Türkiye’nin güneş enerjisi bakımından zengin bir coğrafyada bulunması, sürdürülebilir enerji kaynaklarından biri ola
Türkiye’nin güneş enerjisi bakımından zengin bir coğrafyada bulunması, sürdürülebilir enerji kaynaklarından biri olan güneş enerjisinin ekonomik olarak da çok ucuz olması dolayısıyla özellikle su ısıtma aracı olarak güneş enerjisi sisteminin kullanılması ülkemizde çok yaygın hâldedir. Ülkemizin birçok bölgesinde güneş enerjisinden dört mevsim yararlanmak mümkün olmaktadır. GÜNISI olarak tabir edilen güneş enerjisi ile su ısıtma sistemi, çevreyi kirleten veya pahalı diğer sistemlere göre temiz ve ekonomik bir alternatif oluşturmaktadır.
Peki, kat mülkiyetine tabi olan binalarda, isteyen her kat malikinin ortak yerlerden olan çatıya kendi güneş enerji sistemi koydurması mümkün müdür? Toplumda genellikle kat malikleri arasında hukuki ihtilafa neden olan bu konu mahkemeleri de oldukça meşgul etmiş. Hatta Yargıtay kararlarına konu olmuş.
Yargıtay Ne Diyor?
Esas itibariyle, 23/6/1965 tarih ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19. maddesi hükmüne göre; kat maliklerinden her biri ana taşınmazın mimari durumunu titizlikle korumaya mecburdur ve tüm kat maliklerinin rızası olmadıkça ana taşınmazın ortak yerlerinde onarım, tesis ve değişiklikler yaptırılamaz. Ana taşınmazın mimari projesinde yapılacak değişikliklere tüm bağımsız bölüm maliklerinin serbest iradeleri ile onay vermiş olmaları gerekir. Buradan hareketle kural olarak bütün kat maliklerinin yazılı onayı olmadıkça ortak yerlerde tesis veya değişiklik yapılamayacağı kabul edilmiş olmakla beraber, Yargıtay uygulamalarında bütün kat malikleri yönünden ekonomik olması ve ülke ekonomisine de önemli bir katkı sağladığı gerekçesiyle kat mülkiyetli binaların ortak yerlerinde güneş enerjisi sisteminin tesisine izin verilmektedir. Mimari projede yer almamasına karşın ana taşınmazın ortak yerlerine (çatı veya terasa) güneş enerjisi ile su ısıtma sistemlerinin kurulması konusunda belli kriterlere uyulmuş olması kaydıyla diğer kat maliklerinin rızası aranmamaktadır.
Günısı Kurulumu İçin Uyulması Gerekli Şartlar
Kat mülkiyetli veya kat irtifaklı yapıların teras veya çatılarında günısı sistemlerinin kurulup kullanılması belli koşullara bağlanmıştır. Bunlar; çatı veya terasta kurulacak güneş enerjisi sisteminin kaplayacağı alanın kat malikinin bağımsız bölümünün arsa payına isabet edecek alanı aşmaması, çatıda bu iş için ana yapıdaki bütün bağımsız bölümlere yetecek kadar tesis kurmaya elverişli alanın mevcut olması, bütün bağımsız bölümlerin bu sistemi kurması halinde ana yapının statiğinin zarar görmemesi, ana yapının estetiğinin bozulmaması, sistemden olabilecek su sızıntısı veya benzeri arızalarda diğer bağımsız bölümlerin zarar görmemesi için gerekli bütün teknik önlemlerin alınmış olması olarak sıralanabilir.
Emsal Yargıtay Kararları
Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 2016’daki bir kararında “Yargıtay uygulamalarına göre, ana taşınmazın çatısında tüm kat maliklerinin güneş enerji sistemi kurmaları hâlinde yetecek alanın bulunması ve ana taşınmazın statiğine olumsuz etkisinin olmaması koşulu ile diğer bağımsız bölümlere zarar vermeyecek şekilde güneş enerji sistemlerinin kurulması için kat maliklerinin muvafakati aranmamaktadır.” denilmektedir.
Aynı dairenin 2015’teki bir kararında ise “Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarına göre, projesinde bulunmasa dahi diğer kat maliklerinin muvafakati alınmaksızın çatı veya terasta güneş enerjisi sisteminin kurulmasına; tesisatın ait olduğu bağımsız bölüm malikinin arsa payına tekabül eden orandan fazla bir alanı kaplamaması, tekniğine uygun olarak inşa ve monte edilmiş bulunması, ana binadaki bütün kat maliklerinin her birinin bu yerlerde güneş enerjisi sistemi kurmaları hâlinde yeterli alanın mevcut bulunması ve bu tesisatların ana binanın taşıyıcı sistemine zarar vermemesi, zarar verici durumların giderilmesi ve arıza olduğunda bina ile diğer bağımsız bölümlere gelebilecek bir zararın önlenmesi konusunda her türlü tedbirlerin alınmış olması kaydıyla izin verilmektedir.” denilerek konuya açıklık getirilmektedir.
