Haber: Mert Osman Erman
Pembrokeshire'dan Marjorie, pandemi boyunca virüsü yakalamadan geçti, ta ki bu ay'a kadar.
"Benim doğal bağışıklığım olduğunu düşündüm," diyor.
"Ama aynı belirtileri gösteren torunumdan yakalandım."
Onun durumunda, bu bir baş ağrısı, kas ağrısı ve koku ve tat kaybı anlamına geliyordu.
"Sadece bu kadar zayıf ve halsiz hissedeceğimi fark etmedim," diye ekliyor.
Kaç kişinin Marjorie gibi bu sonbaharda Covid'e yakalandığı kesin olarak bilinmiyor
Ulusal İstatistik Ofisi'nin enfeksiyon anketi, popülasyonun rastgele bir örneğini test eden anket, Mart ayında kaldırıldı.
Ancak İngiltere'deki hastanelerde pozitif test yapan insanların sayısını hala kaydediyoruz ve bu rakam yazın artmaya başladığından beri yavaşça yükseliyor.
"Bu bana virüs hakkında ne anlatır? Bana yayıldığını ve hala insanları çok hasta edebileceğini anlatır," diyor pandemi başından beri verileri yakından inceleyen bir danışmanlık firması olan LCP'nin aktüerlerinden Stuart McDonald.
17 Eylül'de İngiltere'deki hastanelerde Covid olan bir kişi tarafından alınan 3.019 yatak vardı. Bu sayı Temmuz'dan bu yana üç kat arttı, ancak geçen hafta düştü ve 2021'in ikinci dalgasının zirvesinde görülen 3 binin kesirlerine ulaşmıyor.
Bu hastaların yaklaşık üçte biri genellikle hastalık için tedavi ediliyordu ve çoğu başka bir nedenle kabul edildikten sonra pozitif test sonuçları alıyordu.
Neden bazı insanlar enfekte olur?
Hastane eğilimleri etrafta ne kadar virüs olduğu ve enfeksiyon seviyelerinin yükselip düşmediği hakkında bize çok kabaca bir fikir verir.
Ardından yakalama olasılığımız ve ne kadar hasta olduğumuza karışık faktörlerin bir karışımı genetik ve yaş, yaşam tarzı ve yaşadığımız çevre bağlıdır.
Bu yıl Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, nüfusun yaklaşık %10'unun öksürük, boğaz ağrısı veya ateş gibi açıklayıcı belirtiler geliştirmeye başlamadan önce virüsü tanımlayıp ortadan kaldırmalarına izin veren bir gen taşıdığını öne sürüyor.
Son dört yıl boyunca aşı kayıtlarımıza ve hastalıkla temasımıza bağlı olarak farklı bağışıklık seviyeleri oluşturduk.
"Ülkede aşılar ve Covid maruziyet tarihleri birbirine benzemeyen iki kişi olmadığını düşünmüyorum" diyor McDonald.
"Bu yüzden neyin geleceğini tahmin etmek, daha önceki herhangi bir noktada olduğundan daha zor olabilir."
Bu bağışıklık, enfeksiyon veya aşıdan hemen sonra düşmeye başlar. Bu, aşılarla korunmanın, örneğin çocuklukta yapılan kızamık veya çocuk felci gibi, ömür boyu sizi koruyabilen durumlarla karşılaştırıldığında virüsün farklı olduğu yerdir.
Covid'i yakalamaktan koruma muhtemelen sadece birkaç ay en iyisiyle sürerken, veriler koronavirüse karşı ciddi hastalığı engelleme konusundaki korumanın daha uzun ömürlü olduğunu gösteriyor.
Bunun kısmen nedeni, virüsün kendisinin sürekli olarak değişiyor olmasıdır
Önceki dalgalar, birden fazla genetik değişiklik geçiren farklı formlar veya varyantlar tarafından sürüklendi.
Bu mutasyonlar, virüsün davranışını değiştirebilir - örneğin daha hızlı yayılmasını sağlayabilir.
Ancak önemli olan, aynı zamanda bağışıklık sistemlerimize, daha eski sürümlere yanıt vermeye hazırlandılar, tanımasını ve savaşmasını daha zor hale getirebilecekleridir.
2021'in sonlarında Omicron varyantı tam olarak bunu yaptı ve milyonlarca kişiyi enfekte etti, ancak bu dalga büyük bir hastaneye yatış ve ölüm artışına yol açmadı.
