ANKARA
Gazeteci yazar, siyasetçi ve bilim insanı Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, evinin önünde uğradığı bombalı saldırı sonucu, 21 Ekim 1999'da 60 yaşında yaşamını yitirdi.
Hacettepe ve Ankara Üniversitelerinde öğretim üyeliği yapan, akademik çalışmalarının yanı sıra güncel siyaset üzerine kaleme aldığı yazılarıyla dikkati çeken Kışlalı, 1977'de CHP'den İzmir Milletvekili seçildi. Bir yıl sonra Kültür Bakanı olan Kışlalı, bu dönemde de yazı çalışmalarına devam etti.
Ahmet Taner Kışlalı, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinde siyaset bilimi derslerine girdi, 1991'de Cumhuriyet gazetesinde haftalık köşe yazılarına başladı.
Kışlalı, 21 Ekim 1999'da otomobiline yerleştirilen bombayla düzenlenen saldırıda hayatını kaybettiğinde 60 yaşındaydı. Türkiye'yi yasa boğan menfur saldırının ardından Ankara'daki cenaze töreninde, Ahmet Taner Kışlalı'yı ebediyete binlerce kişi uğurladı.
Kışlalı suikastına ilişkin ilk yargılama Devlet Güvenlik Mahkemesinde (DGM) yapıldı. Ahmet Taner Kışlalı, Uğur Mumcu, Muammer Aksoy ve Bahriye Üçok'un öldürülmesi eylemlerinin de arasında bulunduğu çok sayıda olayı kapsayan dava, "Umut Operasyonu" olarak tarihe geçti.
DGM'lerin kapanmasının ardından yargılamaya Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesinde devam edildi. Davada, 3 sanık "yasa dışı Tevhid-Selam ve Kudüs Ordusu örgütünü kurmak ve yönetmek" suçundan, 5 sanık ise aynı örgüte üyelikten çeşitli sürelerde hapse mahkum edildi.
Kore'de Türk birliği
Kore'ye gönderilen ilk Türk birliği, 17 Ekim 1950'de Pusan Limanı'na ulaştı.
Kuzey Kore, 25 Haziran 1950'de, Güney Kore askerlerinin sınırı geçtiğini öne sürerek savaş ilan etti. BM Güvenlik Konseyi, Güney Kore'nin acil yardım çağrıları üzerine toplandı ve yardım kararı aldı. Türkiye, bu kararın ardından ABD'den sonra Kore'ye asker gönderme kararı alan ikinci ülke oldu. Kore'ye gönderilecek Türk askeri birliğini oluşturmak üzere Ayaş'taki 241. Piyade Alayı'nın personel sayısı 5 bin 90 kişiye çıkarıldı.
Tercihen gönüllülerden oluşan tugayın komutanlığına Tuğgeneral Tahsin Yazıcı, Alay Komutanlığına Piyade Albay Celal Dora getirildi. İskenderun'dan 25 Eylül 1950'de törenle uğurlanan ilk kafile, yaklaşık üç hafta süren deniz yolculuğunun ardından 17 Ekim 1950'de Kore'nin Pusan Limanı'na ulaştı.
Kore Türk Tugayı'na, Seul'ün kuzeybatısındaki Munson bölgesinin güvenliğini sağlama görevi verildi.
Türkiye'nin Kore'ye asker göndermesi, TBMM'nin 6 Aralık 1950 tarihli birleşimde, "dünya barışını kurmak, korumak ve insanlığın emniyet ve huzurunun sağlanması amacıyla Türk askerinin BM orduları saflarına katılması" yönündeki Başbakanlık Tezkeresi'nin kabulü kararına dayanıyordu.
Haftanın belli başlı öteki olayları şöyle:
16 Ekim
1793- Fransa Kraliçesi Marie Antoinette giyotinle idam edildi.
1924- Topkapı Sarayı müze olarak ziyarete açıldı.
1940- Varşova gettosu Nazi SS birlikleri tarafından kuruldu.
1964- Çin, ilk atom bombasını patlatarak dünyanın dördüncü nükleer gücü oldu.
