Haber: Mert Osman Erman
Dikkat odağında Al-Shifa, Gazze'nin en büyük hastanesi, çevresindeki sokaklardaki savaşlar nedeniyle tahmini 2,300 kişinin sıkıştığı yer olmuştur.
Diğer tesisler benzer durumları bildiriyorlar - malzeme ve enerji eksikliği, çatışmadan kaynaklanan sürekli yaşam tehdidi.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, savaş 7 Ekim'de başladığından beri 36 sağlık tesisi, bunun içinde 22 hastane hasar gördü ve sadece bir avuç hala işlevseldir.
Kuzey Gazze'deki ana tesislerdeki durum hakkında BBC'nin bildikleri şunlardır:
Al-Shifa Hastanesi, Gazze Şehri
DSÖ, Gazze Şehri'ndeki Al-Shifa hastanesinin - 700 yataklı Gazze'nin en büyüğü - Pazar günü artık işlevsiz olduğunu ve içerideki durumun "acil ve tehlikeli" olduğunu bildirdi.
Çevre sokaklar, Hamas ve İsrail kuvvetleri arasındaki çatışma tarafından kuşatılmıştır. Birleşmiş Milletler'e göre kritik altyapı hasar görmüştür.
İçerideki personel, sakatlık veya ölüm riski olmadan ayrılmanın imkansız olduğunu söylüyor.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, X tarihinde "bölgedeki sürekli silahlı saldırılar ve bombardımanlar zaten kritik durumu daha da kötüleştirmiştir" dedi.
İçeriden gelen çok sayıda rapor, gıda ve jeneratörleri çalıştırmak için yakıt eksikliği olduğunu belirtiyor. Birkaç kritik sistem için güç sağlamak için güneş enerjisi kullanılıyor.
İletişim kesintileri yaşanmıştır - Sınır Tanımayan Doktorlar Derneği, hafta sonu içerideki üyeleriyle iletişim kuramamıştır. BBC'nin çalışanlarına ulaşma girişimleri sıklıkla başarısız olmuştur.
Hamas tarafından yönetilen sağlık bakanlığı, hastanenin içinde hala en az 2,300 kişi olduğunu söyledi - bunlar arasında 650 hasta, 200 ila 500 çalışan ve 1,500 kadar sığınma arayan insanlar bulunmaktadır.
Bu sayı, cerrahi bir ameliyathane içinde tutulan yeni doğan bebekleri içermektedir.
Personel, bakım altındaki 39 bebekten üçünün, inkübatör eksikliği nedeniyle hafta sonunda öldüğünü belirtiyor. Doktorlara göre, hayatta kalan bebekler ölüm tehlikesi altındadır.
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari, Cumartesi günü İsrail'in bebekleri "daha güvenli bir hastaneye" tahliye etmek için yardım sağlayacağını söyledi.
Ancak tahliye, Pazartesi sabahına kadar gerçekleşmemiştir.
Hastane personeli, bebeklerin güvenli bir şekilde taşınabilmesi için sofistike ekipman gerektiğini ve Gazze içinde "daha güvenli bir hastane" olmadığını belirtmiştir. Cumartesi günü Albay Moshe Tetro, hastanenin yakınında çatışmalar olduğunu, ancak hastane binasına ateş edilmediğini ve kuşatma olmadığını söyledi.
Ayrılmak isteyen herhangi birinin, dedi, bunu yapabilirdi. Aksini söylemek yalan olurdu, ısrar etti.
Şifa'da çalışan bir cerrah olan Marwan Abu Saada, hastane etrafında bombardıman olduğunu ve ambulansların içeri giremediğini söyledi.
IDF, Pazar günü Şifa'ya 300 litre yakıt teslim etme girişimlerinin Hamas'ın kabul etmediği için başarısız olduğunu söyledi - bunu Hamas reddetti.
Bay Abu Saada, aynı gün BBC'ye 300 litrelik yakıtın "30 dakika sürdüğünü" söyledi - hastanenin normal şekilde işlemesi için günde 10,000 litre yakıta ihtiyaç duyuyor.
Buna ek olarak, sanitasyon eksikliği nedeniyle hastalık riskinin artması ve buzdolabında saklanamayan cesetlerin çürümesi riski de vardır.
Bay Abu Saada, ölülerin gömülme girişimlerinin tesis çevresindeki çatışmalar nedeniyle engellendiğini ve morg buzdolabının enerji eksikliği nedeniyle çalışmadığını ekledi.
Hastane avlusunda gömülmemiş 100 ceset olduğunu belirtti.
İsrail, Şifa'nın altında bir Hamas komuta merkezi olduğunu iddia ediyor - IDF sözcüsü Libbu Weiss, "Bunu kesin bir şekilde biliyoruz. Bu konuda kesinlikle konuşabilecek bilgiyi paylaştık" dedi.
İsrail'in hastane altındaki tünellerin olduğunu iddia ettiği bir 3D temsilini ve Hamas savaşçıları tarafından tartışıldığı iddia edilen kayıtları paylaşmıştır.
