Haber: Mert Osman Erman
Şimdi şehir Moskova'dan yönetimin bir vitrini olarak dönüştürülüyor ve bazı Ruslar burada ev almayı umuyor.
Rusya, bir dizi sahte referandumun ardından Mariupol'u ve tüm diğer işgal edilmiş bölgeleri ilhak ettiğini iddia etti, bu referandumlar genel olarak sahte egzersizler olarak kınandı.
Şehirdeki binaların yaklaşık %90'ı çetin iki aylık bir kuşatma sırasında Rus bombardımanıyla zarar gördü veya tahrip oldu. Birleşmiş Milletler'e göre binlerce sivil öldü ve 430.000 kişilik savaş öncesi nüfusun 350.000 kişi ayrıldı.
Şimdi, işgal yetkilileri şehri "Ruslaştırmak" gibi görünüyor, Ukraynaca yol levhalarını Rusça olanlarla değiştiriyor, okullarda Rus müfredatını tanıtıyor ve geriye kalan sakinleri Rus pasaportu almaya zorluyor.
BBC Verify, Rusya'nın şehrin dokusunu nasıl yeniden şekillendirdiğini göstermek için uydu görüntülerini kullanarak harita oluşturdu.
Ayrıca, yeni gelişim devam ederken, büyük ölçüde tahribatın devam ettiğini de buldu ve belirsiz bir gelecekten korkan savaş öncesi sakinlerinden duyum aldı.
'Deniz manzaralı ev'
"Ev buldum. Mariupol güzel bir şehir olacak," diyor Murmansk'tan gelen Vladimir, ismini yayınlamamızı istemiyor.
O, BBC'ye son aylarda Rusya'nın en popüler sosyal ağı VKontakte'de işgal edilmiş şehirde mülk arayan düzinelerce Rus'tan biri.
Vladimir, zaten evini sattığını ve yakında tüm ailesiyle Mariupol'a taşınacağını söylüyor. "Önemli olan denizin kenarında olması" dedi ve fiyatların düşük olduğunu ekledi.
Vladimir'ın açıklamaları, milyonlarca Rus'un Kremlin kontrolündeki medyada son bir yıl boyunca duyduğunu yansıtıyor.
Devlet televizyonunda Mariupol'un yeniden yapılanmasının "kırılması zor" bir hızda ilerlediğini ve yaşamın normale döndüğünü gösteren ışıltılı raporlar düzenli olarak yayınlandı.
Rossiya 1 devlet televizyonunda yayınlanan bir raporda, "Enkaz yerine şimdi yeni daire blokları, kreşler, okullar var - her şey en modern teknolojilerle yeniden inşa ediliyor" deniyor.
BBC tarafından analiz edilen uydu görüntüleri, geride kalan bir yıl boyunca şehirde mevcut mahallelerde çok katlı apartman komplekslerinin ortaya çıktığını, çoğunlukla dış bölgelerde görüldüğünü gösteriyor.
Ayrıca şehrin kuzeybatı kenarında, Nevsky adı verilen geniş bir yeni yapım yüksek katlı daireler alanı da bulunuyor. Ancak uydu tarafından yakalanan görüntüler aynı zamanda şehirdeki tahribatın boyutunu da gözler önüne seriyor.
Bu özellikle şehir merkezinin bazı bölgeleri için geçerlidir, burada binaların çoğunun hala çatıları eksik olarak görülebilir.
Şehrin devasa Azovstal çelik tesisinde çalışan Alexander (gerçek adı değil), Rus kuşatması sırasında Ukrayna birliklerinin son savunmasını yaptığı yerdir. Bugüne kadar sadece savaşta zarar görmüş evlerin yaklaşık %10'unun onarıldığını tahmin ediyor.
Yeni daireler inşa edilirken, birçok apartman bloğu yıkıldı, iddia edilen restorasyonun ötesinde oldukları için yıkıldığı bildirildi.