1966- Türkiye-Sovyetler Birliği milli futbol karşılaşmasını Türkiye 2-0 kazandı.
1970- Enver Sedat, Mısır Devlet Başkanı oldu.
1981- Isparta Cezaevi'nden izinli çıkan Yılmaz Güney'in yurt dışına kaçtığı anlaşıldı.
1990- Sovyetler Birliği Cumhurbaşkanı Mihail Gorbaçov, serbest piyasa ekonomisine geçileceğini açıkladı.
2004- MKE'ye bağlı Çankırı Silah Fabrikası'nda, Türkiye'nin ilk bomba atar silahı üretilmeye başlandı.
2007- TBMM Başkanvekili Güldal Mumcu, TBMM Genel Kurulunda, 34 yıl aradan sonra ilk kez bir kadın milletvekili olarak Meclisi yönetti.
2007- Arjantin'in Patagonya bölgesinde, 88 milyon yıl önce yaşamış, 32 ila 34 metre boyunda şimdiye kadar bilinmeyen bir türde dev bir otobur dinozorun fosili bulundu.
2015 - Türk sinemasında birçok önemli filme imza atan Memduh Ün, 95 yaşında hayatını kaybetti.
2017- Irak merkezi hükümetine bağlı güvenlik güçleri, Kerkük'teki askeri üs ve petrol kuyularını almak üzere başlattığı operasyonla Kerkük'ün tamamını kontrol altına aldı.
17 Ekim
1448- II. Kosova Savaşı başladı.
1849- Polonyalı besteci ve piyanist Frederick Chopin öldü.
1929- Nadir Han, Afganistan Kralı oldu.
1933- Albert Einstein, Nazi Almanyası'ndan göçmen olarak Amerika'ya geldi.
1938- Hastalığı iyice artan ve karın bölgesinde su toplanmaya başlayan Mustafa Kemal Atatürk, ilk ağır komaya girdi. Atatürk'e konulan teşhis sirozdu. Atatürk'ün sağlığıyla ilgili ilk resmi tebliğ de bu tarihte yayımlandı.
1945- Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanı oldu.
1950- Kore'ye giden ilk Türk birliği, Pusan Limanı'nda sevgi gösterileriyle karşılandı.
1951- Türkiye'nin NATO'ya katılmasıyla ilgili protokol Londra'da imzalandı.
1956- Türkiye, ilk şeker ihracatını gerçekleştirdi.
1961- Paris polisi çok sayıda Cezayirli göstericiyi öldürdü ve bazılarını Sen Nehri'ne attı.
1962- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, siyasi Af Kanunu'nu imzaladı. 258 Yassıada hükümlüsünün tahliyesine başlandı.
1972- Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı, 21 sanığa ağır hapis cezası verildi. Genel Başkan Behice Boran 15 yıla mahkum edildi.
1975- BM, siyonizmin "ırkçılığın bir biçimi" olduğu kararını aldı.
2007- Avrupa Konseyince Abdullah Oğuz'un yönettiği, Zülfü Livaneli'nin romanından uyarlanan "Mutluluk" filmine "İnsan Hakları Ödülü" verildi.
2016- Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, Musul'u DEAŞ'tan kurtarma operasyonunun başladığını açıkladı.
2017- Terör örgütü PKK/PYD, Suriye'de DEAŞ'ın kalesi olarak bilinen Rakka'nın tamamını ABD destekli operasyonla ele geçirdi.
2018- Şair-yazar Bahaettin Karakoç, Kahramanmaraş'ta tedavi gördüğü hastanede 88 yaşında hayatını kaybetti.
2018- Duayen foto muhabiri Ara Güler, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 90 yaşında yaşamını yitirdi.
18 Ekim
1867- ABD, Alaska'yı Rusya'dan alarak topraklarına kattı.
1892- Chicago ile New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.
1912- Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren Uşi Antlaşması imzalandı.
1920- Türkiye Komünist Fırkası, Ankara'da resmen kuruldu.
1931- Bilim insanı Edison 84 yaşında öldü.
