Haber: Mert Osman Erman
Suudi Arabistan'ın Aramco şirketi, gezegeni ısıtan gazları 2050'ye kadar artırmamaya söz veren 50 petrol ve gaz şirketinden biridir.
Ancak bu, sadece üretimden kaynaklanan emisyonları kapsar, gerçek fosil yakıtların yanmasını içermez.
Ayrıca, dünya genelinde kullanılan yenilenebilir enerjiyi 2030'a kadar üçe katlamak için yaklaşık 100 ülke de söz veriyor.
Ancak hedeflere ulaşılamaması durumunda ceza olmayacak ve sözleşmeler bağlayıcı değil.
Ve tüm taahhütlerin yeni gibi görünmediği ortaya çıkıyor. Bu taahhüde imza atan birçok petrol şirketi, emisyonlarını sıfıra indireceklerini daha önce açıklamıştı.
Ayrıca, şirketlere kısa vadeli olarak petrol ve gaz üretimini artırma izni verilirken, 2050'ye kadar azaltılmış olması koşuluyla.
Taahhüt, yenilenebilir enerjiyi üçe katlamanın dünya enerji sisteminden fosil yakıtları en geç 2050'ye kadar çıkarmaya yardımcı olacağını söyledi. Cumartesi günü zirvede konuşan COP28 Başkanı Sultan al-Jaber, yeni taahhüdün "bugüne kadar olanlardan daha fazla ülkeden, daha fazla şirketten, daha fazla sektörden, hepsi 1.5C hedefimizle uyumlu bir şekilde" olduğunu söyledi.
Dünya liderleri, 2015'te Paris'te küresel ısınmayı bu miktara sınırlamayı kabul etti.
Büyük miktarda petrol, gaz ve kömür yakmak iklim değişikliğini tetikliyor, ancak liderler henüz dünyanın bunları ne kadar hızlı kullanmayı bırakması gerektiği konusunda anlaşamıyor.
Jaber, Cumartesi günkü taahhüdü "büyük bir ilk adım" olarak nitelendirdi.
"Çoğu ulusal petrol şirketi 2050 net sıfır hedefini ilk kez benimsemiş olsa da, biliyorum ki onlar ve diğerleri daha fazlasını yapabilir ve yapmalıdır," dedi. "Tüm endüstrinin 1.5C'yi elde tutmaya devam etmesi ve karbon azaltma için daha güçlü hedefler belirlemesi gerekiyor."
Cumartesi günü BM Genel Sekreteri António Guterres, görüşmelerde "ülkeleri yenilenebilir enerji kapasitesini üçe katlamaya, enerji verimliliğini ikiye katlamaya ve 2030'a kadar tümüne temiz enerji getirmeye taahhüt etmelidir" dedi.
Ayrıca dünyanın "fosil yakıtları azaltması" ve küresel sıcaklık artışını sanayi öncesi seviyenin üzerine çıkarmamak için zamanında "fosil yakıtları ortadan kaldırması" gerektiğini ekledi.
BAE, Karbon Azaltma Şartnamesi'nin, dünya emisyonlarının yüzde 40'ını oluşturan petrol ve gaz şirketlerinin 2050'ye kadar net sıfır olma sözü verdiği için iklim eylemini hızlandıracağını söyledi.
Net sıfıra ulaşmak, sera gazlarını atmosfere eklemeyi durdurmak anlamına gelir.
50 şirket, aynı zamanda Birleşik Arap Emirlikleri'nin devlet petrol şirketini de içerir ve ayrıca 2030'a kadar petrol ve gaz üretimi sırasında metan adlı gezegeni ısıtan gazı neredeyse tamamen serbest bırakmayı taahhüt ediyor.
Uluslararası Enerji Ajansı daha önce dünyanın yeni petrol ve gaz kuyuları daha fazla delerse, dünyanın iklim taahhütlerine, sıcaklık artışını 1.5C'nin üzerine çıkarmama dahil olmak üzere ulaşmayacağını söyledi.
"Hızlı bir temiz enerji ivmesine ihtiyaç var ve biz yenilenebilir enerjinin üçe katlanmasını talep ettik. Ancak bu sadece ç
özümün yarısı," dedi, iklim değişikliğine karşı en savunmasız ülkelerden biri olan Marshall Adaları'nın İklim Elçisi Tina Stige.
"Taahhüt, aynı anda fosil yakıt üretimini genişleten ülkeleri yeşillendiremez," diyor. COP28 görüşmelerinin başkanı Sultan al-Jaber'in dev bir Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi (Adnoc) başkanı olduğu için Birleşik Arap Emirlikleri'nin COP28 görüşmelerine başkanlık etmesi eleştirilere neden oldu.
Daha fazla dünya lideri, üçüncü gününde olan COP28'e hitap ediyor.
Papa Francis, dünyayı kurtarmanın ekolojik geçişin, "yenilenebilir enerjiyi benimseme, fosil yakıtların ortadan kaldırılması ve daha az bağımlı yaşam tarzlarına eğitim" ile yapılabilir olduğunu söyledi.
Pontif, hastalığı nedeniyle Dubai zirvesine kişisel olarak katılamadığı için konuşmasını Vatikan Devlet Sekreteri Kardinal Parolin tarafından okundu.
