Haber: Mert Osman Erman
Şimdi Dr. Steven Vasilescu ve ekibi tarafından geliştirilen AI yazılımı, şiddetle infertil erkeklerden alınan örneklerde spermi, son derece eğitilmiş bir çift gözden 1.000 kat daha hızlı tespit edebilir.
Vasilescu, bu yazılımın, "bir insanın neye baktığını işlemeye başlayamadan önce potansiyel olarak yaşayabilir bir spermi vurgulayabilir" dedi.
Vasilescu, Avustralya'daki Sydney Teknoloji Üniversitesi'nde (UTS) biyomedikal mühendisidir ve NeoGenix Biosciences adlı tıp şirketinin kurucusudur.
Kendisi ve meslektaşlarının geliştirdiği sistem SpermSearch adını taşıyor.
Bu sistem, hiç sperm olmayan yüzde 10'luk infertil erkeklerde (non-obstrüktif azoospermi - NOA olarak adlandırılır) bulunan bir durum olan erkeklerin yardımına yöneliktir. Genellikle bu tür durumlarda, testislerin küçük bir bölümü cerrahi olarak çıkarılır ve bir embriyologun sağlıklı sperm aramak için manuel olarak inceleyebileceği bir laboratuvara götürülür.
Doku ayrılır ve bir mikroskop altında incelenir. Eğer uygun sperm bulunursa, bunlar bir yumurtaya enjekte edilebilir.
Bu sürecin, Vasilescu'ya göre, birden fazla personel için altı veya yedi saat sürebilir ve yorgunluk ve yanıltma riski bulunur.
"Embriyolog bir mikroskopa baktığında, gördüğü şey tam bir karışıklık - hücrelerin yıldızlı bir yüzeyi" diyor.
"Kan ve doku var. Tüm şeyde sadece 10 sperm olabilir, ancak milyonlarca başka hücre olabilir. Bu bir iğne yığınıdır," diyor Vasilescu.
Buna karşılık olarak, SpermSearch, örneklerin fotoğrafları hemen bilgisayara yüklendiğinde saniyeler içinde herhangi bir sağlıklı spermi bulabilir.
Bu hızı elde etmek için, Vasilescu ve meslektaşları AI'yi bu karmaşık doku örneklerinde sperm tanımak için binlerce resim göstererek eğittiler.
UTS biyomedikal mühendislik ekibi tarafından yayınlanan bir bilimsel makalede, SpermSearch'ün bir testte deneyimli bir embriyologdan 1.000 kat daha hızlı olduğu belirtildi.
Ancak SpermSearch, embriyologları değiştirmek amacıyla değil, yardımcı bir araç olarak tasarlanmıştır.
Reprodüktif tıp klinik okuyucu Dr. Sarah Martins da Silva, "Zaman kritik" diyor ve ekliyor: "Yumurtaların döllenmesi gereken bir kişi varsa, bunu yapabilme şansı sadece sınırlı bir zaman penceresidir. Süreci hızlandırmak büyük avantaj sağlar."
Son 40 yılda sperm sayısının yarı yarıya azaldığı yaygın bir şekilde bildirildiği için infertilite giderek artan bir sorun olarak kalıyor.
Erkek infertilitesinin düşüşünün arkasındaki faktörler arasında kirlilik, sigara içme, kötü beslenme, yeterince egzersiz yapmama ve fazla stres gibi her şey bulunmaktadır.
Meurig Gallagher adlı başka bir akademisyen de infertilite sorunları yaşayan erkeklere yardımcı olmaya çalışıyor.
Birmingham Üniversitesi'ndeki Sistem Modelleri ve Nicel Biyomedisinde Yardımcı Doçent olan Gallagher'ın yeni tekniği, sperm kuyruklarının hızını ve hareketini izlemek için görüntüleme yazılımını kullanıyor.
"Kuyruğu izlemek, örneğin sağlıklı bir örnek olup olmadığını gösterir" diyor. "Dakika değişiklikler bize sperm'in çevresel stres altında olup olmadığını, ölmek üzere olup olmadığını veya biyolojik bir işarete yanıt verip vermediğini söyleyebilir."
Belfast merkezli fertilite şirketi Examen, bireysel spermdeki DNA hasarını tanımlamak için tek hücreli jel elektroforezi olarak bilinen bir teknik kullanıyor.
Sheena Lewis ve ekibi bu tekniği 20 yıldan fazla bir süredir geliştiriyor.
Ancak Examen'in başkanı olan ve Queens Üniversitesi Belfast'ta üreme tıbbında emeritus profesör olan Lewis, AI kullanımındaki gelişmelerin heyecan verici olduğunu, ancak tıbbın çok yavaş ilerlediğini söylüyor.
Örneğin, SpermSearch şu anda sadece yedi hastayı içeren çok küçük bir deneme yaptıktan sonra kanıt aşamasında bulunuyor.
Lewis, "Henüz hiçbir şey ifade etmiyor" diyor. "Kavramın kanıtından ticari olarak kullanılabilir hale gelme süresi muhtemelen iki ile beş yıl arasındadır.
"Uzun bir yolu var. Ayrıca NOA'ya sahip olan çok küçük bir erkek grubuna yöneliktir. Yapabileceğiniz her şey harika - ancak hiçbir zaman yaygın olmayacak."
Sydney'de, Vasilescu gibi tedavinin "son durak" olduğunu söylüyor.
"Bu, bir yumurtanın döllenmesi ile döllenmemesi arasındaki fark olabilir," diyor.
"Eğer embriyologu daha verimli, daha doğru yapabilirsek, aksi türlü bulunmayacak spermi bulabilirler. Bu bir erkeğe kendi biyolojik çocuklarını babalık yapma şansı verir."
UTS ekibi şimdi AI'larını klinik denemelere götürmeye hazır. "Gerçek bir canlı gebelik - işte bir sonraki adım" diyor Vasilescu.
