Haber: Damla Oya Erman
Çalışmanın lider yazarı Xuan-Mai Nguyen, VA Boston Healthcare System'deki Million Veteran Program'ın sağlık bilimi uzmanı olarak, "Bu değişiklikleri yapabileceğiniz 20 yıllık bir süre var, bunu yavaşça ya da bir seferde yapabilirsiniz." dedi.
"Tip 2 diyabet, yüksek kolesterol, felç, kanser ve benzeri hastalıklara sahip insanları elemeyi denedik, sonuç değişir mi diye? Ve gerçekten de değişmedi," diye ekledi. "Yani, kronik hastalıklarla başlarsanız bile, bu değişiklikleri yapmak hala yardımcı oluyor."
Bu sihirli sağlıklı alışkanlıklar neler mi? Daha önce duymadığınız bir şey değil: Egzersiz yapmak, sağlıklı bir diyet uygulamak, stresi azaltmak, iyi uyumak ve olumlu sosyal ilişkiler kurmak. Öte yandan sigara içmeyin, çok fazla alkol tüketmeyin ve opioidlere bağımlı olmayın.
Nguyen şöyle devam etti: "Ne kadar erken başlarsanız o kadar iyi, ancak 40'larınızda, 50'lerinizde veya 60'larınızda sadece küçük bir değişiklik yaparsanız bile, yine de faydalı olacaktır. Bu ulaşılamaz bir hedef değil, aslında genel nüfus için ulaşılabilir bir şey."
Yaşam tarzı alışkanlıkları birbirini destekler.
Nutrition 2023, Amerikan Beslenme Derneği'nin yıllık toplantısı, çalışmanın Pazartesi günü sunulduğu yerdi.
Çalışma, 40 ile 99 yaşları arasındaki neredeyse 720.000 askeri gazinin yaşam tarzı davranışlarını inceledi. Hepsi Million Veteran Programı'nın bir parçasıydı, bu program ABD gazilerinin sağlık ve refahını araştırmak için tasarlanmış bir uzunlamasına bir çalışmadır.
40 yaşında bir erkeğin yaşamına sadece bir sağlıklı davranış eklemek, ekstra 4.5 yıl yaşam süresi sağladı. İkinci bir davranışın eklenmesi yedi yıl daha uzattı, üç davranışın benimsenmesi erkeklerde yaşamı 8.6 yıl uzattı.
Ekstra yaşam süresi ile ilgili olarak, ek alışkanlıklar arttıkça erkekler için avantajlar arttı ve neredeyse 25 yıl daha fazla yaşam süresi elde edildi.
Kadınlar da büyük ölçüde yaşam süresinde artış gördüler, ancak sayılar erkeklerle farklı olarak toplandı. Sadece bir sağlıklı davranışın eklenmesi kadınların yaşam süresini 3.5 yıl uzattı, iki davranış sekiz yıl, üç davranış 12.6 yıl ve tüm sağlıklı alışkanlıkların benimsenmesi kadınların yaşam süresini 22.6 yıl uzattı.
"Her sekiz davranışın hepsi sinerjik bir etki yarattı, yaşamınızı uzatmak için ek bir destek sağladı, ancak küçük bir değişiklik bile fark yarattı," diye ekledi Nguyen.
İşte o 8 alışkanlık:
1-İlk sırada yer alan egzersiz, birçok uzmanın sağlığınızı iyileştirmek için yapabileceğiniz en önemli davranışlardan biri olduğunu söyledi. Bir sağlıklı davranışın eklenmesi, egzersiz yapmayanlara kıyasla herhangi bir nedenden dolayı ölüm riskini %46 azalttı.
2-Opioidlere bağımlı olmamak, ölüm riskini %38 azalttı. ABD'deki opioid krizi, Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı bünyesindeki bir kuruluşa göre ulusal bir "halk sağlığı aciliyeti" olarak rapor edildi.
3-Sigara içmemek, ölüm riskini %29 azalttı. Eğer bir kişi önceden sigara içiciyse, bu sayılmaz: "Bunu mümkün olduğunca kesin sonuç almak için yaptık," diye açıkladı Nguyen. Ancak uzmanlar, hayatın herhangi bir döneminde sigarayı bırakmanın önemli sağlık faydaları sağladığını söylüyor.
4-Stresi yönetmek, ölüm riskini %22 azalttı. Uzmanlar, ABD'de yaygın olan stresin sağlık üzerinde yıkıcı sonuçları olduğunu söylüyorlar. Ve kötü stresi iyi stres yapmanın yolları var.
5-Bitki bazlı bir diyet yemek, yaşam süresini %21 artırıyor. Ancak bu, vejetaryen ya da vegan olmanız gerektiği anlamına gelmez. Nguyen, tam tahıllar ve yapraklı yeşil sebzelerle dolu sağlıklı bitki bazlı bir planı takip etmenin önemli olduğunu söyledi.
6-Aşırı alkol almamak - yani günde dörtten fazla alkol içmek - başka bir sağlıklı yaşam tarzı alışkanlığı olarak, ölüm riskini %19 azalttı. Aşırı içme dünyada artıyor ve bu sadece üniversite öğrencileri için geçerli değil. Uzmanlar, orta derecede içenlerin bile risk altında olduğunu söylüyor.
7-İyi bir gece uykusu almak - yani gece en az yedi ila dokuz saat uyumak ve uykusuzluğun olmaması - erken ölüm riskini %18 azalttı. Çalışma, kötü uyku düzenini, erken ölüm de dahil olmak üzere birçok olumsuz sağlık sonucuyla bağlantılı bulmuştur.
8-Pozitif sosyal ilişkilerle çevrili olmak, yaşam süresini %5 artırdı. Ancak uzmanlar, özellikle yaşlı yetişkinler arasında yalnızlık ve izolasyonun daha yaygın hale geldiğini ve endişe verici olduğunu söylüyorlar.
"Yüzde beş küçük görünebilir, ama hepsi tüm nedenlere bağlı ölümde bir azalmadır," diye ekledi Nguyen. "Her küçük parça yardımcı olur, fiziksel aktivite seçseniz bile, pozitif bir sosyal çevreyle çevrili olduğunuzdan emin olun."
Son bir çalışma, sosyal izolasyon yaşayan insanların, izole olmayanlara göre herhangi bir nedenden dolayı ölme riskinin %32 daha yüksek olduğunu buldu.
Yalnızlık hisseden katılımcılar, hissetmeyenlere göre erken ölme ihtimalleri %14 daha fazlaydı.
