Haber: Mert Osman Erman
Tayland'ın lese-majeste yasası, kraliyet ailesine hakaret etmeyi yasaklayarak sert hapis cezalarını gerektiriyor.
2014'teki askeri darbeden bu yana giderek daha fazla uygulanmaktadır.
Arnon, bir insan hakları avukatı olarak, Tayland'daki monarşinin rolü hakkında ulusal bir konuşmanın yapılması çağrısını yapan ilk aktivistti.
Bu karar, Mayıs ayındaki genel seçimden sonra yasayla ilgili aylarca süren kamuoyu tartışmalarını takip ediyor. Bu seçimde, reform da dahil olmak üzere geniş çaplı reformlar platformuyla en fazla oy ve milletvekili kazanan ilerici Move Forward partisinin beklentileri altüst ederek Tayland'ın en büyük sayıda oy ve milletvekili kazandığı ilan edildi, lese-majeste yasasının değiştirilmesi dahil talep edildi.
Bu talep, askeri atanan senato tarafından, parlamentodaki çoğunluğu açıkça sahip olduğu halde hükümet kurmasını engelleme gerekçesi olarak gösterildi.
Basitçe yasa değişiklikleri önermek, birçok senatörün iddia ettiği gibi, Tayland'daki monarşinin statüsüne bir tehdit oluşturur ve buna izin verilemezdi.
Sonuç olarak, Tayland'da monarşiyle ilgili herhangi bir tartışma kesinlikle şiddetle engellenecektir. Arnon Nampa, 3 Ağustos 2020'de, o zamanlar ordu destekli hükümete karşı öğrenci liderliğindeki protestolarda, monarşinin reform çağrılarına dahil edilmesini talep ederek, büyük bir tabuyu yıktığında öne çıktı.
Bu yapması çok riskli bir şeydi. Tayland'da sadece kraliyet ailesini aşağılayıcı bulunan sosyal medya gönderileri için 30 veya 40 yıl hapis cezasına çarptırılan insanlar oldu.
Lese-majeste suçlamasına karşı kendinizi savunmak da çok zordur - davalar genellikle kapalı kapılar ardında yapılır ve sanıklar, tipik olarak ağır cezaların azaltılması için suçlu olduklarını kabul etmeye zorlanır.
Arnon'un çağrısı birçok genç Taylandlı ile uyum sağladı. Tayland'ın kralı resmi olarak siyasetin üzerindedir ve halka açıkta genellikle diğer anayasal monarklar gibi törensel bir rol oynar.
Ancak Tayland monarşisi dünyanın en zenginlerinden biridir ve uygulamada büyük güç kullanabilir. Kral Maha Vajiralongkorn, en önemli ordu birimleri üzerinde kişisel komuta sahibidir. Sarayın finansmanının büyük bir kısmı veya etkisini nasıl kullandığı hala belirsizdir. Arnon'un tabu yıkan önerisinden bir hafta sonra, en iyi üniversitelerden biri olan Thammasat'taki öğrenciler, monarşiye köklü değişiklikler talep eden bir manifesto yayınladılar. Bir sonraki beş ay boyunca başkent Bangkok ve monarşinin merkez sahne olduğu diğer şehirlerde bir dizi cesur gösteri düzenlendi. Gerçek değişikliğin mümkün olmadığını, monarşinin de tartışılması gerektiğini savundular.
2020 protestolarından bu yana, lese-majeste yasasının kullanımı iki yıl boyunca kralın talebi üzerine askıya alınmıştı. Monarşiye yönelik bazı göstericilerin açık eleştirisi, hatta alayı, düşünmeye yol açtı.
Aralık 2020 itibarıyla lese-majeste yasası tekrar protesto liderlerine, özellikle de Arnon Nampa'ya karşı kullanılmaya başlandı ve Arnon 14 kez suçlandı. Ayrıca isyankarlık ve Bilgisayar Suçları Kanunu gibi diğer ulusal güvenlik yasaları kapsamında çok sayıda suçlamayla karşı karşıya ve zaten birkaç ay hapiste kaldı.
2020 protestoları bir sonraki yılda sönümlendi. Ancak bu protestoların arkasındaki gençlik hareketinin birçok fikri sürdü ve bunlar 2023 seçim kampanyası için Move Forward partisi tarafından benimsendi. Parti doğrudan monarşi reformu çağrısında bulunmaktan kaçındı, ancak Tayland'ın monarşisinin kurum hakkında ulusal bir konuşma yapma ihtiyacından bahsetti ve lese-majeste yasasının değiştirilmesini istedi.
Move Forward'ın genç adaylarından bazıları, 2020 protestolarına katılımları nedeniyle lese-majeste suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştı. Bazıları şimdi yeni parlamentonun resmi muhalefetin bir parçası oldukları yeni milletvekilleridir.
Senatonun Move Forward'ı iktidardan almasının, monarşi hakkında istediği kamusal tartışmayı şu anda yap
amayacağı anlamına geldiği söyleniyor. Ayrıca lese-majeste yasasının değiştirileceği veya kullanımının sınırlanacağı gerçek bir olasılığı da engellemiştir. 2020'den bu yana Tayland'da lese-majeste ile suçlanan 257 kişiye ulaşılmıştır. Arnon Nampan gibi 2020 hareketinin protesto liderleri, birçok yıl boyunca kendilerini savunmak için birden fazla suçlamayla uğraşmak zorunda kalacaklar. İki çok genç çocuğu var ve büyürken babalarını pek göremeyebilirler.