Bu, şehir merkezinin bir parçası olan ve savaşın kötü etkilediği başka bir Mariupol bölgesi olan doğusundaki tam bir mahalleyi de içeriyor. Ancak Alexander, yerine hiçbir şeyin konmadığını veya konmadığını söylüyor.
Resmi olarak evleri yıkılan veya yıkılan kişiler, yeni inşa edilen sitelerde daire almak için başvuruda bulunabilirler.
Ancak Rus devlet televizyonu ve pro-Kremlin YouTube kanalları düzenli olarak görünüşte mutlu aileleri yeni evlerine taşınırken gösterir.
Yine de birçok yerli, bizimle konuştuklarımız da dahil olmak üzere, sürecin acı verici derecede yavaş ilerlediğini ve uygulamada birçok kısıtlamanın olduğunu, bunun sonucunda yeni binaların yarı boş durduğunu bildiriyorlar.
Svetlana (gerçek adı değil), büyükannesinin yerine Mart ayında yeni daire alacağına dair bildirildikten aylar sonra yıkılan binasını beklemeye devam ettiğini söylüyor.
"İnsanlar bir tür bekleme listesine alınıyor ve nerede daire alacaklarını bilmiyorlar," savaştan sonra yurtdışına taşınan Svetlana, BBC'ye söyledi.
Alexander, dairelerin "çok cimri ve çok seçici bir şekilde" verildiğine inanıyor ve bunun "açıkça pro-Rus görüşlerinde" olan kişilere olduğunu söylüyor.
Mariupol sakinleri tarafından çevrimiçi olarak geniş çaplı olarak bildirilen yaygın bir reddetme nedeni, yıkılan dairesinden başka mülk sahibi olmasıdır, hatta bir arsa, bir dairede hisse veya ülke çiftliği.
Bloğu yıkılan Anna adlı bir kadın, yerel pro-Rus TV istasyonu Mariupol 24'e, 40 km uzaklıkta bulunan bir köyde 8 metrekarelik bir kulübe sahip olduğu için yerine yeni daire verilmediğini söyledi. Onun binası, şehir merkezinin batısında Nakhimov Caddesi üzerinde, yeni daire bloğu Dom Na Nakhimova ile değiştiriliyor.
Özel bir Rus inşaat şirketi tarafından inşa edilen web sitesi, lüks bir gelişimin izlenimini oluşturuyor ve ipotek sahiplerine serbest piyasada satılacak.
"Şu anda ipotekle ev alacak kadar paramız yok," dedi Anna Mariupol 24. "Bunu nasıl yapabilirim?"
BBC tarafından aranan Dom Na Nakhimova geliştiricileri, dairelerin çoğunun zaten rezerve edildiğini ve 35 metrekarelik bir daire için fiyatı 3.55 milyon ruble (yaklaşık 37.500 dolar) olarak verdi.
'Düşman sakinleşmek istemiyor'
Konuştuğumuz Ruslar, şehirdeki tahribatın boyutundan veya yerel sakinlerin yerinde deneyimlediği sorunlardan etkilenmiş gibi görünmüyorlar.
"Tabii ki Ukrayna şehri yok etti," diyor Vladimir, Ukrayna'nın Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi sonucu büyük ölçüde tahrip ettiği gerçeğini görmezden geliyor.
"Rusya, şehri yerden kaldıracak... ve Ukrayna'nın bir parçası olarak olduğundan daha iyi olacak," diyor.
Tataristan'dan Oxana, birkaç çocuğun annesi, "her zaman denizin kenarında yaşamayı hayal ettiğini" söylüyor ve Ukrayna'nın karşı taarruzunun bir parçası olarak güneye doğru gitmeye çalıştığını ifade ediyor.
Ve şehri geri alırsa, işgal sırasında verilen mülkiyet haklarının muhtemelen hükümsüz ilan edileceğini söylüyor Yale Üniversitesi'nde hukuk profesörü Oona Hathaway.
Ancak Oxana gibi insanları durdurmadı: "Henüz hayalimi bırakmadım," diyor. "Amacım 180 metrekareden küçük olmayan kendi evime sahip olmak."
