Haber: Mert Osman Erman
Son bir haftada Moskova'nın ana iş merkezinin yakınında iki şüpheli İHA saldırısı düzenlendi; 23 Ağustos'ta inşa halindeki bir gökdeleni ve birkaç gün önce Expo Merkezi sergi kompleksini vurdu.
Diğer taraftan, Rus yetkililere göre 23 Ağustos'ta Belgorod sınır bölgesindeki şüpheli bir İHA saldırısında üç kişi öldü ve birkaç gün önce Kursk Bölgesi'ndeki bir tren istasyonu vuruldu.
Bir şüpheli İHA saldırısının, BBC tarafından doğrulanan görüntülerle St. Petersburg'un güneyindeki bir hava üssünde Rusya'nın öncü Tupolev Tu-22 bombardıman uçaklarından birini alevlere verdiği belirtildi.
Ukrayna, belirli İHA saldırılarının sorumluluğunu üstlenmedi, ancak Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky daha önce Rusya topraklarına yapılan saldırıların "kaçınılmaz, doğal ve kesinlikle adil bir süreç" olduğunu söyledi.
Rus medyasının BBC Verify tarafından izlenen raporlarına göre, bu yıl Rusya'da ve Rus kontrolündeki Ukrayna topraklarında 160'tan fazla şüpheli hava İHA saldırısı olduğu belirtiliyor.
Karadeniz'deki Rus hedeflerine yönelik yaklaşık bir düzine deniz İHA saldırısı da oldu, bu deniz üslerine ve Kırım köprüsüne yapıldı. Hava İHA saldırıları, Ukrayna sınırlarına yakın Rusya'nın batısındaki Bryansk ve Belgorod bölgeleri ile Rusya'nın ilhak ettiği Kırım'da yoğunlaştı.
Son aylarda Moskova bölgesinde bir dizi İHA saldırısı yaşandı. Bu saldırılar Ukrayna sınırından yaklaşık 450 km (280 mil) uzaklıkta bulunan Moskova'ya yönelikti. 30 Mayıs'ta gerçekleşen ve birçok binayı zarara uğratan bir dizi saldırı da dahil olmak üzere Moskova bölgesine yönelik saldırılar yaşandı.
4 Temmuz'da Moskova Vnukovo Uluslararası Havalimanı'na yönelik bir İHA saldırısından sonra uçuşlar başka yönlere yönlendirildi ve havalimanı 30 Temmuz ve 1 Ağustos'ta İHA saldırıları sonrasında kısa süreliğine kapandı. Rusya, 3 Mayıs'ta Kremlin'deki konutuna yapılan iddia edilen bir saldırıda Ukrayna'nın Devlet Başkanı Vladimir Putin'i öldürmeye çalıştığını iddia etti - Kyiv bu iddiayı reddetti.
2023 yılında petrol tesisleri, havaalanları ve enerji altyapısı da hedef alındı. En az dokuz rapor edilen İHA saldırısı petrol depolarına yapıldı. Bunlardan biri, Kırım'ın büyük bir şehri olan Sevastopol'de 29 Nisan'da gerçekleşti ve birkaç petrol tankını imha etti. 31 Mayıs'ta, Krasnodar Bölgesi'ndeki bir petrol rafinerisi, Kırım sınırından yaklaşık 200 km (124 mil) uzaklıkta alev aldı. Bölge valisi bunun büyük olasılıkla bir İHA tarafından meydana geldiğini söyledi.
Sibylline güvenlik danışmanlığında analist olan Layla Guest, "Ukrayna kuvvetlerinin muhtemelen petrol rafinerilerini, demiryolu altyapısını ve daha geniş Rus lojistikini hedef almayı önceliklendireceğini, böylece maksimum seviyede kesinti yaratmayı amaçladığını" söylüyor.