1968- Dünya Olimpiyat Komitesi, iki siyah atlet Tommie Smith ve John Carlos'u, madalya töreni sırasında "Kara Güç" selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.
1996- Gazeteci yazar Kemalettin Tuğcu İstanbul'da öldü.
2004- Türkiye'nin ilk kadın doğum uzmanı Dr. Pakize Tarzi, 94 yaşında öldü. Türkiye'deki ilk özel kadın doğum kliniğinin kurucusu olan Tarzi, "Boğazı yüzerek geçen ilk kadın unvanını" da taşıyordu.
2015- "Ankaralı Namık" ismiyle tanınan şarkıcı Namık Uğurlu, oturduğu evin balkonundan düşerek 39 yaşında hayatını kaybetti.
2019- Yazar, fikir adamı Nuri Pakdil, üst solunum enfeksiyonu nedeniyle tedavi gördüğü Ankara Şehir Hastanesinde 85 yaşında hayatını kaybetti.
2021 - Milli Teknoloji Hamlesi idealinin ve milli SİHA'ların öncü ismi Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Özdemir Bayraktar (72), kalp rahatsızlığı ve akciğer kanseri nedeniyle İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
2021 - Erciyes Üniversitesi ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı işbirliğiyle geliştirilen ve Faz-3 çalışmaları devam eden Kovid-19 aşısı "TURKOVAC", gönüllülere 3. doz olarak uygulanmaya başlandı.
2022- ABD'de görülen davada, Fransız çimento üreticisi Lafarge'ın terör örgütü DEAŞ'a yardım etme suçunu kabul ettiği duyuruldu.
2022- Estonya parlamentosu, Rusya'yı "terörist devlet" olarak niteledi.
19 Ekim
1448- Osmanlı Sultanı II. Murat, Kosova Zaferi'ni kazandı.
1745- Güliver'in yazarı Jonathan Swift, İrlanda'da öldü.
1781- Amerikan Bağımsızlık Savaşı, İngiliz güçlerinin George Washington'a teslim olmalarıyla bitti.
1782- Lord Cornwall'in denetimindeki Amerikan ordusunun Yorktown ve Virginia'ya girmesiyle Amerikan Devrimi sona erdi.
1872- 215 kilogram ağırlığıyla dünyanın en büyük altın külçesi Avustralya New South Wales'te bulundu.
1934- Mübadele Komisyonu görevini tamamladı.
1934- Turhal Şeker Fabrikası açıldı.
1951- İngiliz askerleri, Süveyş Kanalı'nı ele geçirdi.
1960- 6-7 Eylül Olayları ile ilgili dava başladı.
1962- Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu kabul edildi.
1988- İngiltere, IRA mensuplarıyla yapılan röportajların yayımlanmasını yasakladı.
2003- Bosna Hersek'in eski Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Saraybosna'da vefat etti.
2006- Türkiye, Lübnan'a asker gönderdi. Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNIFIL) harekatına katılacak Türk birlik ve unsurlarının bulunduğu gemiler, Mersin'de düzenlenen törenle uğurlandı.
2013- Milli sporcu Derya Can, Kaş'ta "paletsiz ip destekli 70 metre" dalışında 71 metreye inerek dünya rekoru kırdı.
2013- Lübnan'da kaçırılan Türk pilotlar Murat Akpınar ile Murat Ağca, 71 gün sonra özgürlüklerine kavuştu. Türk pilotlar İstanbul'a geldi.
2016- İslam İşbirliği Teşkilatı 43. Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı'nda FETÖ, terör örgütü ilan edildi.
20 Ekim
1827- İngiliz, Fransız, Rus birleşik filosu, Yunanistan açıklarında Navarin'de Osmanlı donanmasını tahrip etti.
1921- TBMM ile Fransa hükümetleri arasında "Ankara Anlaşması" imzalandı. Fransa adına Franklin Bouillon'un sürdürdüğü görüşmeler sonrasında Fransa, işgal ettiği Anadolu topraklarından çekildi.
1935- Çin'de milliyetçi hükümete karşı başlatılan ve 1 yıl süren 6 bin millik Uzun Yürüyüş sona erdi. Mao önderliğindeki Birinci Öncü Ordu Yenan'a girdi.
