Haber: Damla Oya Erman
Düşük kar yağışı ve yükselen sıcaklıkların neden olduğu eşi benzeri görülmemiş erime, Perşembe günü açıklanan verilere göre sadece iki yıl içinde toplam buz hacminin %10'unun kaybolmasına yol açtı.2023 yılında, ülkenin buzulları, İsviçre Bilim Akademisi Cryosphere Gözlem Komitesi verilerine göre toplam hacimlerinin %4'ünü kaybetti. Bu erime seviyesi, 2022'de kaydedilen %6'lık rekorun ardından ikinci sıradadır.
Bunu perspektife koymak gerekirse, İsviçre'nin buzulları bu iki yıllık dönemde 1960 ile 1990 arasındaki üç on yılda kaybedilen buz miktarı kadar kaybetti.
İsviçre Buzul İzleme Ağı (GLAMOS) başkanı Matthias Huss, "2022 ve 2023'teki kayıplar sadece akıl almaz ve şimdiye kadar yaşadığımız her şeyin ötesindedir" dedi. GLAMOS, buzul verilerini toplayan ve değerlendiren bir kuruluş olup İsviçre Bilim Akademisi ile işbirliği yapmaktadır.
Huss, "Birçok on yıldır buzullar hızla kütle kaybediyor, ancak bu olağanüstü hızlanma olmadan mümkün olmazdı" diyerek ekledi ve bu aşırılıkların "iklim değişikliği olmadan imkansız olacağını" belirtti.
Bu iki olağanüstü yıl, buzul dillerinin çökmesine ve ülkedeki birçok küçük buzulun tamamen kaybolmasına yol açtı. Örneğin, merkezi İsviçre'nin Uri kantonundaki St. Annafirn buzulu o kadar küçüldü ki GLAMOS onu izlemeyi bıraktı.
Buz kaybı, genellikle bu tür düşüşleri görmeyen yüksek rakımlarda bile kaydedildi. GLAMOS'a göre, Valais ve Engadin vadilerinde 3.200 metreden daha yüksek rakımlarda birkaç metre buz kayboldu.
Bu kayıplar ülke genelindeki buzulları etkiledi ve çok düşük kar yağışı ile geçen bir kışın ardından geldi. Şubat'ın ikinci yarısında kar seviyeleri uzun vadeli ortalamaya göre yaklaşık %30 olan bir rekor düşük seviyeye ulaştı.
Bunu takiben yüksek sıcaklıklarla geçen bir yaz yaşandı. Sıcak ve kuru bir Haziran ayı, karın normalden iki ila dört hafta önce erimesine neden oldu, GLAMOS'a göre.
Ağustos ayında, ulusal meteoroloji hizmeti MétéoSuisse tarafından fırlatılan bir hava balonu, sıcaklığın 5.298 metre yükseklikte 0 derece Celsius (32 Fahrenheit) düşene kadar yükselmesi gerekti - bu, kayıtlar başladığından beri en yüksek "sıfır derece" çizgisini işaretledi.
Yüksek sıcaklıklar, Eylül'e kadar devam etti ve bu, yaz karlarının hızla erimesine neden oldu.
Son iki yılın büyük buzul erimesi ciddi sonuçlara yol açtı. Huss, bunun "yüksek alpin peyzajın önemli bir yeniden şekillenmesi anlamına geldiğini" söyledi.
Bu, dengesiz kaya kütlesi nedeniyle tehlikeli kayaların düşmesi gibi tehlikeli koşullar yaratıyor.
Gerileyen buzullar, üzücü keşiflere de yol açıyor. Temmuz ayında, İsviçre'nin ünlü Matterhorn yakınındaki bir buzul boyunca yürüyüş yaparken 37 yıl önce kaybolan bir Alman dağcının kalıntıları bulundu.
Geçici avantajlar da var çünkü buzullardan gelen su akışı, ülkenin yaşadığı kuraklık şiddetini hafifletmeye ve hidroelektrik rezervuarlarını doldurmaya yardımcı oldu, dedi Huss.
"Ancak bu fayda geçici ve kısa ömürlüdür" diye ekledi. Buzullar küçüldükçe, insanların ihtiyaç duyduğu su sağlama önemli rolünü hızla yitiriyorlar. "Bu, yakın gelecekteki sıcak dalgaları sırasında su kıtlığını kötüleştirecek" dedi Huss.
İsviçre'nin buzulları için uzun vadeli görünüm endişe verici. Huss, "Alpler'deki buzullar, büyük ölçüde küçülerek ve en yüksek dağ zirvelerine geri çekilerek devam edecek" dedi.
Haziran ayında, İsviçre seçmenleri buzulları korumak için fosil yakıtların sona ermesini talep eden iklim gruplarının bir son verilmesini talep ettiği gezegeni ısıtan kirlilik seviyelerini önemli ölçüde azaltacak yeni bir yasa kabul etti.
Ancak iklim değişikliği hızlandıkça zaman tükeniyor. Son araştırmalar, hedeflenen iklim hedefleri bile karşılansa, yüzyılın sonuna kadar dünyanın buzullarının yarısının kaybolabileceğini buldu.
