Haydarpaşa mendireği açıklarında çarpışan Rumen tankeri Independenta'nın infilak etmesi sonucu 51 Rumen denizci öldü.

1983- KKTC ilan edildi.

2003- İstanbul'da Neve Şalom ve Beth İsrael sinagoglarına cumartesi duası sırasında eş zamanlı intihar saldırılarında bulunuldu, 25 kişi öldü.

2008- G20 ülkeleri liderleri, Washington'daki zirvede IMF ve Dünya Bankasında reform yapılması konusunda anlaştı.

2012- Türkiye'nin ilk milli ana muharebe tankı "Altay"ın ilk prototipleri, Otokar'ın Sakarya'daki fabrikasında, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle tanıtıldı.

2012- TBMM Genel Kurulu, "muharrem iftarı" dolayısıyla ilk kez birleşime ara verdi

2017- Leonardo da Vinci'nin Hazreti İsa'yı resmettiği "Salvator Mundi" tablosu, tarihin en yüksek fiyatı olan 450 milyon dolara satıldı.

2022- Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, dünya nüfusunun 15 Kasım itibarıyla 8 milyar kişiye ulaştığını bildirdi.

16 Kasım

1824- New York 5. Cadde, iş dünyasına açıldı.

1869- Süveyş Kanalı'nın açılışı yapıldı.

1918- Macaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.

1922- İşgal Orduları Başkomutanı General Harrington'a yazıyla başvuran Padişah Vahdettin, İstanbul'da hayatını tehlikede gördüğünü ve İngiltere'ye sığınmak isteğini bildirdi.

1926- Hintli şair Rabindranath Tagore İstanbul'a geldi.

1933- ABD ve Sovyetler Birliği, diplomatik ilişkileri başlattı.

Haftanın tarihine bakış Haftanın tarihine bakış

1945- Nazi sırlarını taşıyan 88 Alman bilim adamı ABD'ye ulaştı.

1945- Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) kuruldu.

1948- "Sihirli halı" operasyonu başladı ve Yahudileri İsrail'e taşıyan ilk uçak Yemen'e indi.

1960- Amerikalı aktör Clark Gable, 59 yaşında öldü.

1967- Rumlar, Kıbrıs'ta işgal ettikleri Türk köylerini boşalttı. TBMM, konuyla ilgili gizli oturum yaptı.

1972- CHP'den ve milletvekilliğinden istifa eden İsmet İnönü, Anayasa'nın eski cumhurbaşkanlarına tanıdığı haktan yararlanarak, Cumhuriyet Senatosu'nda yemin etti ve "İlk Tabii Senatör" olarak görevine başladı.

1978- Türkiye'nin ilk film operatörü ve Atatürk'ün fotoğrafçısı Remzi Ar vefat etti.

1987- Yasa dışı TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu ile yurt dışında yaşayan TİP Genel Sekreteri Nihat Sargın, Türkiye'ye geldi. Kutlu ve Sargın, Esenboğa Havaalanı'nda gözaltına alındı.

1993- Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin Lenin Müzesi'ni kapattı.

2002- Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, AK Parti Kayseri Milletvekili Abdullah Gül'ü hükümeti kurmakla görevlendirdi.

2005- Şair ve yazar Özdemir İnce, merkezi Lüksemburg'da bulunan Avrupa Şiir Akademisi sürekli üyeliğine seçildi.

2007- Milli Piyango İdaresi Genel Müdürü İhya Balak, makamında silahla vurularak öldürüldü

2013- "Roma Uluslararası Film Festivali"nde Tayfun Pirselimoğlu'nun "Ben O Değilim", filmi "En İyi Senaryo Ödülü"nün sahibi oldu.

2013- Bulgaristan'da Sosyalist Parti, 1984-1989 yıllarında ülkedeki Türklere karşı uygulanan asimilasyon politikası nedeniyle özür diledi.

2021- Şair, yazar ve fikir adamı Sezai Karakoç, 88 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.

17 Kasım

1558- İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth tahta çıktı.

1877- Rus birlikleri Kars'a saldırdı.

1913- Panama Kanalı'ndan ilk gemi geçiş yaptı.

1917- "Düşünen Adam" heykeli ile tanınan heykeltıraş August Rodin, Fransa'da öldü.

1918- İngilizler Bakü'yü işgal etti.

1922- Son Osmanlı Padişahı VI. Mehmet (Vahdettin) İstanbul'u terk etti.

1922- Abdülmecit halife oldu.

1924- İlk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

1967- TBMM ikinci kez yaptığı gizli oturumda, 18 saat 20 dakika Kıbrıs'taki son gelişmeleri görüştü.

1972- Türkiye'de ilk kadın partisi olan Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi kuruldu.

1993- Güney Afrika siyasi liderleri, ırk ayrımına son veren yeni anayasayı kabul etti.

2011- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Time'ın Avrupa, Asya ve Güney Pasifik baskılarında "Erdoğan'ın Yolu" başlığıyla kapağında yer aldı.

2013- Trakya Üniversitesi bünyesinde Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsünün açıldı.

2016- İçişleri Bakanlığınca, Van, Tunceli, Mardin ve Siirt belediye başkanları görevlerinden uzaklaştırıldı.

2018- Fransa'da ülke genelinde akaryakıt zamlarını protesto eden ve sosyal medyada örgütlenen "sarı yelekliler" meydanlarda eylem yapmaya başladı.

2019- Devlet sanatçısı olan, sanat yaşamı boyunca 100'den fazla tiyatro oyunu, film ve dizide rol alan Yıldız Kenter, İstanbul'da, akciğer rahatsızlığı nedeniyle kaldırıldığı hastanede 91 yaşında hayatını kaybetti.

