Kıymetli okuyucularım bu haftaki yazımda sizlere, son dönemde kamuoyunda çok konuşulan özellikle Suriyeli sığınmacıların sınır dışı edilmeleriy

Kıymetli okuyucularım bu haftaki yazımda sizlere, son dönemde kamuoyunda çok konuşulan özellikle Suriyeli sığınmacıların sınır dışı edilmeleriyle gündeme gelen, yabancıların sınır dışı edilmelerinin hukuki boyutuna dair bilgiler vereceğim.

Suriye’de patlak veren iş savaş nedeniyle bugün Türkiye’de bulunan Suriyeli yabancılar, geçici koruma statüsü altındadır. Geçici korumayla ilgili hükümler, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun (YUKK) 91. maddesinde yasal temele oturtulmuştur. Bu yabancıların ülkemizde bulunması ve tabi olacakları rejim, sonrasında gerektiği hâllerde sınır dışı edilmeleriyle ilgili hususular da aynı kanunda (YUKK) düzenlenmiştir.

Yabancıların Sınır Dışı Edilmeleri

Uluslararası hukuka göre kural olarak bir yabancının ülkeden sınır dışı edilmesi; ülke güvenliğinin ciddi tehlike altında olması veya kamu düzeni, güvenliği ve sağlığı açısından tehlike oluşturması durumunda yerine getirilir. Türk hukukunda sınır dışı edilme ile ilgili hükümler YUKK’da düzenlenmiştir. Yabancılar hakkında verilecek olan sınır dışı etme kararı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün talimatı üzerine veya re’sen valiliklerce alınır. Bu karar yabancıya, yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilir.

Anılan kanunun 54. Maddesinde, kimler hakkında sınır dışı etme kararı alınabileceği ayrıntılı bir şekilde sayılmıştır. Kabaca bazılarını sayacak olursak; terör örgütü̈ yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç̧ örgütü̈ yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar, Türkiye’ye giriş̧, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı acısından tehdit oluşturanlar, çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler, Türkiye’ye yasal giriş̧ veya Türkiye’den yasal çıkış̧ hükümlerini ihlal edenler, uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler…

Sınır Dışı Kararına Karşı İtiraz Yolu

Sınır dışı edilme kararına karşı kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde yabancı veya avukatı ya da yasal temsilcisi tarafından İdare Mahkemesine itiraz edilebilir. Bu itiraz yolu YUKK 53/3 maddesiyle öngörülmüştür. Mahkemenin bu itirazı 15 gün içinde karara bağlaması gerekir. Kanunda 2016 yılında yapılan değişiklikle dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulması hâlinde 54’üncü maddenin birinci fıkrasının (b), (d) ve (k) bentleri ile ikinci fıkrası kapsamındakilerin dışında kalanların yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmeyeceği, fakat sayılan kapsamdakilerin dava açsalar bile derhâl sınır dışı edilebilecekleri hususu hüküm altına alınmıştır.

Sınır Dışı Edilemeyecek Yabancılar

YUKK 55. maddesinde sınır dışı etme kararının verilmesini gerektirecek sebeplerin varlığı hâlinde dahi bazı yabancıların sınır dışı edilemeyeceğini düzenlemiştir. Kanun hükmüne göre, sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunan yabancılar sınır dışı edilmez. Ayrıca hastalığının gittiği ülkede tedavisi imkânı olmayanlar, yolculuğa dayanamayacak durumda olanlar, çok yaşlılar ve hamileler hakkında da sınır dışı kararı uygulanmaz. Bu husus, Türkiye’nin taraf olduğu birçok uluslararası sözleşme kapsamında da bu şekilde kabul edilmektedir.