Petri kabı, özellikle biyoloji ve mikrobiyoloji laboratuvarlarında kullanılan, dairesel şekilli, sığ ve düz bir deney aracıdır. Cam ya da şeffaf plastikten üretilen bu kap, adını Alman bilim insanı Julius Richard Petri'den almıştır. Petri kabı, mikroorganizmaların kontrollü koşullarda incelenmesini sağlamak için bu aracı geliştirmiştir.
Bu kapların en önemli kullanım alanı, bakteri, mantar ve diğer mikroorganizmaların laboratuvar ortamında çoğaltılması aşamasının gözlemlenmesidir. Kullanım sırasında, Petri kabının içerisine steril bir besiyeri konur. Genellikle bu besiyeri, deniz yosunlarından elde edilen agar maddesinden yapılır. Agar, mikroorganizmaların büyümesini destekleyecek uygun ortamı sağlayan jel kıvamında bir maddedir. Örnekler –örneğin toprak, su veya tükürük gibi kaynaklardan alınan küçük miktarlar– agar yüzeyine sürülerek çoğalmaları gözlemlenir.
Petri kaplarının kullanım alanı yalnızca bakterilerle sınırlı değildir. Hücre kültürü çalışmaları, bitki dokusu üretimi ve antibiyotik etkinliği testleri gibi birçok biyoteknolojik deneyde de önemli bir yer tutar. Bitkisel hücrelerden yeni bitkiler üretmek veya bir ilacın mikroplar üzerindeki etkisini ölçmek gibi uygulamalarda Petri kapları vazgeçilmez araçlar arasında yer alır.
Bu tür çalışmalarda steril çalışmak büyük önem taşır. Petri kabı açıldığında, hava yoluyla bulaşabilecek istenmeyen mikroorganizmaların çalışmaya karışmaması için hızlı ve dikkatli davranılır. Genellikle sadece örnek eklenirken kap hafifçe açılır ve işlem tamamlandıktan sonra hemen kapatılır.
Günümüzde Petri kapları, sadece profesyonel laboratuvarlarda değil, eğitim alanında yapılan basit deneylerde ve bilim etkinliklerinde de kullanılmaktadır. Bilimin yanı sıra, Petri kabı kavramı popüler kültürde de yer edinmiş; dizilerde, filmlerde bilimsel araştırmaların simgesi haline gelmiştir.
Özetlemek gerekirse, Petri kabı küçük boyutuna rağmen bilimsel çalışmaların temel taşlarından biridir. Görünmeyen canlıların dünyasını gözler önüne serer, doğayı ve biyolojiyi anlamamıza yardımcı olur. Modern bilimde mikroskobik evreni keşfetmek için Petri kabı hâlâ en temel ve güvenilir araçlardan biridir.