1942- Ekmek karneye bağlandı. Karneler dağıtılmaya başlandı.
1945- Mısır, Suriye, Irak ve Lübnan, Filistin topraklarında devlet kurmak isteyen Yahudilere karşı Arap Cemiyetini kurdu.
1949- Kısa boylu olması nedeniyle "Minik Vali" olarak tanınan Ordinaryüs Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay, İstanbul Valiliği ve Belediye Başkanlığı görevine başladı.
1959- III. Akdeniz Oyunları, Beyrut'ta yapıldı. 4 altın, 2 gümüş, 1 bronz madalya kazanan Türk Grekoromen Milli Takımı şampiyon oldu.
1968- ABD'nin öldürülen başkanlarından John Kennedy'nin eşi Jacqueline, Yunan armatör Arstotle Onassis ile evlendi.
1977- Besteci Ferit Tüzün, 48 yaşında vefat etti.
1978- İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Fakültesi Dekanı Ordinaryüs Prof. Dr. Bedri Karafakioğlu, uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
1980- Yunanistan, NATO askeri kanadına yeniden girdi.
2004- Türk tiyatrosunun "Arap Bacısı" (Bacı Kalfa) usta sanatçı Tevfik Gelenbe, 73 yaşında vefat etti.
2008 - Ergenekon soruşturması kapsamında haklarında dava açılan emekli Tuğgeneral Veli Küçük, İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Başyazarı İlhan Selçuk ile eski İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu'nun da aralarında bulunduğu 46'sı tutuklu 86 sanığın yargılanmasına başlandı.
2011- Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin, Ulusal Geçiş Konseyi askerleri ile kendisine bağlı birlikler arasındaki çapraz ateşte başından vurularak öldüğü açıklandı.
2021 - Batı müziğinin Türkiye'deki öncülerinden kabul edilen Durul Gence, kanser tedavisi gördüğü Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde, 81 yaşında hayata veda etti.
21 Ekim
1805- Amiral Nelson komutasındaki İngiliz filosu, İspanya'nın güneybatısında Trafalgar'da Napolyon'un Birleşik Fransız-İspanyol donanmasını yendi. Amiral Nelson da savaşta öldü.
1833- İsveçli kimya mühendisi Alfred Nobel doğdu.
1860- İlk özel siyasi gazete Tercüman-ı Ahval çıkmaya başladı.
1879- Thomas Edison, karbon filamanlı elektrik ampulünü icat etti.
1935- Almanya, Milletler Cemiyetinden resmen ayrıldı.
1940- Ernest Hemingway'in "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" kitabı New York'ta basıldı.
1945- Fransa'da kadınlar, ilk kez oy kullanma hakkı elde etti.
1973- Necmettin Erbakan, Milli Selamet Partisi Genel Başkanı seçildi.
1984- Afşin-Elbistan Termik Santrali açıldı.
1985- Alman gazeteci ve yazar Günter Wallraff'ın, Türk işçisi kimliğiyle yaşadıklarını anlattığı "En Alttakiler" (Ganz Unten) kitabı piyasaya çıktı.
1987- Türkiye'de montajı yapılan ilk savaş uçağı F-16 "Savaşan Şahin" resmi törenle uçuruldu.
1996- Ünlü çevreci Kriton Curi vefat etti.
1997- Anadolu Ajansı, uyduyla kesintisiz haber yayınını, Başbakan Mesut Yılmaz'ın da katıldığı toplantıyla başlattı.
1998- TBMM, NATO'nun genişlemesini onayladı. Böylece 16 ittifak üyesi ülkenin de onayı tamamlandı ve genişleme kesinlik kazandı.
1999- Öğretim üyesi ve gazeteci yazar Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, bombalı saldırıda öldürüldü.
2007- Hakkari Dağlıca'da konuşlu piyade taburuna teröristlerce düzenlenen saldırıda 12 asker şehit düştü, 16 asker yaralandı, 8 askerle irtibat kesildi. Saldırı sırasındaki çatışma ve ardından gerçekleştirilen operasyonlarda 34 terörist etkisiz hale getirildi.
