Günümüzde sosyal medya hesabı olmayan neredeyse yok denecek kadar azdır. Sosyal medya iletişimin kolaylığını sağladığı gibi bilgiye de kolay ulaşımı sağlamaktadır. Sosyal medya hesaplarından yapılacak bildirimler, saniyeler içerisinde sınır ötesi bölgelere ulaşabilecek ve yaptığımız paylaşımlar birçok kişi tarafından görülebilecektir. Sosyal medyanın gücünü kimse yadsıyamazsa da ne yazık ki kötü amaçlar için de kullanıldığını üzülerek söyleyebiliriz. Sosyal medya paylaşımları sebebiyle günümüzde en çok rastlanılan hukuki uyuşmazlık konusu sosyal medya araçları üzerinden yapılan hakaret içerikli paylaşımlar ve ifadelerdir. Bazen yüz yüze kimseye söylenilemeyecek, ağza alınamayacak ifadelerin hakaretlerin bir anda paylaşıldığına herkes tanık olmuştur. Sosyal medya hakaret hem bir suçtur hem de kişilik haklarına yapılan bir saldırı niteliğinde olduğu için tazminat gerektiren bir fiildir. Sosyal medya kullanıcıları kendilerine ulaşılamayacağı düşüncesiyle husumetli oldukları kişilere ya da aralarındahusumetolmasada bulunamayacağı düşüncesiyle rahatça hakaret ve tehditlerde bulunabilmektedirler. Sosyal medya hakaret davası dediğimiz davayı aşağıda da ayrıntılı bir şekilde anlatacağımız üzere ceza davası ve manevi tazminat davası olarak ikiye ayırmak gerek. Çünkü karşı tarafın sosyal medya hakaret eylemi ile Türk Ceza Kanunlarına göre cezalandırılması sağlandığı gibi hakarete uğrayan kişinin kişilik haklarına saldırı niteliği taşıdığından dolayı manevi tazminat alma hakkı da vardır. 

Sosyal Medya Hakaret Nedir?

Sosyal medya hakaret kişinin sosyal medya araçları dediğimiz; Facebook, Twitter, Instagram, Tik-Tok gibi sosyal medya mecralarından bir kimsenin onurunu zedeleyecek yorum yapılması, paylaşım yapılması veya mesaj gönderilmesi yoluyla hakarete uğramasıdır. Konunun daha iyi anlaşılması için hakaret suçunun ne olduğu, hangi fiillerin hakaret kapsamında değerlendirileceği, soruşturma ve yargılama usulü ile suçun cezası hakkında açıklamalar yapmak yerinde olacaktır. Bu kapsamda bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmak hakaret suçunu oluşturacaktır.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere hakaret suçunun oluşumu için;

Öncelikli olarak matufiyet şartı dediğimiz ve hakaretin ulaştığı bir kişinin mevcudiyeti şarttır. Yani öncelikle hakarete uğrayan bir kişi bulunmalıdır.

* Onurunu rencide edebilecek somut fiil,

* Şerefini rencide edebilecek somut fiil,

* Saygınlığını rencide edebilecek somut fiil,

Ya da;

* Sövmek yani küfretmek suretiyle bir kişinin şeref, onur ya da saygınlığını rencide eden fiil bulunmalıdır. 

Sosyal Medya Hakaret Suçu Şikâyete Tabi bir suçtur.

Sosyal medya hakaret suçu takibi şikâyete bağlı suçlardandır. Takibi şikâyete bağlı olduğundan kişi sosyal medya üzerinden örneğin Facebook üzerinden hakarete uğramış olduğunu öğrendiği takdirdehakaret eden tarafı şikâyet etmesi gereklidir. Mağdurun şikâyeti üzerine fail hakkında soruşturma başlatılır. Soruşturma başlatılmış ve mağdurun şikâyeti yoksa re'sen yani kendiliğinden soruşturma başlatılamayacağı için şikâyet yokluğundan takipsizlik kararı verilecektir. Eğer şikâyet varsayılıp kovuşturma başlatılmış ise ve sonra şikâyetin olmadığı, mağdurun şikâyette bulunmadığı ortaya çıkmış ise bu durumda mahkeme düşme kararı verecektir. Bunun yanı sıra suçun mağduru, hakaret edeni ve hakareti öğrendiği tarihten başlamak üzere 6 ay içerisinde şikâyet hakkını kullanmak zorundadır. Aksi takdirde şikâyet hakkını kaybeder. Ayrıca belirtmekte fayda vardır ki; hakaret suçları nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Sosyal Medya Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

