George Santayana diyor ki: “Tarihi öğrenmeyenler, onu tekrar yaşamak zorunda kalırlar. Ayrıca “…Tarih, milletlerin tarlasıdır. Her toplum, geçmişte ne ekmişse, gelecekte onu biçer
Ben de diyorum ki: “Tarih en iyi öğretmendir.”
İşte en iyi öğretmen olan tarihin; deprem bölgesi olan ülkemiz de meydana gelen büyük depremlerin listesi. En kısaca diyorum, bir daha acı çekmemiz, can ve mal kaybına uğramamız için ibretler almamız gereken bilgilerin özeti:
“Evet, Türkiye, dünyadaki depremlerin beşte birinin meydana geldiği en etkin deprem kuşaklarından biri olan Akdeniz-Alp-Himalaya deprem kuşağında yer almaktadır. Topraklarının %93'ü deprem bölgeleri içinde yer almakta olup, nüfusunun %98'i deprem tehdidi altında yaşamaktadır. Bunun yanında çok tehlikeli deprem bölgeleri olarak sınıflandırılan % 44'lük alanda yaşayan nüfusunun oranı %66'dır.
1997 Meclis Araştırma Komisyonu'nun hazırladığı rapora göre Türkiye’de meydana gelen doğal afetler önem sırasına göre; depremler, heyelanlar, su baskınları, kaya düşmeleri, yangınlar, çığ, fırtına, yeraltı suyu yükselmeleri olarak sıralanmıştır. Buna göre Türkiye'de doğal afetler sıralamasında ilk sırada depremlerin olduğu görülmektedir. Türkiye'de 1900-2012-en son 2023 yılları arasında 228 büyük deprem meydana gelmiştir. Ben bu sayfaya ibret olsun diye; büyük can kayıplarına neden olan ve de canımızı yakan büyük depremleri sıraladım.
1-1919 AYVALIK/ BBALIKESŞR DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7,0. Ölü ve yaralı sayısı tahmin edilenin üstündedir.
2-1924 ERZURUM/ PASİNLER DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 6,9. 310 kişi öldü.
3-1930 HAKKÂRİ DEPREMİ: Türkiye-İran sınırı. Depremin büyüklüğü 7.2. 2514 kişi öldü.
4-1939 ERZİNCAN DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7,9. 32.962 kişi öldü. 100.000 kişi yaralı.
5-1941 VAN-ERCİŞ DEPREMİ: Depreminin büyüklüğü 5.9. 192 kişi öldü. 36 köy yok oldu.
6-1942 NİKSAR- ERBAA DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7,0. 3000 kişi öldü. 6300 kişi yaralanmıştır.
7-1943 TOSYA-LÂDİK DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7,2. 4000 kişi öldü.
8-1944 BOLU-GEREDE DEPREMİ: Bu depremin büyüklüğü 7,2. 3959 kişi öldü.
9-1946 VARTO DEPREMİ: 1946’da Muş/ Varto’daki depremin büyüklüğü 5,9. 839 kişi öldü.
10-1949 KARLIOVA DEPREMİ: 1949 Depreminin, büyüklüğü 6,7. 450 kişi öldü.
11-1953 BALIKESİR YENİCE DEPREMİ: 1953 Yenice-Gönen Depremi, 18 Mart 1953 tarihinde deprem sonucu 265 kişi öldü.
12-1957 MUĞLA-FETHİYE: 25 Nisan 1957'de saat 04.25'te 7,1 büyüklüğünde. 67 kişi öldü.
13-1957 BOLU'NUN- ABANT: 26 Mayıs 1957'de saat 08.33’te 7,1 büyüklüğünde. 52 kişi öldü.
14-1964 BALIKESİR-MANYAS: Depremin büyüklüğü 7,0. 23 kişi öldü.
15-1966 MUŞ/VARTO DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 6.9. 2394 kişi öldü 1489 kişi yaralandı.
16-1970 KÜTAHYA/GEDİZ DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7.2'di. 1.086 kişi öldü ve 1.260 kişi de yaralandı.
17-1975 LİCE DEPREMİ: Diyarbakır’ın Lice büyüklüğü 6,2. 2385 kişi öldü.
18-1983 ERZURUM DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 6,9. 1.155 kişi ölmüş, 537 kişi yaralanmıştır.
19-1976 VAN/MURADİYE-ÇALDIRAN DEPREMİ: 7.5 büyüklükteki depremde 3 bin 840 kişi hayatını kaybetti, 500 kişi ise yaralandı.
20-1992 ERZİNCAN DEPREMİ: 1992 Erzincan Depremi, saat 19:08’deki büyüklüğü 6,8. 653 kişi öldü.
21-1998 ADANA-CEYHAN DEPREMİ: Deprem 6,2 büyüklüğündedir. 145 kişi öldü, 1.500 kişi yaralandı.
22-1999 GÖLCÜK (MARMARA)DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7,5. 18.373 kişi hayatını kaybederken, 48.901 kişi yaralanmıştır.
23-1999 DÜZCE DEPREMİ: Depreminin büyüklüğü 7,2. 845 kişi öldü. 5000 kişi yaralandı.
24-2003 BİNGÖL DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 6,4. 176 kişi öldü. Çeltiksuyu’ndaki yatılı okulda koğuş bloku çöktü ve 84 kili öldü.
25-2011 VAN DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 7,2. 604 kişi öldü. 4152 kişi yaralandı.
26-2020 ELÂZIĞ DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 6.8. 41 kişi öldü.1607 kişi yaralandı.
27-2020 İZMİR/SEFERİHİSAR DEPREMİ: Depremin büyüklüğü 6,6. 117 kişi öldü. 1034 kişi yaralandı.
28-2023 KAHRAMANMARAŞ DEPREMİ: Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen depremin büyüklüğü 7,7 ikincisi ise 7,6. 10 ilde 13 Şubat 2023 saat 12.07 itibariyle 31 bin 643 kişi öldü. 80 bin 278 kişi yaralandı.”
Sonuç: Tarih -ve tarih anlatanlar- en iyi bir öğretmendir demiştik. Bugünden itibaren şu şunu yaptı, bu bunu yaptı tartışmasını bırakalım! Bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti adaleti bu binaları hasarlı yapanları elbette sorgulayacaktır. Bundan sonra insanımız için gelecekte nasıl sağlam binalar yapmak gerekir, planlamasını yapalım ve yapılan bu binaları da kanunlar çerçevesinde denetleyip imar iznini verelim. Bir daha, bir daha hatırlatmak istiyorum: Ülkemizde yapılaşma ilgili mesleklerin mensupları, en iyi öğretmen olan tarihi ve tarihi anlatanları dinlerler; -inşallah- bugünden itibaren tarihi bilgileri dikkate alırlar ve de deprem felaketleri ilgili tarihi okuyup ibretler alarak yeni yapılaşmayı sağlarlar.
Yani yani, bir daha yani diyerek hatırlatmak istiyorum: Sorunumuz deprem ise, tarihte ibret almak gerekmez mi?
