Tarih bir ibretler hazinesi olduğu gibi, bu hazine de değeri paha biçilmez bilgilerin yanı sıra; sonradan uydurulmuş ve sahte belgelerle gerçekmiş gösterilen olaylarda ayıklanması zor olur bir durumdadır. Bunun ispatı için burada birkaç doğru zannettiğimiz ama yanlış bilgilerden birkaçını bir demet örnekle özetledik. Her şeyi bilmesek bile, tarih o anda neler olduğunu merak etmemizi sağlayan çılgın hikayelerle doludur. İnanılmaz bir seviyedeki hayal gücü, bir hikâyeyi daha da ilginç hale getirebilir. Bu nedenle anlatılan her şeye inanmamakta fayda var. İşte geçmişte yaşanmış ve günümüzde gerçek olduğu düşünülse de aslında birer efsane olan olaylardan birkaçı:

*Mimar Sinan-Mihrimah Sultan aşkı

Tarihi gerçek dedikleri bu söylenti, tarihte pek mümkün olmayan fakat üzerine romanlar bile yazılan bir konudur.

Gerçek: Tarihçilerin çoğu, bunun gerçek bir hadise olmadığı konusunda birliktir. Bırakın padişahın kızına âşık olmayı, Mimar Sinan'ın Mihrimah Sultan’ı ulu orta bir yerde görebilmesi bile olası değildir. Mimar Sinan’ın aşkından dolayı Mihrimah Sultan Camii’ni bu kadar güzel yaptığı da doğru değildir. Zira Mimar Sinan’ın bütün eserleri aynı başarı seviyesindedir.

*Lozan Antlaşması 2023 Yılında sona erecek

Gerçek diye sunulan bu iddia da Cumhuriyet Tarihi için ortaya atılan yanlış söylemlerden bir tanesidir. Genel amacı, Lozan Antlaşması’nı değersizleştirmeye yöneliktir. Bu iddiayı ortaya atanlar, Lozan Antlaşması’nda bazı gizli maddelerin bulunduğunu ve bu maddelerin de 2023 yılında açıklanacağını söylemektedir.

Gerçek: Tamamen asılsız ve son yıllarda ortaya atılan bu iddianın hiçbir dayanağı bulunmamaktadır. Aynı zamanda bu iddia, Yakınçağ ve Cumhuriyet tarihçilerinin tümünün reddettiği bir söylemdir. Lozan Antlaşması içerisinde ne zaman biteceğine dair bir madde bulunmamakla birlikte, görüşmelerde tutulan zabıtlarda her şey kayıt altındadır ve hiçbir gizli antlaşma da söz konusu değildir.

*1871’deki Büyük Şikago ateşini bir inek başlatmadı

Efsane: 2 gün süren ABD’de Büyük Şikago Yangını, Catherine O’Leary adında bir kadın ineğini sağarken ineğin gaz lambasına çarpması yüzünden başladı.

Gerçek: Catherine O’Leary kendisinin o saatlerde uyuduğunu, uyuduğu sırada yangının başladığını ve geceleri hiç süt sağmadığını söyledi, ancak kimse ona inanmadı. Daha sonra, birkaç gazeteci hikâyeyi uydurduklarını itiraf ettiler.

*Thermopylae’ı tutarken 300 Spartalı yalnız değildi

Efsane: 300 Spartalı, Pers ordusuna karşı Thermopylae’ı 3 gün boyunca savundu.

Gerçek: Şehri koruyan gerçekten 300 Spartalı olsa da en az 4.000 müttefik tarafından desteklendiler. Buna rağmen sayı olarak Pers ordusuna göre daha az insanı vardı. Yine de kazanma şansları daha yüksekti.

*Isaac Newton'un kafasına elma düşmedi

Efsane: Isaac Newton bir elma ağacının altında otururken bir elmanın kafasına düşmesiyle birlikte yer çekimi teorisini keşfeder.

Gerçek: Elmanın düşmesi Newton’a biraz yardım etti, ama efsanede söylendiği kadar değil. Newton, Cambridge'den ayrıldıktan sonra, eve geri döndü ve üniversitedeyken üzerinde çalıştığı sorunlar üzerinde çalışmaya devam etti. Yer çekiminin geniş mesafeleri etkilediği görüşündeydi. Annesinin bahçesinde, ağaçlardan düşen elmaları izliyordu ve bir formül geliştirmek için matematik üzerinde uzun yıllar çalıştı.

*Walt Disney'in vücudu soğutularak dondurulmamıştır

Efsane: Dünyanın en ünlü animatörü olan Walt Disney öldükten sonra, vücudu insanlara ölmüş birisini yeniden hayata döndürecek olan teknolojiyi geliştirmeleri için zaman vermek amacıyla soğutularak donduruldu.

Gerçek: Disney’in kızı Diane’in söylediğine göre bu efsane doğru değil. Gerçekte, Walt Disney ölümünden sonra yakıldı.

*Roma yanarken Nero(Neron) keman çalmıyordu

Efsane: Roma İmparatoru Nero, Roma’yı ateşe verdi ve Roma yanarken keman çalıyordu.

Gerçek: Bilim adamları gerçekte ne olduğu konusunda hala hemfikir olmasalar da çoğu tarihçi Nero’nun Büyük Yangın’la ilgisi olmadığını düşünüyor. Yangın başladığında Nero uzaktaydı. Haberi duyduğunda, itfaiyecilerle birlikte durumu kontrol altına almak için geri döndü. Ayrıca bahçelerini evleri yıkılan insanlara barınak sağlamak için açtı. Yine de bazıları, Nero’nun şehri yaktığına inanıyor. Muhtemelen gerçekte ne olduğunu asla bilemeyeceğiz, ama kesin olarak bildiğimiz bir şey var: Nero kesinlikle bu olay olurken keman çalmadı, çünkü keman henüz icat edilmemişti.

*Einstein matematikte başarısız değildi

Efsane: Fizikte bir dahi ve Nobel Ödülü sahibi Albert Einstein, okulda matematik dersinde başarısız oldu.

Gerçek: Einstein matematikte harikaydı. 15 yaşındayken diferansiyel ve integral hesabında ustalaşmıştı. Söylenti İsviçre’de okurken aldığı notlardan geliyor. Burada matematik dersinden “1” notunu aldı ve 1’den 6'ya kadar olan ölçekte bu aslında en iyi nottu. Ancak bundan kısa bir süre sonra sistem tamamen değiştirildi ve “6” en iyi not oldu. Einstein’ın ise hala “başarısız” olduğu hikayesine neden olan “1” notu vardı (tzv.org.tr)

Tarihte hiç gerçek olmayanların gerçeği, er veya geç herkes tarafında bilinecektir. Yani gerçeği yazanlar sevapkâr, yalan yazanlar günahkâr sayılacaklardı.

Kısacası, “Tarih gerçeklerin Cenneti, yalanların Cehennemidir.