2021- Azerbaycan'a asker gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı Tezkeresi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

18 Kasım

1583- Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşen Cizvitler, St. Benoit Mektebi'ni açtı.

1601- Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Haçlı ordusunu yenerek Kanije Zaferi'ni kazandı.

1865- Mark Twain'in "Claravas'ta Zıplayan Kurbağa Kutlaması" isimli ilk öyküsü yayımlandı.

1912- İstanbul'da kolera salgını başladı.

1928- Walt Disney'in yarattığı çizgi film Mickey Mouse'un ilk gösterimi yapıldı.

1931- Japonlar Mançurya'yı işgal etti.

1933- İstanbul Darülfünunu, "İstanbul Üniversitesi" olarak açıldı.

1945- "Doğan Kardeş Sanat Müsamereleri"nin ilki Tepebaşı Çocuk Tiyatrosu'nda yapıldı.

1951- Şerife Feriha Sanerk emniyet müdürlüğüne yükselen ilk kadın oldu.

1967- Türk jetleri Kıbrıs üzerinde alçaktan uçtu. BM Barış Gücü denetimindeki Erenköy bölgesinde Türkler ile Rumlar arasında çıkan çatışma 7 saat sürdü.

1976- İspanya'da 37 yıllık diktatörlüğün ardından demokrasinin kurulması kararı alındı.

1983- BM Güvenlik Konseyi, KKTC'yi tanımadı.

1990- Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) toplandı, Paris Sözleşmesi imzalandı.

1992- Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu kabul edildi.

1999- İstanbul'daki Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Zirvesi'nde, Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Hazar geçişli doğal gaz projelerine ilişkin anlaşmalar, ilgili ülkelerin devlet başkanlarınca imzalandı.

2000- Türk sanat müziğinin ünlü ismi, besteci ve ses sanatçısı Yıldırım Gürses, 62 yaşında kalp yetmezliğinden İstanbul'da hayata veda etti.

2007- Türkiye-Yunanistan Doğal Gaz Boru Hattı'nın resmi açılış töreni, İpsala Gümrük Sahası'nda yapıldı.

2009- Araştırmacı, gazeteci-yazar Ömer Lütfi Mete yaşamını yitirdi.

2010- Fidel Castro, Küba Komünist Partisi liderliğinden kaynaklanan yetkilerini devretti.

2012- Anadolu Ajansı Arapça Haberler Koordinatörlüğünün Kahire merkezli Ortadoğu Bölge Müdürlüğü hizmete girdi.

2013- Tiyatro sanatçısı Nejat Uygur, İstanbul'da bir süredir tedavi gördüğü hastanede 86 yaşında vefat etti.

2016- Türk Hava Yolları, "Batman V Superman: Adaletin Şafağı" filminde yaptığı reklam kampanyasıyla Altın Epica Ödülü'nü kazandı.

2017- Diyanet İşleri Başkan Yardımcılığı'na Prof. Dr. Huriye Martı'nın atanmasıyla, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde, ilk kez bu göreve bir kadın getirildi.

2017- Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu eski milli halterci Naim Süleymanoğlu, karaciğer naklinin ardından tedavisinin sürdüğü hastanede 50 yaşında yaşamını yitirdi.

2018- Milli Motosikletçi Can Öncü, Moto3 Dünya Şampiyonası'nda yarışan ve birinciliğe ulaşan en genç pilot olarak tarihe geçti.

19 Kasım

1900- İngiltere'de seçme ve seçilme hakkı isteyen 119 kadın, Avam Kamarasına zorla girmekten tutuklandı.

1926- Troçki ve Zinovyev, Politburo'dan kovuldu.

1938- Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün naaşı İstanbul'dan Ankara'ya, hazin bir törenle yola çıkarıldı.

1943- III. Tarih Kongresi toplandı.

1949- PTT'ye devredildikten sonra 1938'de yayınlarına ara veren İstanbul Radyosu, normal yayınına başladı.

1977- Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, İsrail'i ziyaret eden ilk Arap lider oldu.

1979- Eski milletvekillerinden Ortadoğu gazetesi yazarı İlhan Darendelioğlu, İstanbul'da uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

1984- BM görevlisi Enver Ergun, Viyana'da Ermeni teröristlerce katledildi.

1985- ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov, Cenevre'de ilk kez buluştu.

1988- Pakistan'da Benazir Butto başbakan seçildi.

1994- Halil Mutlu, Dünya Halter Şampiyonası'nda 7 dünya rekoru kırarak 3 altın madalya kazandı. Naim Süleymanoğlu 64 kiloda 5 dünya rekoru kırarak 3 altın madalya, Fedail Güler de 70 kiloda iki dünya rekoru kırarak 2 altın madalyanın sahibi oldu.

1999- AGİT Zirvesi'nin son günü, Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması'nın yeni koşullara uyarlanmış şekli, tarafların liderlerince imzalandı.

2007- Macar edebiyatının duayeni Magda Szabo, 90 yaşında vefat etti.

2011- Ünlü sinema yönetmeni Ömer Lütfi Akad, 95 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.

2013- British Council, Türkçeyi, Birleşik Krallık'ta gelecek 20 yıl için en önemli 10 dil arasında gösterdi.

2018- Kazdağları'nın eteklerinde MÖ 10. yüzyılda kurulduğu düşünülen Antandros Antik Kenti'nde, üzerinde 22 satırdan oluşan bir kararnamenin yer aldığı 2 bin 200 yıllık yazıt bulundu.

Kaynak: AA