Avrupa Klinik Beslenme ve Metabolizma Derneği’nin (ESPEN) yakın zamanda yayınladığı kılavuz, COVID-19 için risk grubunda olan veya enfekte olmuş bireylerde yetersiz beslenmenin önlenmesi ve tedavi edilmesi konusunu ele almaktadır. ESPEN’in tavsiyeleri şunlardır:
1. COVID-19 enfeksiyonu sonrası kötü sonuçlar ve daha yüksek ölüm riski taşıyan hastalar yani yaşlılar ve birden fazla hastalığı olan bireyler, tarama ve değerlendirme yoluyla yetersiz beslenme açısından kontrol edilmelidir.
Yetersiz beslenme riskinin veya varlığının belirlenmesi, yaşlılar ve kronik ve akut hastalık durumlarından muzdarip bireyler öncelikli olmak üzere tüm hastaların genel değerlendirmesinde erken bir adım olmalıdır.
Yetersiz beslenme sadece düşük vücut kitlesi ile değil, aynı zamanda sağlıklı vücut kompozisyonu ve iskelet kası kütlesinin korunamaması ile de tanımlandığından, obezitesi olan kişiler de aynı kriterlere göre taranmalı ve araştırılmalıdır.
Beslenme durumunun korunması ve yetersiz beslenmenin önlenmesi veya tedavi edilmesi de gelecekte COVID-19 sebebiyle beslenme riski altındaki hastalarda meydana gelebilecek komplikasyonları ve olumsuz sonuçları azaltma potansiyeline sahiptir.
COVID-19'a, bulantı, kusma ve ishal eşlik edebilmektedir. Bu da gıda alımını ve emilimini bozar. O nedenle iyi bir beslenme durumu, ciddi COVID-19 riski altında olan insanlar için bir avantajdır.
COVID-19 hakkında yapılan son bir derlemede, enfekte olmuş her hastanın beslenme durumunun genel tedavilerin uygulanmasından önce değerlendirilmesi gerektiği önerilmiştir.
2. Yetersiz beslenen kişiler, deneyimli bir profesyonelden (klinik beslenme uzmanları ve uzman doktorlar) diyet danışmanlığı alarak beslenme durumlarını iyileştirmeye çalışmalıdır.
Geçmişte yaşanan salgın hastalıklarda da olduğu gibi yetersiz beslenme, 21. yüzyıl ve ötesindeki salgınlar için de bir sorun olmaya devam etmektedir. Gelecekteki bir virüs salgınında hem yetersiz beslenme hem de aşırı beslenmenin hastalığın şiddetini artıracağı bir "çift beslenme yükü" ile karşı karşıya kalınması beklenmektedir.
Yaşlılar, genellikle birden fazla sahip oldukları kronik hastalıklar, vücut yapısında yaşlanmaya bağlı değişiklikler ile kademeli iskelet kası kütlesi ve fonksiyonu (sarkopeni) kaybı, çiğneme problemleri, psiko-sosyal sorunlar, bilişsel bozukluk dâhil ek faktörler nedeniyle daha yüksek risk altındadır.
COVID-19 hastaları için danışma süreci, başka hastaların enfekte olma riskini en aza indirmek amacıyla uygun ve mümkün olduğunda telekonferans, telefon veya diğer araçlar kullanılarak gerçekleştirilebilir.
Hastanın alması gereken günlük kalori miktarı yaşına, kronik hastalıklarının olup olmamasına ve kilosuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Günlük protein ihtiyacı yaşlılarda kilo başına 1 gram olmakla beraber protein miktarı kişinin beslenme durumu, fiziksel aktivite seviyesi, hastalık durumu ve toleransı göz önünde bulundurularak ayarlanmalıdır.
Başka kronik hastalıkları da olan kişiler ise vücut ağırlığı kaybını önlemek, komplikasyon ve hastaneye yeniden yatış riskini azaltmak ve fonksiyonel sonucu iyileştirmek için günde kilo başına 1 veya 1'den fazla gram protein tüketmelidir.
Yağ ve karbonhidrat ihtiyaçları solunum yetmezliği olmayanlarda %30'a %70, solunum desteği alan hastalarda %50'ye %50 olmak üzere kişinin toplam enerji ihtiyacına göre uyarlanır.
