Panik atak, beklenmedik şekilde ortaya çıkan yoğun korku ve endişe hissiyle karakterize ve tekrarlayan bir ruhsal rahatsızlıktır. Bu nöbetler sırasında çeşitli bedensel belirtiler, psikolojik semptomlar ve korku düşünceleri ortaya çıkabilir. Aniden gelişen bu korku dalgaları, kişinin fiziksel ve duygusal dengesini alt üst edebilir, günlük yaşam aktivitelerini kısıtlayabilir.
Panik atak genellikle 2-10 dakika içinde doruğa ulaşır ve 10-30 dakika sürer, ancak nadiren daha uzun sürebilir. Panik atak, genel nüfus içinde yaşam boyu görülme sıklığı yüzde 1-3 arasında değişir ve kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Özellikle 20-45 yaş arasındaki kadınlarda daha yaygındır ve stresli yaşam koşullarının etkisiyle genç orta yaş kadın ve erkeklerde görülme oranı artmıştır.
Panik atak geçiren kişiler, ani bir şekilde yoğun korku veya endişe hissederler. Bu ataklar, çoğunlukla belirli bir tetikleyici olmaksızın veya beklenmedik bir durumda meydana gelir. Kriz sırasında yapılması gerekenler arasında solunum düzenlenmesi, negatif düşüncelerin durdurulması, dikkatin başka bir konuya yönlendirilmesi ve yavaşlama yerine sakinleşme eylemlerinin tercih edilmesi önerilir.
Panik ataklar, kişilerin günlük yaşamlarını olumsuz etkileyebilecek yoğun fiziksel ve duygusal semptomlarla birlikte gelir. İşte panik atak hakkında bilmeniz gereken temel noktalar:
Panik Atak Belirtileri;
• Kalp Çarpıntısı: Ani ve şiddetli bir kalp çarpıntısı hissi,
• Nefes darlığı: Solunum güçlüğü, boğuluyormuş hissi,
• Terleme: Soğuk terleme veya sıcak basması,
• Titreme: El ve ayaklarda titreme,
• Göğüs Ağrısı: Şiddetli göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi,
• Baş Dönmesi: Baş dönmesi, sersemlik veya bayılma hissi,
• Nefes Alma Güçlüğü: Hava açlığına benzer bir duygu, boğulma hissi,
• Üşüme veya Yanma Hissi: Vücutta üşüme veya yanma hissi,
• Ölüm Korkusu: Ölme korkusu veya ölüme yaklaşma korkusu,
• Kontrol Kaybı Duygusu: Davranışları ve hislerini kontrol edememe hissi.
Panik Atakta Sıradışı Yansımalar;
Panik atak, farklı kişilerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve sadece belirli semptomlarla sınırlı kalmayıp bazı durumlarda sıradışı yansımalar sergileyebilir. Bu yansımalar, panik atak yaşayan kişinin deneyimlediği diğer semptomların yanında ek olarak görülebilir. İşte panik atakta sıradışı yansımaların örnekleri:
. Bu sıra dışı yansımalar, kişinin kendini veya çevresini başka bir boyuttaymış gibi (gerçeklik hissinin kaybolmasıyla karakterize davranışlar) algılamasına neden olabilir.
. Panik atak sırasında, hızlı ve derin nefes alma şeklinde hiperventilasyon ortaya çıkabilir. Bu durum, kişinin kanında karbondioksit seviyesinin düşmesine ve tetikleyici bir faktör olarak atakları şiddetlendirmesine yol açabilir.
. Panik atak yaşayan bazı kişiler, somatizasyon dediğimiz fiziksel semptomları ( baş ağrısı, mide bulantısı veya karın ağrısı gibi ) bir tepki olarak deneyimleyebilirler
. Panik ataklar, kişide güçlü bir korku duygusu yaratır ve bu da kaçma veya kaçınma davranışlarına yol açabilir. Kişi, panik atakların meydana gelebileceği durumlardan ve yerlerden kaçınmaya çalışabilir.