2007- Cumhurbaşkanının 5 yıllığına halk tarafından seçilmesini, milletvekili seçimlerinin 4 yılda bir yapılmasını öngören anayasa değişikliği, halk oylamasında yüzde 68,95'lik "evet" oyuyla kabul edildi.
2011- Bir süre kanser tedavisi gören gazeteci Hikmet Bila, 57 yaşında Ankara'da vefat etti.
2011- İTÜ, ODTÜ gibi üniversitelerin yerleşkesini hazırlayan ve Ağa Han Ödülü sahibi mimar Behruz Çinici, kalp krizi sonucu 79 yaşında Yalova'da hayatını kaybetti.
2013- Bulgaristan hükümeti, artan sığınmacı akınını durdurmak için Türkiye sınırına 30 kilometrelik duvar inşa etme kararı aldı.
2015 - Gazze ablukasını kırmak için yola çıkan Mavi Marmara gemisinde şehit edilen Furkan Doğan'ın ailesi, dönemin İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak'ın cezalandırılması talebiyle ABD'de hukuk davası açtı.
2016- Kamerun'da kapasitesinden iki kat fazla yolcu taşıyan trenin raydan çıkması sonucu, 70'den fazla kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.
2021 - Karayipler'de yer alan ada ülkesi Barbados, ilk devlet başkanını seçerek 396 yıllık İngiliz Kraliyeti egemenliğine son verdi.
2022- Pakistan Seçim Komisyonu, başbakanlığı döneminde aldığı hediyelerin ayrıntılarını açıklamadığı gerekçesiyle eski Başbakan İmran Han'ı siyasetten men etti.
22 Ekim
1600- Osmanlı ordusu, Macaristan'ın Kanije Kalesi'ni fethetti.
1909- İlk kadın pilot Elsie Roche, ilk uçuş denemesini gerçekleştirdi.
1919- Amasya'da, Mustafa Kemal Paşa ile İstanbul Hükümeti'nin Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında "Amasya Protokolü" imzalandı.
1937- Dersim bölgesinde 21 Mart gecesi başlayan ayaklanma bastırıldı. Dört yıl için çıkarılan Tunceli'nin İdaresi Hakkında Kanun, çeşitli eklerle 1947'ye kadar sürdü.
1938- Chester Carlson fotokopi makinesini icat etti.
1947- ABD yardımının ilk partisi İskenderun Limanı'na geldi. İlk malzemelerle İstanbul-Ankara karayolunun yapımına başlanacağı açıklandı.
1962- ABD Başkanı John F. Kennedy, Küba'da Sovyet füzeleri olduğunu açıkladı. Amerikan donanması Küba'yı ablukaya aldı. Füze krizi, dünyayı nükleer savaş tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.
1975- İngiliz tarihçi Arnold Toynbee, 86 yaşında öldü.
1975- Türkiye'nin Viyana Büyükelçisi Daniş Tunalıgil, Ermeni teröristler tarafından öldürüldü.
1976- Türkiye Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) kuruldu.
1980- Yönetmen Ömer Kavur'un filmi "Yusuf ile Kenan" Milano'da altın madalya aldı.
1993- Diyarbakır'ın Lice ilçesine saldıran teröristlerle çıkan çatışmada Diyarbakır Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Bahtiyar Aydın şehit edildi.
2003- Sinema oyuncusu Derya Arbaş, 35 yaşında ABD'de öldü.
2013- Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk tarafından Masumiyet Müzesi'nin kataloğu olarak hazırlanan "Şeylerin Masumiyeti", ilk kez verilen Mary Lynn Kotz Ödülü'nü kazandı.
2016- Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin kamuoyunda "İttihadiye Olayları" olarak bilinen davada çarptırıldığı 20 yıl hapis cezası onandı.
2021 - Kovid-19'un yayılmasına karşı alınan tedbirler kapsamında, Avustralya'nın Melbourne kentinde çeşitli aralıklarla 263 gün yürürlükte kalan "dünyanın en uzun tam kapanması" sona erdi.