Sosyal medya hakaret suçunun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis yahut adli para cezasıdır. Burada karşı tarafın sicilinin bozulacağı ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alsa dahi 5 yıl boyunca başka suça karışmaması gerektiği hususları dikkate alınmalıdır. 

Sosyal Medya Hakaret Suçunun Faili Kimdir?

Sosyal medya hakaret suçunun faili her gerçek kişi olabilir. Yani sosyal medya üzerinden Facebook, Instagram, Tik-Tok, Twitter üzerinden işlenen bu suçlarda fail yani hakaret eden kişi bu hesapların sahipleri olacaktır.

Hakaret Sayılan Kelimeler Nelerdir?

Hakaret sayılmayan ancak bizlerin hakaret olarak nitelendirdiği bazı kelimeler olduğu gibi direkt hakaret sayılan kelimeler de bulunmaktadır. Bunlar;

Hakaret sayılan bazı kelimeler;

* Şerefsiz

* Geri zekalı

* Haysiyetsiz

* Aptal

* Pislik

* Hayvan

* Hırsız

* Rüşvetçi

* Sahtekar

* Eşek

* Köpek

* Topal herif

* Kör

* Fahişe

* Kambur

* Frengli

* İnsan müsveddesi

* Aklı kıt

* Spastik

* Kel

* Deli

gibi kelimeler hakaret olarak tanımlanıp Yargıtay içtihatları ile bu kelimeleri kullanankişilerin hakaret suçunu işledikleri belirtilmiştir. 

Hakaret Sayılmayan Kelimeler Nelerdir?

Hakaret sayılmış gibi düşündüğümüz aslında Yargıtay kararlarına göre hakaret olarak kabul edilmeyen sözler ise kötü söz ya da istenmeyen kelime olarak kabul edilen hakaret vasfı kazanmamış sözler ise;

* Nankör

* Adın batsın

* Defol git

* Terbiyesiz

* Nankör

* Görgüsüz

* Sana diploma verenin

* Suratsız seni

* Siz polis misiniz

* Allah belanı versin

* Savcıysanız savcılığınızı bilin

* Beceriksiz seni

* Dört gözlü

* Karaktersiz

* Görmemiş

* Allah senin canını alsın

* Eğitimsiz

* Dinsiz

şeklindedir ve bu sözleri sarf eden kişilerin hakaret suçunu işlemediği kabul edilmektedir. Bunlar kaba söz olarak nitelendirildiği için kişiye ceza verilmez.

Sosyal Medya Hakaret Davası Nasıl Açılır?

Sosyal Medya Hakaret davasının yukarıda da değindiğimiz gibi iki ayağı bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi sosyal medyada hakaret uğrayan kişinin ceza davası açmasıdır. Diğeri ise manevi tazminat talebinde bulunmasıdır. Her iki davada birlikte açılabilir. Şimdi bunları iki başlık halinde sıralayalım.

Sosyal Medya Hakaret Ceza Davası Nasıl Açılır?

Sosyal medya hakaret ceza davası için yukarıda da bahsetmiş olduğumuz gibi mağdurun yani sosyal medya üzerinden hakarete uğrayan kişinin şikâyet etmesi gerekir. Şikâyet Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak yapılır ve bulunduğunuz yerdeki savcılığa şikâyet edebilirsiniz. 