Hamas, hastaneyi kullanmadığını veya altında bir operasyon merke
zi bulundurduğunu reddediyor. İçerideki doktorlar, orada bir Hamas varlığı olmadığını ısrarla belirtiyorlar.
BBC'nin Gazze muhabiri Rushdi Abdalouf, hastane içinde "herhangi bir askeri yetenek" görmediğini ancak hem İsrail'in hem de Hamas'ın iddialarını doğrulamanın zor olduğunu kabul etti.
Al-Quds Hastanesi
Al-Shifa'dan sonra Gazze Şeridi'nin ikinci büyük hastanesi, Filistin Kızılayı'na göre operasyonel olmaktan çıktı.
Filistin Kızılayı, ekiplerinin 500 hasta ve çoğunlukla kadın ve çocuklardan oluşan yaklaşık 14,000 yerinden edilmiş insanla birlikte içeride sıkıştığını Cumartesi günü belirtti.
Pazar günü hastanenin "hizmet dışı kaldığını... artık işlevsiz olduğunu... mevcut yakıtın tükenmesi ve elektrik kesintisi nedeniyle" açıkladı.
"Tıbbi personel, tıbbi malzeme, gıda ve su eksikliği ve acil insani koşullar içinde geleneksel tıbbi yöntemlere başvurarak hasta ve yaralılara bakım sağlamak için her türlü çabayı gösteriyor.
"Hastane, devam eden İsrail bombardımanı altında kendi kaderine terk edilmiş ve bu durum, tıbbi personel, hastalar ve yerinden edilmiş siviller için ciddi riskler oluşturuyor."
Sınır Tanımayan Doktorlar, Cumartesi günü Al-Quds'ta çalışan ve barınan bir cerrahla iletişimlerini kaybettiklerini bildirdi.
Al-Rantisi ve Al-Nasr, kuzey Gazze Şehri
Kuzey Gazze Şehri'nde bulunan küçük Rantisi Çocuklar İçin Özel Hastanesi ve yakınındaki Al-Nasr Hastanesi, Cuma günü birkaç hasta ve personel haricinde tahliye edildi. Rantisi'nin Gazze'deki tek pediyatrik kanser ünitesi vardı.
IDF, Rantisi'deki bir yetkili ile IDF'de bir üst düzey görevli arasındaki telefon görüşmelerinin detaylarını BBC'ye sundu. Bu görüşmelerde ambulansları tahliye etmek için düzenlemeler tartışılmıştır.
Hastane yetkilisi, iki hastanede konaklayan yüzlerce yerinden edilmiş sivil hakkında bilgi istiyor. İsrail subayı, onları 11.20'de ana girişten çıkmalarını ve Gazze Şehri'nden ayrılmak için hangi sokaklardan yürümeleri gerektiğini detaylı bir şekilde açıklıyor.
Ve iki kez hastane yetkilisine, sivillerin savaşçı olmadıklarını göstermek için beyaz bir şey taşıdıklarından emin olmaları gerektiğini söylüyor.
"Hepsi ellerini havada çıkaracaklar," diyor hastane yetkilisi. "Mükemmel," diyor İsrailli subay.
Rantisi'nin başı Dr. Bakr Gaoud, İsrail kuvvetlerinin geçen hafta sonu geldiğini ve güvenli bir çıkış yolunu gösteren haritalar sağladıklarını New York Times'a söyledi.
"Hastalarımızı yataklarından sürükledik," dedi, en kötü durumdaki hastaların zaten aşırı yüklü olan ve işlevsiz hale gelmekte olan Al-Shifa'ya gönderildiğini ekledi.
Diğer herkes, dedi, ana çatışmadan uzak olan Güney Gazze'ye doğru yol aldı.
Al-Sweidi (İsveç) kliniği, Shati plaj kampı
BM'nin insani işler ofisi, Cumartesi güncellemesinde, Gazze Şehri'nin batısındaki İsveç kliniğinin bir hava saldırısıyla "vurulduğunu ve yok edildiğini" bildirdi.
Orada barınan yaklaşık 500 kişi olduğunu ve yaralı sayısının "belirsiz" olduğunu rapor etti ve Pazar günü Uluslararası Kızılhaç Komitesi, tahliyeler sırasında aynı ailenin üyelerinin ayrılmamasının "hayati önem taşıdığını" belirtti.
Bayan Arabeed, Pazar gecesi İsrail askerlerinin tesisin içine girdiğini, herkesi dışarı çıkardığını ve "bir İsrail kepçesi binayı tamamen yıkmayı izlediğini" BBC'ye bildiren 65 yaşında bir sağ kurtulanıdır.
"Genç erkekleri, üç oğlumu da içeren, dışarı çıkardılar ve kadınlar ve çocukları ayırdılar," dedi BBC'ye.
Ulusal halkla ilişkiler ofisi, 13 yaşında bir kız çocuğunun evine girmesi ve etrafta dolaşmaması gerektiğini söyledi.