Şubat ayında, Moskova'dan yaklaşık 100 km (62 mil) uzakta bir İHA düştü ve yerel vali bu saldırının sivil altyapıyı hedeflemeye yönelik bir girişim olduğunu söyledi. Enkazın bir resmi, Ukrayna tarafından üretilen bir tür İHA olan UJ-22 ile uyumlu görünüyordu. Otomatik uçuşta 800 km (497 mil) menzile sahiptir. Doğrudan kontrol edilen uçuş altındaki menzili çok daha kısadır.
Başka bir şüpheli İHA saldırısı, 10 Mayıs'ta Voronej bölgesindeki bir askeri eğitim alanında en az 10 Rus askerini yaraladı, yerel medya raporlarına göre.
Geçen yılın Aralık ayında Ukrayna sınırının 600 km (372 mil) kuzeydoğusundaki bir hava üssüne düzenlenen bir İHA saldırısında Rus askerleri tarafından üç kişi öldürüldü, Rus ordusu rapor etti.
Sosyal medya raporları, Moskova'ya yönelik son saldırıların birçoğunun "Kunduz" tipi İHA'larla gerçekleştiğini gösteriyor - Ukrayna taraf
ından son zamanlarda üretilen uzun menzilli bir saldırı uçağı.
İHA uzmanı Steve Wright, Batı İngiltere Üniversitesi'nden, bu uçakların görüntülerini 30 Mayıs'taki Moskova saldırılarının doğrulanan görüntüleriyle karşılaştırdı.
İki örnek tasarım açısından uyumlu olduğunu ve Kunduz'un "olası olarak" kullanıldığını sonuçlandırdı.
Ukrayna'nın İHA'ları ne kadar uzağa uçabilir?
Çatışmanın her iki tarafı da İHA'ları kullanıyor, Rusya İran yapımı İHA'ları Ukrayna'daki hedeflere kullanıyor.
Ukrayna, cephe hattında talep arttıkça İHA üretimini hızla artırdığını söylüyor.
Uzmanlar, Ukrayna'dan fırlatılan İHA'ların Rusya topraklarının derinlerine, sınırından yaklaşık 450 km (280 mil) uzaklıktaki Moskova'ya kadar ulaşabileceğini söylüyor.
David Cenciotti, Aviationist blogunun editörü, "Ukrayna, silahlı kuvvetlerinin (Moskova'ya) saldırı düzenlediğini onaylamasa da, geçen yıl gördüğümüz önceden yapılan baskınlar, Ukrayna'nın Ukrayna topraklarından uzun menzilli saldırıları başlatma yeteneğine sahip olduğunu kanıtlıyor" diyor.
İHA uzmanı Steve Wright da bir İHA'nın Ukrayna içinden fırlatılarak Kremlin'e ulaşabileceğini söyledi.
Ancak ekledi: "Tahminim İHA'nın, Moskova'nın büyük bir bölümünün savunmalarını atlatmaması için Ukrayna topraklarından çok daha yakından fırlatıldığı yönünde, bu şekilde daha güvenli olurdu."
Ukrayna'nın Dijital Dönüşüm Bakanı Mykhailo Fedorov, "Kyiv'den Moskova'ya ve geri dönebilecek" olan R18 adlı Ukrayna İHA'sıyla övündü.
Ancak Moskova'ya İHA saldırısı yapılması çağrısında bulunmadığını reddetti.
Cenciotti, "Ukrayna, Bayraktar TB2 İHA'sıyla birçok İHA'yı etkili bir şekilde kullanmıştır ve bu İHA, Ukrayna'nın hava savaşının gerçek yıldızı haline gelmiş, Rus kuvvetlerine ağır kayıplar vermiş ve bunlardan bazıları kaydedilmiş ve çevrimiçi olarak dolaşıma girmiştir" diyor.
Türkiye son aylarda Bayraktar TB2 silahlı İHA'larını Ukrayna'ya satmış, İHA'ların üreticisi de Ukrayna'yı desteklemek amacıyla kitlesel fon toplama operasyonlarına bağış yapmıştır.