Hakaret Ceza Davası Sonrası Manevi Tazminat 

Hakaret ceza davası sonrasında manevi tazminat davası da açılabilmektedir. Bu husus zorunlu olmamakla birlikte kişiyisavcılığa şikâyet etmek manevi tazminat davası için yeterli olmamakta ayriyeten manevi tazminat davası da açılması gerekmektedir. Açılacak davada hâkim borçlar kanunu ilkeleri gereği hüküm kuracak ve suçun ağırlığına, maneviyatın ne kadar etkilendiği ile takdir yetkisi ışığında karar verecektir. Bunun haricinde manevi tazminat davasının bir hukuk davası olduğu unutulmamalıdır. Yani hakaret ceza davası ceza mahkemelerinin ki Asliye Ceza Mahkemesinin görevine girerken hakaret tazminat davası hukuk mahkemelerinin yani Asliye Hukuk Mahkemesinin görevine girecektir. 

Hakaret Tazminat Davasında Tazminat Miktarı Ne Kadar?

Sosyal Medya üzerinden hakarete uğrayan mağdurun savcılık şikâyet başvurusu ardından yapılan yargılama neticesindesanık ya hürriyeti bağlayıcı ceza alacak yani kanunda belirtilen süreler dahilinde bir ceza ile karşılaşacak ya önceden işlediği bir suç yoksa hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alacak ya adli para cezası alacak ya da önceden işlediği bir suç varsa hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı olmadan direkt hürriyeti bağlayıcı ceza yani hapis cezası alacaktır. Bundan sonra açılacak tazminat davası sonrasında ise hakaret eden kişinin kişilik haklarınıza zarar verdiğini iddia ederek ve hukuk mahkemelerinde ceza yargılamasının mahkûmiyet hükmünü kullanarak tazminat davasını yapılacak gerekçeli savunmalar ve iddialar ile kazanmak mümkündür. Yapılan yargılama neticesinde manevi tazminat miktarı hukuk hâkimi tarafından somut olayın oluş şekli ile hakaret içeren fiilin mağdur üzerinde yarattığı manevi zarar vicdani kanaat kullanarak değerlendirilerek karar verilecektir. Her somut olay, mağdur ve sanığın sosyal ve ekonomik durumları tazminatın belirlenmesinde önemli olduğundan hakaret suçu sonrası tazminat miktarını net olarak belirtmek mümkün olmamaktadır. 

Beddua Hakaret midir?

Beddua niteliğindeki kelimeler cümleler hakaret suçuna vücut vermemekte sosyal medya hakaret suçunun maddi unsurlarının oluşmadığı gerekçesi ile kişilere ceza verilmeyebilir.

Örneğin sosyal medya üzerinden bir paylaşıma “Allah belanı versin bu nasıl bir paylaşım? Allah acılarını bitirmesin, Huzura erme inşallah, Eşinden dostundan hep ah alasın, Allah seni bildiği gibi yapsın” gibi sözler beddua niteliğinde olup hakaret unsurlarını taşımadığı gerekçesiyle ceza verilmeyecek ancak haksız fiil içeren bu sözlerin sonuçları manevi tazminat olarak ortaya çıkacaktır. Diğer bir ifadeyle kişiye karşı "karaktersiz adam" "ne biçim iş yapıyorsun hadsiz" "sen doktor musun be edepsiz" gibi kelimeler kullanılmış ancak bunlar hakaret olarak kabul edilmemiş olsa bile tazminat manevi tazminat davası ile kişilik haklarına yönelik uğramış olduğun ve ruhsal zararına neden olan olaylar sebebiyle tazminata hükmedilebilecektir.

Sosyal Medya Tazminat Davası Zamanaşımı süresi ne kadardır?

Tazminat davası zamanaşımı 2 yıl olup fiil ve failin öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Her halde fiilin üzerinden 10 yıl geçmekle dava açılamaz. Ancak sosyal medya hakaret ayrıca suç teşkil ettiğinden ve kişi tarafından önceden şikâyet edilip şüpheli cezalandırılmış ise bu sefer zamanaşımı süresi 2 yıl değil ceza zamanaşımı süresi olacaktır. Böylece kişi 2 yıl değil ceza zamanaşımı süresi içerisinde davasını açabilecektir.