Ankara
"Yıkıcı teknolojiler" kavramı, mevcut teknolojilerin yerini alan, yeni bilgi tabanları ile çağın ihtiyaçlarına uygun yapılmasını sağlayan teknolojileri ifade ediyor.
Kavram, aynı zamanda yüksek teknik veya ekonomik performansla kendinden önceki tekniklerin kullanım değerini yok eden, teknolojik, ekonomik ve sosyal değişimler üreten yenilikler olarak da tanımlanıyor.
2025'e kadar sanayide temel dönüşümler oluşturma potansiyeli taşıyan 12 yıkıcı teknoloji başlığı belirlendi. Bunlar, gelişmiş malzemeler, mobil internet, bilişsel işlerin otomasyonu, nesnelerin interneti, bulut teknolojisi, gelişmiş robotik, otonom ve yarı otonom araçlar, enerji depolama, 3 boyutlu yazıcılar, yeni nesil genetik, gelişmiş petrol ve doğal gaz arama teknolojileri ile yenilenebilir enerji şeklinde sıralandı.
Henüz markalaşmış ürünleri olmayan ülkeler için yıkıcı teknolojilerin dönüştürdüğü ürün ve hizmet alanlarında küresel ölçekte yer edinecek girişimlere fırsat vermek son derece stratejik kabul ediliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın himayesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının koordinesinde yürütülen çalışmalarla, Türkiye'nin bu dönüşüm sürecinde yıkıcı teknoloji alanlarından en az birinde, dünya lideri pazar payına veya marka değerine sahip en az 23 akıllı ürün çıkarması hedefi bulunuyor.
Yatırımlara ürün odaklı destek verilecek
Türkiye'nin küresel rekabet gücünü artırma, ekonomik ve teknolojik bağımsızlığını temin etme adına kritik teknolojilerde atılım sağlayacak stratejiler, "Milli Teknoloji Hamlesi" kapsamında geliştiriliyor.
"Yerlilik", "millilik" ve "özgünlük" kavramlarından hareketle oluşturulan hamle kapsamında odak alanlarının ve önceliklerinin belirlenmesi için şirketler, üniversiteler ve araştırma altyapılarının yıkıcı teknolojilerdeki seviyesini ortaya koymak üzere AR-GE Yetkinlik Haritası hazırlanıyor.
Henüz hazır olmayan ve sıfırdan yatırımın zaman gerektirdiği yapay zeka ve makine öğrenmesi, robotik, nesnelerin interneti gibi yıkıcı teknolojilere hızlı giriş için uluslararası şirketlerle işbirliği yapılacak, gerektiğinde şirket veya teknoloji satın alma fırsatları değerlendirilecek ve buna uygun destekler oluşturulacak.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında öncelikli sektörlerdeki yatırımlar AR-GE, tasarım, yatırım, üretim, pazarlama ve ihracat süreçlerinin tamamını içerecek şekilde ürün odaklı desteklenecek.
Öncelikli sektörlerde desteklenecek ürünler stratejik öncelik, teknolojik gelişmişlik seviyesi, gelecek potansiyeli, teknolojik gelişime etki seviyesi, cari açığa etkisi, teknik yeterlilik ve yetkinlik, yerli üretim kriterleri çerçevesinde belirlenerek ilan edilecek.
Bu yıl Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında TÜBİTAK'ın uygulayıcılığında "Yenilikçi ve Yıkıcı Teknolojiler Çağrısı" açılması planlanıyor.
Yeni teşvik mekanizmaları devreye alınacak
Kamu kesiminde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB), Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı gibi çeşitli kurumlar yenilikçi teknolojileri takip ederek, farklı programlar yürütüyor. Özellikle TÜBİTAK, kamu ve özel sektörde araştırma/teknoloji geliştirme ve yenilik faaliyetlerini desteklemek, Türk sanayisinin araştırma/teknoloji geliştirme yeteneğinin, yenilikçilik kültürünün ve rekabet gücünün artırılmasına katkıda bulunmak amacıyla Yapay Zeka Ekosistem Çağrısı, Sanayi Yenilik Ağ Mekanizması Yeşil Dönüşüm Çağrısı, Öncelikli Alanlar AR-GE Projeleri Destekleme Programı gibi teşvik mekanizmalarıyla projeleri destekliyor. Gelecek dönemde yeni teşvik mekanizmaları da devreye alınacak.
Yıkıcı teknolojilerde ASELSAN, Bilişim Vadisi ve KOSGEB gibi pek çok kurum ve kuruluş da çalışmalar gerçekleştiriyor.
Bilişim Vadisi, yıkıcı teknolojiler alanında insan kaynağını artırmak amacıyla eğitimler verirken 2025'e kadar sanayide temel dönüşümler oluşturma potansiyeli taşıyan "nesnelerin interneti, bulut teknoloji ve gelişmiş robotik" gibi alanlarında ihtiyaç duyulacak becerilerin artırılması amaçlanıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır da orta yüksek ve yüksek teknoloji odaklı 65,9 milyar liralık 185 projeyle cari açığın kapanmasına yılda 7 milyar dolar katkı sağlayacaklarını belirterek, "Yenilikçi ve Yıkıcı Teknolojiler Çağrısı" ile sanayinin yüksek teknoloji yatırımlarını hızlandıracaklarını ifade etmişti.
