Haber: Mert Osman Erman
Fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel ısınma, Çin'in bazı bölgelerini etkileyen ısı dalgasını 50 kat daha olası hale getirdi.
Çalışma, iklim değişikliğinin Güney Avrupa'daki ısı dalgasını 2.5C daha sıcak hale getirdiğini buluyor.
Uzmanlar, hemen hemen tüm toplumların ölümcül aşırı sıcaklıklara karşı hazırlıksız olduğunu uyarıyor.
Çalışmanın yazarları, bulgularının dünya için daha yüksek sıcaklıklara uyumun artık "seyrek" olmadığını vurguladığını söylüyor.
"Isı, en ölümcül felaket türleri arasındadır," diyor Kızıl Haç Kızıl Hilal İklim Merkezi'nden Julie Arrighi, aynı zamanda yazarlardan biri.
Ülkelerin, insanların barınabileceği "serin merkezler" oluşturması, daha fazla ağaç dikmesi ve şehirleri soğutma yolları bulması gerektiğini belirtiyor.
Temmuz ayında, Çin'in bazı bölgelerinde, güney ABD'de ve İspanya'da sıcaklık rekorları kırıldı. Milyonlarca insan aşırı sıcaklık uyarıları altında günler geçirdi.
Uzmanlar, aşırı sıcaklığın özellikle yaşlılar arasında hayat için çok ciddi bir tehdit olabileceğini söylüyor. Bir çalışmaya göre, Avrupa'daki geçen yılki ısı dalgalarında 61.000'den fazla kişinin ısıya bağlı nedenlerle öldüğü tahmin edildi.
"Bu çalışma, daha önce bildiğimiz şeyi doğruluyor. Şu anda ne yaşadığımızda iklim değişikliğinin ne kadar rol oynadığını tekrar gösteriyor," diyor Imperial College London'dan Friederike Otto.
İklim bilimciler, insanların yıllardır sera gazlarını atmosfere pompalamasının küresel sıcaklıkların yükselmesine neden olduğunu söylüyor.
Ancak tüm aşırı hava olayları doğrudan iklim değişikliği ile hemen bağlantılı olamaz çünkü doğal hava modelleri de etkili olabilir.
İngiltere, ABD ve Hollanda'da bulunan Dünya Hava Durumu Atıf grubundaki bilim insanları, son ısı dalgalarını inceleyerek iklim değişikliğinin izini sürdüler.
Bilgisayar modellerini kullanarak, atmosfere pompalanan emisyonların etkileri olmadan, gerçek dünya sıcaklıklarına ısı dalgaları sırasında nasıl ulaşılacağını simüle ettiler.
Kuzey Amerika'daki ısı dalgası iklim değişikliği nedeniyle 2°C (3.6°F) daha sıcak ve Çin'deki ısı dalgası da 1°C daha sıcak olduğunu bilim insanları sonuçlandırdı.
Dünya, insanlar fosil yakıtları yakmaya başlamadan önceki ön-sanayi döneme göre 1.1°C ısındı.
Uzmanlar, ülkelerin emisyonları yeterince hızlı azaltamadığı için ısınma oranının 2C'ye ulaşması durumunda bu olayların her iki ila beş yılda bir meydana geleceğini söylüyor.
Çalışma ayrıca Haziran ayında başlayan doğal bir iklim dalgalanması olan El Niño'nun rolünü de dikkate aldı. Sıcak sulardan ısınan tropikal Pasifik okyanusuna yükselen sıcak sular dünya genelindeki sıcaklıkları yükseltir.
Çalışma, El Niño'nun muhtemelen küçük bir rol oynadığını ancak fosil yakıtlardan kaynaklanan artan sıcaklıkların daha yoğun ısı dalgalarının ana sebebi olduğunu sonuçlandırdı.
Son haftalarda iklimle ilgili bir dizi rekor düşmüş, özellikle Kuzey Atlantik'teki küresel ortalama sıcaklık ve deniz yüzeyi sıcaklıkları rekor kırmıştır.
Uzmanlar hız ve zamanlamayı "eşi benzeri görülmemiş" olarak nitelendiriyor ve gelecek hafta ve aylarda daha fazla rekorun düşebileceği konusunda uyarıyor.
Yunanistan'daki tehlikeli yangınlar, binlerce kişinin hafta sonu otelleri tahliye etmesine neden oldu. Uzmanlar, sıcak ve kuru hava koşullarının yangının daha kolay yayılması için uygun koşullar yarattığını söylüyor.
