Eğitim konusu ortaya atıldığında, her şeyden önce neyi, nasıl, niçin ve nerede öğreteceğimizi düşünmemiz ve tartışmamız gerekir. "Öğretmek i

Eğitim konusu ortaya atıldığında, her şeyden önce neyi, nasıl, niçin ve nerede öğreteceğimizi düşünmemiz ve tartışmamız gerekir. "Öğretmek istediğimiz şeyler" dediğimiz bu şeylerin ne olması gereklidir? En modern ve etkili öğretim metotlarını uygularken muhtevayı ihmal edersek, altın tabağa gıda değeri olmayan bir yemek koymuş oluruz.
Bir eğitim ünitesi aşağıdaki sorulara cevap verecek şekilde hazırlanır.
• Ne öğretmemiz lazım?
• Öğrettiğimizi nasıl anlayacağız?
• Öğretmek istediğimiz konuda en iyi gereç ve usul hangisidir?
Varacağı hedefi bilmeyen kendini ummadığı yerde bulur.
HEDEF NEDİR?
Öğretimin Hedefi: Öğretim maksatlarınızı tanımlayan bir kelime ve ibareler manzumesidir. Öğretimin hedefi; öğretimin sonunda öğrencide ne gibi değişiklikler olması gerektiğini açıklar.
Amaçların kesin olarak belirtilmesi, öğrencinin erişebileceği derecenin değerlendirilmesini sağlar. Öğrenci dersin sonundaki sınavda öğretmenin kendisinden ne isteyeceğini bilmeli. Amaç ve standartlar müphem olmamalı. Hedefler hem öğretmenin ve hem de öğrencinin zihninde açıkça kesinlik kazanmadıkça, sınavlar en azından yanıltıcıdır, en fenası ise yersiz, haksız ve faydasız oluşudur. Faydalı olması için başarı açısından ölçülmelidir. Bir kursun tamamlanması bize kursun muhtevasını ve usulünü bildirir; bir kursun hedefi ise istenen sonucu tanımlar. Amaç öğrencinin, öğrenim çalışmaları sonunda ne olacağını belirtir. Amaç bildirisi, öğrencinin erişmesini istediğimiz bir durumdur. Tam anlamıyla bildirilen amaç, maksadınızı tam olarak iletendir. Amaç ifade edilirken çeşitli yorumlamalara yol açan ifadeler kullanılmamalı. (Bilmek, anlamak, inanmak vs. gibi) Bu kelimeler kullanılırsa, ne demek istediği anlatılmalıdır.
Özetlemek gerekirse;
• Bir öğretim amacı, yani hedef; muhtevanın tanımlanması veya özetinden çok kastedilen sonucu taşır. Öğretim sonucunu tanımlayan bir ifadedir.
• Faydalı bir şekilde ifade edilmiş bir hedefin özelliklerinden birisi de; öğrencinin hedefe ulaştığını gösterirken, ne yapacağını tanımlayan davranış veya hareket terimleri ile ifade edilmesidir.
• En faydalı şekilde ifade edilen amaç, bunu seçen kimsenin öğretim maksadını iletenidir.
• Bir amaç, okuyana bir öğretimin hedefini aktarabildiği, öğrenciden son olarak bekleneni tanımlayıp tespit ettiği derecede anlamlıdır.
• Eğer bir öğrenciye, amaçların yazılı bir suretini verirsek yapacak fazla bir işimiz kalmaz. Hedef ön notta yerini almalıdır.
HEDEFİN VEYA AMACIN ÜÇ MADDESİ:
• (Görev): İlk olarak son davranış tanımlanır. Veya hedefi kavrayıp kavramadığını ispatlayacak davranış çeşidi yazılır.
• (Şartlar) (Koşullar): İkinci olarak davranışa sebep olacağı umulan önemli şartları tarif edip beklenen davranışı daha açık bir şekilde açıklanır.
• (Standartlar): Üçüncü olarak da öğrencinin kabule değer görülecek fiillerinin tanımlamasını yaparak bunlara ait kriterler (kıstas veya ölçü) belirtilir.
Amacın ifadesi, öğrencinin amaca hakimiyetini gösterirken ne yapabilmesi gerektiğini belirtmesi bakımından faydalıdır. Faydalı bir amacın en önemli özelliği, öğrencinin amaca ulaşmasına delil olarak kabul edilecek hareket çeşidini tanımlamasıdır.
Öğretim amaçları (Hedefleri); Öğretimin sonunda öğrencide ne gibi değişiklikler olması gerektiğini açıklar.
KOŞULLAR NEDİR?
Koşullar yani şartlar, son davranışın ortaya çıkardığı önemli kurallar, sınırlar ve kısıtlamalardır. Diğer bir ifadeyle, son davranışa sebep olacağı umulan önemli şartları tarif edip, beklenen davranışın daha geniş açıklanmasıdır.