M.Ö. 539 yılında Ahameniş Devleti tarafından yıkılan Babil devletinin birçok kralı olmuştur. Bunlardan en çok tanınanı II.Nabukadnezar ve Hamurabidir. II. Nebukadnezar, güneydeki MÖ. 598'de Yahuda Krallığı'nın başkenti olan Kudüs'ü kuşattı ve Yahudilere yeni bir kral atadı. Şehrin ileri gelenlerini de ülkeden sürdü. Fakat atadığı yeni kral kendisine isyan edince Kudüs yeniden kuşattı. Hz. Süleyman mabedini yıktırdı ve Yahudiler Kenan ilinden sürdü.
Bir diğer kral ise Hammurabidir. Kral Hammurabi yaptığı mükemmel kanunlarla dünya uygarlığına iz bırakmış bu nedenle de dünyanın en iyi kanun yapıcısı olarak en iyi tanınan liderler arasına konulmuştur. Hammurabi MÖ 1810 yılında doğduğu ve MÖ 1792-1750 yılları arası 42 yıl Babil'i yönettiği ve Babil'i zirveye taşıdığı görülmektedir. Çeşitli kaynaklarda farklı tarihlere de rastlanmaktadır.
Hammurabi savaşçı bir kraldı, Kral olduğunda Krallık sadece Babil (Babylone) kentinden ibaretti. Tarihte Hamurab'yi öne çıkaran refahı ve adaleti sağlaması ve Hamurabi kanunları ile bunu perçinlemesidir. Hamurabi dünyada ilk hukuki uygulama olan Hamurabi Kanunlarını (Code of Hamurabi) ortaya koymuş Babil'i hukuk ve adaletle yönetilen bir ülke durumuna getirmiştir (M.Bildirici- Muğla Devrim 2023).
Burada dikkat çeken en önemli olay şudur. Hammurabi’nin söylemiyle kanunları belirleyen Hamurabi değildir. Yasaları ona tebliğ eden Adalet Tanrısı Samast'tır. kanun koyucu tanrıdır. İslam’da olduğu gibi Hamurabi Tanrı Samaş'ın kendine yazdırdığı kanunları bir taş üzerine yazdırmış herkesin görmesi ve okuması için bir tapınağa diktirmiştir. İlk yazılı yasaların Akadça ve çivi yazısı ile yazdırdığı 282 maddeden ibarettir. Halen Paris Louvre Müzesinde sergilenmektedir. Bu müzeyi gezme şansına sahip olduğum için bu kanunlar anıtını gördüğümde çok mutlu olmuştum..
İşte bu kanunlarda büyük bir kısmının bugün bile uygulanabilir örnekler:
Bir hırsız duvar delerek bir eve girmişse, o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.
Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa, kendisi de aynı ateşe atılır.
Adam kendisine bir çocuk veren karısından ya da kendisine bir çocuk veren kadından ayrılmak isterse, o zaman karısına çeyizini geri verir ve çocuklarına baksın diye tarlanın, bahçenin ve malların bir kısmının kullanım hakkını verir. Çocuklarını büyüttüğü zaman çocuklara verilenlerden bir parça, oğlanınkine eşit olan bir parça da ona verilir. Ondan sonra kalbinin erkeği ile evlenebilir.
Bir adam bir kadın alır da bu kadın ona bir kadın hizmetçi verirse ve çocuklarına bakarsa; ancak, buna rağmen adam başka bir kadın almak isterse ona izin verilmez; bu adam ikinci bir kadın alamaz.
Bir adam bir çocuğu evlatlık alır ve oğlu olarak ona ismini verirse ve onu besleyip büyütürse, büyümüş bu çocuk bir daha geri istenemez.
Bir adam başka bir kişinin özgürlüğünü kısıtlayacak hareket ederse aynı ceza ona verilir.
Bir kişi hırsızlık yapsa eli kesilir, tecavüz etse ölüm cezası ya da erkeklikten men edilir.
Bir kişi kendisiyle aynı sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse onun da dişi çekilir.
Bir kişi kendinden daha alt sınıftaki bir kişinin dişine zarar verirse 166 gr. gümüş öder.
Babasını döven evladın iki eli kesilir.
Bir adamın gözünü çıkaranın gözü çıkarılır.
Birisini suçlayan ispata mecburdur. İspat edemezse ölüm cezasına çarptırılır.
Bir tapınakta veya hükümdar hazinesinde hırsızlık yapan ölümle cezalandırılır.
Hammurabi Kanunları, tarihin en önemli hukuk belgelerinden biri olarak kabul edilir. Bu kanunlar, modern hukuk sistemleri için de bir ilham kaynağı olmuştur. İnsanlık tarihi boyunca adaletin sağlanması ve toplumun düzeninin korunması için yasaların önemi hep vurgulanmıştır. Hammurabi Kanunları, bu konuda ilk adımı atan ve insanlığın bu alandaki gelişimine önemli bir katkı sağlayan bir belgedir.
Hammurabi bu kanunları düzenlediği için 1949 yılında ABD Kongre Bina’ındaki Meclis Odası’nın galeri kapıları üzerindeki dünyanın en ünlü 23 kanun yapıcısı arasında (Hemen belirtelim Kanuni Sultan Süleyman’da dahil) Hammurabi’de sayılmış ve mermer rölyefi yapılmıştır.
