Haber: Damla Oya Erman
Ancak bu ölçüm, bilimsel topluluk arasında devam eden bir gerilime neden olmuş durumda.
Hubble ve James Webb uzay teleskopları tarafından görüntülenen galaksi ve iki süpernova, büyük kütleli bir nesne, özellikle bir galaksi kümesinde bulunan kütleye bağlı olarak uzayı bir mercek şeklinde bükme yeteneği sayesinde daha uzak galaksilerin ışığını büyüterek ve bozarak görünür hale getiriliyor; bu fenomen "kütle çekimi merceklenmesi" olarak adlandırılır.
2016'da Hubble Uzay Teleskobu, MRG-M0138 adlı galaksinin görüntülerini çekti ancak bu görüntüler üç yıl boyunca tam olarak analiz edilemedi. MRG-M0138'in ışığı, bizden 4 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan MACS J0138.0-2155 galaksi kümesinin merceği tarafından beş ayrı görüntüye bozularak bizlere ulaşıyor. Bu görüntüler, mükemmel bir lens durumu olmadığı için bizim alışık olduğumuz galaksilere benzemiyor; çünkü bu görüntüler, mercek durumu nedeniyle yayılan ışığı arklar halinde bozuyor.
Ancak astronomlar, 2019'da Hubble görüntülerini incelediklerinde MRG-M0138'deki parlak bir süpernova ışığını fark etti. Tip Ia süpernova, bir beyaz cüce yıldızının ya başka bir beyaz cüce ile çarpışması sonucu ya da yakın bir eş yıldızdan yeterli madde çalmak suretiyle gerçekleşen bir patlamadır.
Ancak şimdi, astronomlar James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile MRG-M0138'i gözlemleyerek uzak galakside başka bir Tip Ia süpernova keşfettiler.
İlk süpernova "Requiem" olarak adlandırıldı; bu ikinci süpernova ise "Encore" olarak adlandırıldı. MRG-M0138, iki Tip Ia süpernovaya sahip olarak görülen en uzak galaksi olup, bu da şu anda kozmolojinin en büyük bulmacası olabilir.
Astronomlar evrenin genişleme oranını ölçtüklerinde, yani Hubble sabitini belirlediklerinde, iki uyumsuz değer elde ediyorlar. Her iki ölçümde de açık bir hata görünmese de, her ikisi de doğru olamaz. Bu nedenle, ya ölçümlerimizde algılanmayan bir hata var, ya da yeni ve egzotik bir fizik kuramı devrede.
Hubble sabitini ölçmenin bir yolu, Büyük Patlama tarafından geride bırakılan kozmik mikrodalga arka plan (CMB) radyasyonunun analizi ile mümkündür. Ancak Tip Ia süpernovalar da, kozmik mesafeleri ve Hubble sabitini ölçmek için kullanışlıdır. Bu nedenle, bu süpernovaların özellikle değerli olduğu bir durum söz konusudur.
Ancak bir sorun var. İki süpernovanın çoğu görüntüsü ortaya çıktı, ancak bu görüntülerden birinin, merceleyen küme içindeki karanlık madde dağılımı modellerine dayanarak çok daha uzun bir yol olması bekleniyor. Bu final görüntülerin 2030'ların ortalarına kadar ortaya çıkması beklenmiyor.
"Süpernovalar normalde tahmin edilemez, ancak bu durumda Requiem ve Encore'un son görünümlerini görmek için nerede ve ne zaman bakmamız gerektiğini biliyoruz," diyor Pierel ve Newman. "2035 civarında yapılan kızılötesi gözlemler, onların son şanlarına tanıklık edecek ve Hubble sabiti hakkında yeni ve kesin bir ölçüm sunacaktır."
Bu keşif, gelecekteki astronomik gözlemlerin ve James Webb Uzay Teleskobu'nun bu kritik sorunun cevabını bulmada nasıl bir rol oynayabileceğini gösteriyor.
