Diz artroplastisi, diz ekleminin aşınmış, hasar görmüş veya işlevini yitirmiş kısımlarının cerrahi olarak değiştirilmesi işlemidir. Genellikle dizdeki kıkırdak yapının bozulduğu ileri derecede osteoartrit (kireçlenme) gibi durumlar sonucunda uygulanır. Ayrıca romatoid artrit, travmaya bağlı eklem hasarları veya eklemdeki deformasyonlar nedeniyle de diz artroplastisi yapılabilir.
Kimlere Yapılır?
İleri derecede diz ağrısı yaşayanlar: Ağrı; yürümeyi, merdiven çıkmayı veya günlük aktiviteleri zorlaştırıyorsa.
Konservatif tedavilere yanıt vermeyenler: İlaç tedavisi, fizik tedavi ve enjeksiyon gibi yöntemler etkisiz kalıyorsa.
Diz ekleminde ciddi deformasyon olanlar: Eklemin hareket açıklığının azalması, bükülememesi veya eklemde belirgin şekil bozuklukları varsa.
Yaşam kalitesi ciddi şekilde düşenler: Ağrı ve hareket kısıtlılığı nedeniyle bağımsız yaşama yeteneği azalmış olanlar.
Tanı
Diz artroplastisi kararı, aşağıdaki yöntemlerle yapılır:
1. Fiziksel Muayene: Dizdeki hareket açıklığı, ağrı seviyesi ve eklemdeki deformasyon değerlendirilir.
2. Radyolojik Görüntüleme: Röntgen, MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) gibi yöntemlerle eklemin durumu ve kıkırdak hasarı incelenir.
3. Hastanın Yaşam Kalitesi: Günlük aktivitelerdeki zorluklar ve yaşam kalitesi de göz önüne alınır.
Tedavi Yöntemleri
1. Cerrahi olmayan tedaviler: İlk aşamada ağrı kesici ilaçlar, antiinflamatuar tedavi, kilo verme, egzersiz ve fizik tedavi yöntemleri denenir.
2. Enjeksiyon tedavileri:
Steroid enjeksiyonları: Enflamasyonu azaltmak için.
Hyaluronik asit enjeksiyonları: Eklemdeki sıvıyı arttırarak ağrıyı azaltmak için.
3. Cerrahi tedavi:
Parsiyel diz protezi (kısmi artroplasti): Diz ekleminin sadece hasarlı kısmı değiştirilir.
Total diz protezi (total artroplasti): Diz ekleminin tamamı değiştirilir.
Revizyon artroplastisi: Daha önce yapılmış bir diz protezi sorun yaratıyorsa yeniden düzeltme ameliyatı yapılır.
Diz artroplastisi genellikle ileri yaş hastalarda yapılsa da travmatik yaralanmalar veya ciddi artrit vakalarında daha genç bireylere de uygulanabilir.
