Özellikle Crohn hastalığı veya ülseratif kolitiniz olduğunda, hangi yiyeceklerin kendinizi en iyi şekilde hissetmenize yardımcı olacağını bilmek kolay değildir. Araştırmalar, diyetin inflamatuar bağırsak hastalığının gelişiminde, hastalığın seyrinde, remisyonun başlatılması veya sürdürülmesinde, semptomların azaltılmasında ve beslenme durumunda rol oynadığını göstermektedir . Dengeli ve besin açısından zengin sağlıklı bir diyet için birkaç ipucumuz var. Bu ipuçları yalnızca eğitim amaçlıdır.
Crohn Hastalığında Azaltılması Gereken Yiyecekler
Diyetinizde en aza indirmek isteyebileceğiniz iki tür yiyecek vardır: tetikleyici yiyecekler ve aktif hastalık riskini artıran yiyecekler. Tetikleyici gıdalar, rahatsız edici semptomlara neden olan herhangi bir gıdadır. Semptomlara yol açabilmelerine rağmen, tetikleyici yiyecekler vücudumuzda mutlak bir zarara (veya iltihaba) neden olmaz. Herkesin farklı tetikleyici yiyecekleri olabilir, ancak ortak tetikleyici yiyecekler ve içecekler şunlardır:
Çözünmeyen lif içeriği yüksek (suda çözünmeyen) yiyeceklerin sindirimi zor olabilir: çiğ karalahana, elma kabuğu, ayçekirdeği
Yüksek lifli besinler: Brüksel lahanası, lahana, karnabahar, kuşkonmaz
Yüksek laktoz içeren besinler: inek sütü, krema, dondurma, muhallebi
Şeker alkolleri ve yapay tatlandırıcılar: sorbitol, mannitol, ksilitol, sukraloz, aspartam, sakarin
Eklenmiş şekerler ve şekerli yiyecekler: kurabiyeler, hamur işleri, hindistancevizi şekeri, bal, akçaağaç şurubu
Yüksek yağlı yiyecekler: tereyağı, peynirli yemekler, kızarmış yiyecekler
Baharatlı yiyecekler: acı biber
Alkol
Kafeinli kahve/çay, enerji içecekleri, diğer kafeinli içecekler
Şekerle tatlandırılmış içecekler: soda, şekerli/şuruplu kahve/espresso içecekleri, meyve suları
Crohn Hastalığında Enflamasyon riskini artıran yiyecekler:
Belirli yiyecekleri zaman içinde sık sık yemenin iltihaplanma riskini artırdığı bulunmuştur . Bu yiyecekleri canınız istediğinde ara sıra yemekte sorun yoktur, sadece ölçülü olarak tüketin. Aktif olarak bu yiyecekleri kısıtlamaya çalışmak yerine, diyetinize daha fazla çeşitlilik katmaya odaklanmaya çalışın. Örneğin, genellikle her gün kırmızı et yerseniz, hafta boyunca tavuk, hindi, soya peyniri, yumurta, tilapia, somon ve ton balığı tüketmek için diyetinize daha çeşitli proteinler eklemeye odaklanın. Crohn Hastalığında inflamasyonu arttıran gıdalar şunları içerir:
Kırmızı et: sığır eti, kuzu eti, domuz eti, dana eti, bizon
İşlenmiş et: öğle yemeği/şarküteri eti, domuz pastırması, sosisli sandviç, sosis
Hindistan cevizi yağı, süt yağı, hurma yağı
Belirli katkı maddelerini içeren işlenmiş gıdalar: karboksimetilselüloz, polisorbat-80, İrlanda yosunu, maltodekstrin, titanyum dioksit, sülfatlar, guar zamkı
Yapay tatlandırıcılar: aspartam, sukraloz, sakarin
Akılda tutulması gereken önemli noktalar:
- Kendine iyi davran. En büyük farkı yaratan, tek bir gün veya öğün yerine diyetinizin bir bütün olarak nasıl göründüğüdür. İltihaplanmada rol oynayabilecek yiyecekleri ara sıra yiyebilirsiniz. Fakat ortaya çıkan kanıtlar, bu gıdaların iltihaplanmada rol oynayabileceğini düşündürmektedir. Bazı kültürler sıklıkla baharatlı yiyecekler veya kırmızı et tüketir. Bu geleneksel yiyecekleri diyetinizden tamamen çıkarmak yerine, daha iyi tolere edilen alternatifler için malzemeleri değiştirerek tarifleri uyarlamayı deneyin. Ayrıca, yemekten daha az yemeyi deneyebilirsiniz, böylece yine de tadını çıkarabilirsiniz, ancak bu semptomları tetiklemez.
Crohn Hastalığında Beslenmede Arttırılacak Besinler
Zamanla sık sık tüketildiğinde, belirli gıdaların iltihaplanmayı azalttığı bulunmuştur . Crohn Hastalığında beslenmede arttırılması gereken yiyecekler şunları içerir:
Meyveler: muz, ahududu, elma püresi, harmanlanmış meyve
Sebzeler: kabak, çatalla pişirilmiş havuç, yeşil fasulye
Omega 3 yağ asitleri açısından zengin besinler: yağlı balık (somon, ton balığı, uskumru vb.), ceviz yağı, chia tohumu, keten tohumu yağı, keten tohumu küspesi
nişastalar: patates, tatlı patates, pirinç, yulaf ezmesi.
Yapraklı yeşil sebzeler.
Crohn Hastalığı Alevlenirken Nasıl Beslenmeliyim?
Proteini artırın: Aktif hastalık sırasında protein ihtiyacı arttığından, gün boyunca protein içeren gıdaları tüketmeye odaklanmak da yararlıdır. Protein içeren yiyeceklere bazı örnekler tavuk, soya peyniri, balık, hindi, yumurta, yoğurt, fasulye, chia tohumu ve fındık ezmeleridir.
Sıvıları artırın: Sık sık gevşek dışkı yapıyorsanız, fekal enfeksiyonunuz kabızlık yada ishaliniz varsa bu durum sıvı açığından kaynaklanıyordur yada sıvı açığına neden oluyordur. Gün içerisinde sıvı gıda tüketimini arttırmak birçok semptomu hafifletecektir.
Besin açısından yoğun öğünler/atıştırmalıklar: İştahınız azaldıysa, son zamanlarda denemeden kilo verdiyseniz veya dışkı enfeksiyonu geçirdiyseniz, sık, küçük, besin dolu öğünler veya atıştırmalıklar tüketmeniz yararlı olabilir.
Crohn Hastalığında Remisyondayken Nasıl Beslenmeliyim?
Alevlenme sırasında yiyeceklerin dokusunu ayarlıyorsanız, remisyondayken sindirilmesi daha zor yiyecekleri yeniden yemeye başlayabilirsiniz. Bazı tetikleyici gıdalar yalnızca aktif hastalık sırasında semptomlara neden olur ve diğerleri hastalık aktivitesinden bağımsız olarak tetikleyici olur. Diyetinizi olabildiğince geniş tutmaya çalışın, özellikle meyveler, sebzeler, kabuklu yemişler, tohumlar, otlar ve kepekli tahıllar gibi mümkün olduğunca çok tolere edilebilir bitki bazlı gıdaları dahil edin. Aktif hastalık oluşumunu azaltan ve aktif hastalık oluşumunun artmasına neden olabilecekleri en aza indiren bol miktarda yiyecek tüketmeye devam edin.
