Haber: Mert Osman Erman
Pittsburgh merkezli Astrobotic, Peregrine iniş aracındaki yakıt sızıntısıyla mücadele ediyor ve bu, uzay aracının istikrarlı bir şekilde yönlendirilmesini zorlaştırıyor.
Şirket, görev ömrünün artık sadece birkaç saat olarak ölçülebileceğini söyledi.
Şu anda, ABD için yarım yüzyılın ardından Ay yüzeyine inme ihtimali artık mümkün değil.
Astrobotic'in bir açıklamasında, "Bu noktada hedef, Peregrine'in Güneş'e bakan konumunu koruma yeteneğini kaybetmeden önce ve ardından gücünü kaybetmeden önce Ay'a mümkün olduğunca yaklaştırmaktır," denildi.
1.2 tonluk iniş aracı, Şubat ayının sonlarına doğru Ay'ın kuzey yarım küresine iniş yapma niyetiyle Cape Canaveral, Florida'dan fırlatıldı.
ABD uzay ajansı NASA, onlarca yıl sonra astronotlarını oraya göndermeden önce Ay yüzeyi ortamını incelemek üzere beş enstrüman için yer satın almıştı.
Peregrine, fırlatma roketinin tepesinden çıktığı anda neredeyse hemen sorun yaşadı.
Mühendisler, olası Ay iniş aracının pilini şarj etmek için güneş panellerini Güneş'in yönüne bakacak şekilde tutmakta zorlandığını fark etti.
Nedeni, Peregrine'in itici sistemindeki büyük bir sızıntıya hızla bağlandı.
Uçuş sırasında doğru yönde kalmak için Peregrine'in roketleri şimdi eğilmiş durumda ve azalan yakıt kaynağını daha da tüketiyor.
Astrobotic, aracın rezervleri tükenmeden önce yaklaşık iki günlük bir itici kuvveti olduğunu hesaplıyor ve uzay aracı takılmaya başladığında.
O an geldiğinde, Güneş ışığını artık toplamayan Peregrine, hızla güç kaybedecek.
Astrobotic, NASA ile yeni bir özel-kamu ortaklığı altında bu yıl Ay'a iniş gönderen üç ABD şirketinden ilki.
Ajans, Pittsburgh firmasından ve diğer iki ticari girişim olan Intuitive Machines ve Firefly'dan taşıma hizmeti satın alıyor. Üçlü, 2024 yılında Ay yüzeyine altı görev planlamıştı. Astrobotic'in yılın sonuna doğru bir NASA gezgini teslim etmesi bekleniyor.
Üç ABD şirketinin tamamının NASA'yı baş "müşteri"leri olabilir, ancak ajans projelerinden sorumlu değil. Şirketler, uzay araçlarını tasarlayan ve projeler ilerledikçe komuta eden firmalardır. Ve şirketler, isteyen herkese ek yük alanını satma özgürlüğüne sahiptir.
Örneğin Peregrine, Amerikan ve Meksikalı gruplar için bazı mini keşif araçları taşıyor. Ayrıca, bir dizi insan ve hatta köpek kalıntısı taşıyor. Küçük kapsüller, Star Trek yaratıcısı Gene Roddenberry ve USS Enterprise'daki bilgisayarın sesi olan eşi Majel de dahil olmak üzere onlarca kişinin küllerini içeriyor.
NASA, özel sektörle yeni Ay ortaklığının zaman içinde daha fazla yenilik getireceğine ve maliyetleri azaltacağına inanıyor. Ve ajans, bu görevlerden bazılarının çalışmamasına hazır olduğunu söylüyor.
Geçen ay BBC'ye konuşan NASA başkan yardımcısı Pam Melroy, "Ticari ortaklarımızdan öğrendiğimiz şey, yeterince hızlı bir cadence'e sahipsek, maliyetli yapan bazı gereksinimleri gevşetebileceğimiz ve daha yüksek bir risk iştahına sahip olabileceğimizdir. Ve başarısız olurlarsa, bir sonraki şey öğrenip başarılı olacak." dedi.
Elbette Peregrine projesiyle ilgili herkesin başarısız olmasını görmek hayal kırıklığı yaratır.
UK'nin Open University'den Dr. Simeon Barber, uzay aracındaki bir Nasa enstrümanındaki sensörün geliştirilmesine liderlik etti. BBC News'e şunları söyledi: "Bu özel projeye 2019'da başladık; dört yıl sürdü. Enstrüman, bir pandemi sırasında inşa edildi; zordu. Uzay keşfini bu yeni şekilde yapmanın doğası gereği bazı riskler içerdiğini biliyoruz. İlk seferinde doğru şeyleri yapmak daha zordur. Bu nedenle gelecek yıllarda
Ay'a bir dizi görev yapmanın amacı, başarılı olma şansını artırmaktır."