"Virüse, aşı, enfeksiyon veya her ikisinin kombinasyonuyla maruz kalmak, kuşkusuz hastalandığımızda hastalığın ciddiyetini azaltıyor," diyor Birmingham Üniversitesi'nin klinik immunoloji profesörlerinden Alex Richter.
Son zamanlarda Omicron'un yakın akrabaları veya alt varyantları tarafından sürülen bir dizi daha küçük dalga gördük.
Ağustos 2023'te dünya genelinde bilim adamları, çok sayıda mutasyona sahip olan başka bir sürümün yayılmasını takip etmeye başladılar.
Şu anda BA.2.86 olarak adlandırılan bu sürümün İngiltere'de onaylanmış 54 vakası, Norfolk'taki bir bakımevinde büyük bir salgın dahil olmak üzere, doğrudan gözlemlendi. Erken laboratuvar testleri, daha az bulaşıcı ve bağışıklığı atlamanın bazı başlangıçta korkulduğu gibi olmadığına dair işaretler göstermektedir.
Ne kadar iyi korunuyoruz?
BA.2.86'ın ortaya çıkması, sonbahar Covid takviyesini daha iyi korumak için öne çekme kararı alınmasına neden oldu.
Ancak yeni aşılar sadece 65 yaşın üzerindeki insanlara - geçen yıl 50 yaşın üzerinde olanlar - ve belirli sağlık sorunlarına sahip olanlara sunuluyor. Bu, Bristol Üniversitesi'nde pediatri profesörü olan Dr. Adam Finn'e göre taktik bir karardır.
Genç insanlar zaten enfeksiyonlar ve aşılar geçirdiklerinden, Covid'i tekrar yakaladıklarında soğuk algınlığına yakalanırlar ve birkaç gün işten ayrılırlar. Sağlık hizmetinin yapması gereken o kadar çok şey olduğunda, onları yeniden aşılamak için çok fazla zaman ve çaba harcamakta gerçek bir değer yoktur, diye açıkladı.
Gerçek şu ki, 65 yaşın altındaki çoğu kişi bağışıklığını artık aşı ile değil, Covid'i birçok kez yakalayarak artırır.
Ne kadar endişeli olmalıyız?
Prof. Richter, artık Covid'i daha çok bir grip gibi düşünme zamanı geldiğini söylüyor, burada hastalığın yeni formları, bazıları diğerlerinden daha kötü, her yıl görünüyor ve en son kış suşu için yeni aşılar piyasaya sürülüyor.
Covid, en savunmasızlar için hala bir sorun olacak, ekliyor, ve hastaneler, yeni enfeksiyon dalgalarıyla başa çıkmaya devam etmelidirler.
"Kötü grip yıllarımız ve iyi grip yıllarımız var," diyor
"Her dört veya beş yılda bir kötü bir doz [Covid] alacağımıza iyi bir şansımız var ve birkaç gün boyunca yatakta yatmamız gerekecek, aksi takdirde çoğumuz için, çoğu zaman için iyi olacak."
Her virüs dozu, hatta sağlıklı insanlar için tamamen tehlikesiz değildir, bazı araştırmalar, yorgunluk, nefes darlığı ve beyin sisi gibi uzun süreli Covid semptomlarının artmış bir riskini göstermektedir.
Ancak genel olarak Prof. Finn, her yeni enfeksiyonun hastalık sürenizle birlikte daha hafif hissettirmesi gerektiğini söylüyor.
"Her seferinde yakaladığınızda, bağışıklığınız daha da güçleniyor ve daha yaygın hale geliyor," diye ekliyor. Sam, bu ay ailesiyle birlikte Türkiye'ye yaptığı bir seyahatte enfeksiyon numarası üçü almayı başardı.
"İlk kez gerçekten kötüydü, ikinci kez grip gibi hissetti, ama üçüncü kez çok fazla düşünmedim," diyor.
"Sadece çok kötü bir soğuk algınlığı geçirdim ve burunum tıkandı."
Bir zamanlar pandeminin başında, bir gün Covid ile yaşamayı öğrenmemiz gerekeceği söylendiğinde, belki de bilim adamları bunu kastetmişlerdir.
Virüs gitmiyor. Ancak belki de gündelik yaşamlarımızın bir parçası olmaya başlıyor.