Nedenleri;
Panik atakların kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve psikolojik etmenlerin bir araya gelmesiyle tetiklenebileceği düşünülmektedir. Stresli yaşam olayları, travmalar, genetik yatkınlık ve anksiyete bozukluğu, depresyon gibi diğer psikiyatrik rahatsızlıklar, yine beyin kimyasındaki (seratonin, norepinefrin ve diğer nörotransmitterlerdeki) dengesizlikler panik atakları tetikleyebilir. Ayrıca tiroid problemleri veya kalp rahatsızlıkları gibi fiziksel sağlık durumları da panik atakların ortaya çıkmasına neden olabilir. Panik atağın tetikleyici faktörleri arasında kafeinli içeceklerin aşırı tüketimi de yer almaktadır.
Tedavi Yöntemleri;
Panik atak, kişinin hayat kalitesini olumsuz etkileyebilir ve yaşamını yönetmesini zorlaştırabilir. Neyse ki, panik atak tedavi edilebilir ve yönetilebilir bir anksiyete bozukluğudur. Bireylerin yaşadığı semptomların şiddetine bağlı olarak uygun tedavi ve destekle, panik atakların kontrol altına alınması ve semptomların hafifletilmesi mümkündür. Tedavide yaygın olarak kullanılan yaklaşımlar arasında psikoterapi yani bilişsel davranışçı terapi (BDT), ilaç tedavisi veya bunların bir kombinasyonu yer alabilir. Ayrıca sağlıklı bir yaşam tarzı ve stres yönetimi tekniklerini hayatınıza dahil ederek, panik ataklarla mücadelede güçlü bir adım atabilirsiniz.
Eğer siz veya bir yakınınız panik atak yaşıyorsa, bir sağlık uzmanından yardım almanız önemlidir. Bir psikolog, psikiyatrist veya diğer mental sağlık uzmanı, semptomlarınızı değerlendirecek ve size uygun tedavi seçenekleri sunacaktır. Ayrıca sağlıklı bir yaşam tarzı ve stres yönetimi tekniklerini hayatınıza dahil ederek, panik ataklarla mücadelede güçlü bir adım atabilirsiniz.
Panik atak tedavisi, semptomların şiddetini azaltmak ve tekrarlanmasını önlemek için birden fazla yöntemle gerçekleştirilir:
Psikoterapi: Bireysel terapi veya bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi terapi türleri, kişinin panik ataklarını anlamasına ve bu durumla başa çıkma becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir.
İlaç Tedavisi: Antidepresanlar, anksiyolitikler ve beta-blokerler gibi ilaçlar, panik atak semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Düzenli Egzersiz: Fiziksel aktivite, stresi azaltmaya yardımcı olabilir ve panik atakları önlemeye yardımcı olabilir.
Derin Nefes ve Meditasyon: Derin nefes almak, gevşeme ve meditasyon teknikleri, anksiyete düzeyini düşürebilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı, panik atakları önlemeye yardımcı olabilir. Alkol, kafein ve nikotinden kaçınmak, uyku düzenine dikkat etmek ve düzenli beslenmek önemlidir.
Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı beslenmeye dikkat ederek kafein içeren içeceklerden kaçınmalı ve mevsimsel beslenmeye özen göstermeli, melisa, papatya gibi kaygı giderici bitki çaylarını tüketmeli, omega-3 ve omega-6 içeren balıkları tercih etmeli ve B vitamini içeren besinleri tüketmeye özen göstermelisiniz. Düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stresten uzak durma, panik atakların sıklığını azaltmaya yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, panik atak, hayatı olumsuz etkileyebilecek yoğun korku ve endişenin sıradışı yansımalarıyla karakterize bir anksiyete bozukluğudur. Ancak, uygun tedavi ve destekle bu rahatsızlığın üstesinden gelmek mümkündür. Unutmayın ki, panik atakla başa çıkma sürecinde profesyonel yardım almak ve kendi kendinize yapabileceğiniz stratejileri uygulamak önemlidir. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve stres yönetimi tekniklerini hayatınıza dahil ederek, panik atakların sıklığını ve şiddetini azaltabilir ve daha iyi bir yaşam kalitesine sahip olabilirsiniz.
“Korkularınızla Değil, Güçlü Yanlarınızla Tanışın!" diyerek panikte değil huzur dolu nefeste kalmayı başarmalısınız...Sağlıkla kalın...
