Bu yazımda sizlere bilişim sistemine hukuka aykırı erişimsuçundan bahsetmek istiyorum. Bu suç; Türk Ceza Kanunu’nun “Özel Hükümler” başlıklı ikinci kitabının “Bilişim Alanında Suçlar”ı düzenleyen onuncu kısmında düzenlenmiştir.
Sistemi engelleme ve bozma suçu
Madde 244- (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu suç ayrıca; Avrupa Siber Suç Sözleşmesi’nin 4., 5., 8. maddelerinde düzenlenmiştir.
Madde 4 – Veri Engellenmesi
1. Taraflardan herbiri, kasten yapıldığında, haksız yere, bilgisayar verisinin yokedilmesi, değiştirilmesi, bozulması, silinmesi, veriye zarar verilmesi durumunda, iç hukuku uyarınca, bunun suç olarak kabul edilmesi için gerekli yasal ve diğer önlemleri alacaktır.
2. Taraflar, Paragraf 1 de tanımı yapılan tutumun, çok ciddi zararlarla sonuçlanacağını talep etme hakkını saklı tutabilir.
Madde 5 – Sistem Engellenmesi
Taraflardan her biri, kasten yapıldığında, bilgisayar verisinin yokedilmesi, değiştirilmesi, bozulması, silinmesi, veriye zarar verilmesi, iletilmesi ve giriş yapılması aracılığıyla, bir bilgisayar sisteminin fonksiyonunun, ciddi şekilde engellenmesi durumunda, iç hukuku uyarınca, bunun suç olarak kabul edilmesi için gerekli yasal ve diğer önlemleri alacaktır.
Madde 8 – Bilgisayarla ilgili Dolandırıcılık
Taraflardan herbiri, kasten ve haksız yere,
a. bilgisayar verisinin yok edilmesi, silinmesi, değiştirilmesi, veriye giriş yapılması
b. kendi veya başka bir kişinin maddi çıkarı için, haksız yere, dürüst olmayan bir niyet taşıyarak, bir bilgisayar sisteminin fonksiyonunun engellenmesi durdurulması vasıtasıyla başka bir kişinin mülkiyet kaybına sebebiyet verilmesi durumunda, iç hukuku uyarınca, bunun suç olarak kabul edilmesi için gerekli yasal ve diğer önlemleri alacaktır.
Bilişim sisteminin işleyişini engelleme ve bozma suçunda korunan hukuki değer;
Bu suçta bilgisayar sabotajı olarak nitelendirilen eylemlerin önlenmesi amaçlanmaktadır. Bilişim sistemlerinin işletmecilerinin ve kullanıcılarının bu sistemleri uygun biçimde işletme hakları korunmaktadır.
İnternetin günlük hayatımızdaki önemi ve işlevselliği göz önünde alındığında; haberleşme özgürlüğü de bu suçta korunan hukuki değer olarak sayılabilecektir.
Bilişim sisteminin işleyişini engelleme ve bozma suçunun maddi unsurları;bilişim sisteminin işleyişini engellemek veya bozmaktır.
Bilişim sistemini engelleme; bilişim sisteminin işleyişini geçici olarak kesintiye uğratmaktır. Örneğin; işleyen sisteme yöneltilecek yoğun elektro manyetik dalgalarla sistem merkezi işlem birimi etkilenerek engellenebilir. Diğer bir örnek ise; sisteme yapılacak müdahale ile işletim sisteminin geçici olarak devre dışı bırakılmasıdır. Bilgisayarları birbirine bağlayan kabloların kesilmesi suretiyle de bu suç işlenebilir. Bilişim sistemine bir şekilde sokulan ve sistemin işleyişini aşırı derecede zayıflatan “rabbits” programları da sistemin işleyişini engelleyecektir.
Bilişim sistemini bozma; kalıcı surette sistemden yararlanmanın engellenmesidir. Bu bozma hareketi; bilişim sistemlerini kullanarak olabileceği gibi, sisteme fiziksel müdahale ile de olabilir. Sistemin tümüne yöneltilen bir bozma olabileceği gibi, sistemde yer alan verilere veya diğer unsurlara yapılacak müdahale ile de bozulabilir.
Suçun faili; herkes olabilir. Genellikle bu suçların faillerine; hacker veya cracker denmektedir.
Suçun mağduru; herkes olabilir.
Suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsuru Türk Ceza Kanunu madde 244/3’de düzenlenmiştir; “Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”.
Bilişim sisteminin işleyişini engelleme ve bozma suçunun manevi unsurları; bu suç kasten işlenebilir.
Suçun soruşturma usulü; suçun soruşturması re’sen yapılır, takibi şikâyete bağlı değildir.
Yukarıda özetle bahsetmeye çalıştığım suç tipi ile hiçbir zaman ne fail ne de mağdur olarak karşılaşmamanızı diliyor, bu suç tipini görgü tanığı olarak görmeniz/duymanız halinde vatandaşlık görevi olarak mutlaka kolluk kuvvetlerine ihbar etmeniz gerektiğini hatırlatmak istiyorum. Sağlıklı ve huzurlu günler dileğiyle.
