Milletlerin politikasının temelinde milli dil yaratma düşüncesi yatar.
Atatürk de milli dil yaratma konusunda milletçi anlayışa geçişi sağlamak ve Batı karşısında kendisini ezik hisseden bir millete özgüven duygusu aşılamak için milli dilimizle ilgili yoğun çalışmalarda bulunmuştur.
Yüzeysel bir araştırmadan ziyade işin derinine inen Atatürk Güneş Dili Teorisi ile oldukça ilgilenmiştir. Her ne kadar birkaç yorumcu tarafından safsata olarak değerlendirilse de Atatürk'ün bu konudaki yoğun çalışmaları bize gerçeği göstermektedir.
Öyle ki kendisinin kurmuş olduğu Ulus gazetesinde 2 Kasım - 7 Aralık 1935 tarihleri arasında isimsiz çıkan Güneş-Dil Teorisi’ne ilişkin makaleler yazmıştır. Hatta bu konu hakkında Afet İnan, Mustafa Kemal’e bir mektup yazar ve
“Ulus gazetesindeki dil yazıları sizin bulduklarınıza benziyor”der. Makalenin yazarını merak eden Afet İnan, Mustafa Kemal’den gelen mektuptan yazıların bizzat O’na ait olduğunu anlar.
Atatürk’ün cevabı şöyle olur:
“Ben bildiğin gibi dil ile meşgul oluyorum. Sen giderken basılmış olan ilk broşürü tashih ve tadil ettirerek yeniden bastırttım. Bunun bir de ufak özetini broşür halinde bütün Ulus okurlarına dağıttılar. Sen de almış olacaksın. Bunlardan sana yeniden beser tane gönderiyorum. Bunlarla beraber şimdiye kadar teorinin tatbikatı olmak üzere Ulus’a yazdığım yazıların da küpürlerini toplu olarak gönderiyorum.
Henüz basılmamış olanların suretleri de beraberdir.”
(25 Kasım 1935 tarihinde Atatürk’ün gönderdiği mektup.)
Güneş Dili Teorisi
Güneş Dil Teorisi, dünyadaki bütün dillerin kelime köklerinde Türkçe köklerin bulunduğunu iddia eden bir “köken dil” teorisidir. Teori, ilk insanın belli homurtu ve ünlemlerle totem olarak gördüğü güneşe ad vermesiyle ilk dilin ortaya çıktığını savunmaktadır.
İlk insan bu sesi, fizyolojisine bağlı olarak zorlanmadan çıkarabildiği a sesini uzatarak “ağ” sesine dönüştürmesiyle çıkarabilmiştir. Böylelikle bu ağ sesi dilin anlamlı ilk birimi olarak ortaya çıkmıştır. Ortaya çıkan bu ağ sesi insanın güneşe verdiği ilk isimdir ve zamana bağlı olarak bu ses yeni seslerin ve bu seslere bağlı yeni anlamların türemesiyle gelişerek dünyadaki dilleri oluşturmuştur. Teoriye göre bu ilk sesi çıkarıp güneşe ad veren insan Orta Asya menşeli Türk’tür.
Sırp asıllı Avusturyalı dilbilimci Dr. Phil. Hermann Kvergić'in "Türk Dillerindeki Bazı Unsurların Psikolojisi isimli 41 sayfalık basılmamış Fransızca eserinden de faydalanan Atatürk, Türkçe'nin diğer dillere kaynaklık ettiği düşüncesini araştırmaya başladı.
Hermann Kvergić'in teorisinin ana fikri, "Türk dilinin dünyada esas bir dil olduğu ve dünya dillerindeki birçok kelimenin de Türkçe'den türediği"ydi.
Güneş Dil Teorisinin tarih içerisinde oynadığı rol, Atatürk Devrimleri'ni anlamak açısından önemlidir.
Güneş dilinin devamlılığını görmezden gelirsek Atatürk’ün mirasını gerçek anlamda kavramayız. Bilgi de mirastır. Atatürk’ün kurmuş olduğu ve bizlere vermiş olduğu bütün imkânların ve değerlerin yanı sıra Güneş Dil Teorisi mirasına da sahip çıkmamız gerekiyor.
“Tanrı Ademe Türkçe seslendi”
13. yy da Kaygusuz Abdal “Tanrı Adem’e Türkçe Seslendi “ demiştir. Türkçe'nin ateşli savunucusu Kaygusuz Abdal Türkçenin, Hz. Adem’den beri varlığını sürdürmekte olduğunu Gülistan adlı eserinde Türkçe olarak "Ya Cibril! Git Âdem’e Türki dilince söyle, durmasın, cenneti en kısa zamanda terk etsin" buyurarak ortaya koymaktadır.
Bektaşiliğin temel kültüründe Adem’in dili Türkçedir.
17yy geldiğimizde İsmaik hakkı Bursevi Hazretleri de” Hz. Âdem cennetten lisân-ı Türkî ile 'kalk' dimekle kıyâm idüp çıkmıştır. Zîra dünyada âhir tasarruf Türk’ündür.”demiştir.
Yüzyıllar öncesinden gelen kadim Türk devletinin mirası olan Güneş dil teorisi en son olarak Atatürk’ün araştırmasında yer almıştır. Bu mirasın son araştırmacısı ve günümüze getireni Atatürk olmuştur.
Tanrı ne demek?
Atatürk ulus gazetesinde güneş dil teorisi 1935 sayısına ait yazısında Tanrı isminin anlamını anlatır. Yaratıcının ulu olduğunu ve Kuran’da geçen “O” olduğunu O’nu düşünmenin karşılığının yani düşüncenin Allah olduğunu yazmıştır. ATATÜRK’e göre Tanrı ne demektir? Bütün iyi varlıkların genel ismidir. Allah bunun tecellisidir.
Tanrı ise tengri kelimesinin köküdür yani ruhtur.
Tanrının tanımı ve bilincini kavrayabilmek bizler için çok önemlidir. Çünkü bir toplum inancın temellerini kavramazsa o toplumda bir dönüşüm sağlanması mümkün değildir.
